Falafel
Falafel (arapski: فلافل) je nacionalno jelo na istočnoj obali Mediterana. Radi se o vegetarijanskom specijalitetu i poslastici, duboko prženoj kugli ili frituli u obliku pljeskavice napravljena od graha, mljevenog slanutka ili oboje.
Falafel se često servira u tankoj korici od brašna ili umotan u somun poznat kao tabu; "falafel" se također često odnosi na umotan sendvič koji se priprema na ovaj način. Falafel kuglice se mogu preliti salatama, kiselim povrćem i ljutim sosom i preliti umacima na bazi tahinija. Falafel kuglice se mogu jesti i same kao užina ili servirati kao predjelo.
Falafel se jede širom Bliskog istoka i uobičajena je ulična hrana. Falafel se obično pravi od fava graha u egipatskoj kuhinji, odakle je najvjerovatnije i nastao, sa slanutakom u palestinskoj kuhinji,[1] ili samo slanutak ili kombinacija oba u Jordanu, Libanu i Siriji i širem Bliskom istoku.[1][2][3] Popularan je među vegetarijancima širom svijeta.[4]
Palestinska verzija falafela samo od slanutka također je usvojena u izraelskoj kuhinji,[1] gdje je sada istaknuto i proglašeno je nacionalnim jelom zemlje – situacija na koju su žalili Palestinci, Libanonci i druge arapske grupe. kao kulturno prisvajanje.[5]
Ishrana
[uredi | uredi izvor]Kada se pravi od slanutka, falafel je bogat proteinima, složenim ugljikohidratima i vlaknima.[6] Ključni nutrijenti su kalcij, željezo, magnezij, fosfor, kalij, cink, bakar, mangan, vitamin C, tiamin, pantotenska kiselina, vitamin B i folna kiselina. Fitokemikalije uključuju beta-karoten.[7] Falafel je bogat rastvorljivim vlaknima, za koje se pokazalo da su efikasni u snižavanju holesterola u krvi.[8][9]
Slanutak ima malo masti i u početku ne sadrži holesterol, ali se znatna količina masti apsorbuje tokom procesa prženja. Umjesto toga, falafel se može peći kako bi se izbjegao visok sadržaj masti povezan s prženjem.[4][10]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b c Raviv 2003, str. 20.
- ^ Roden 2008, str. 62.
- ^ Malouf i Malouf 2008, str. 90.
- ^ a b Grogan, Bryanna Clark (juli 2003). "Falafel without fat". Vegetarian Times. str. 20, 22. ISSN 0164-8497. Pristupljeno 23. 2. 2011.
- ^ Pilcher, Jeffrey M. (2006). Food in World History. Routledge. str. 115. ISBN 978-0-415-31146-5.
- ^ Webb, Robyn (2004). Eat to Beat High Blood Pressure. Reader's Digest. str. 140. ISBN 978-0-7621-0508-3. Pristupljeno 6. 2. 2011.
- ^ Balch, Phyllis A. (2003). Prescription for Dietary Wellness (2nd izd.). Avery. str. 119. ISBN 978-1-58333-147-7. Pristupljeno 6. 2. 2011.
- ^ Katz, David; Gonzalez, Maura (2004). Way to Eat: A Six-Step Path to Lifelong Weight Control. Sourcebooks, Inc. str. 217. ISBN 978-1-4022-0264-3. Pristupljeno 23. 2. 2011.
- ^ Piscatella, Joseph; Franklin, Barry (2003). Take a load off your heart: 109 things you can actually do to prevent, halt, or reverse heart disease. Workman Publishing. str. 296. ISBN 978-0-7611-2676-8. Pristupljeno 23. 2. 2011.
- ^ Winget i Chalbi 2003, str. 33.
Sources
[uredi | uredi izvor]- Malouf, Greg; Malouf, Lucy (2008). Artichoke to Za'atar: Modern Middle Eastern Food. University of California Press. str. 90. ISBN 978-0-520-25413-8. Pristupljeno 6. 2. 2011.
- Raviv, Yael (2003). "Falafel: A National Icon". Gastronomica. 3 (3): 20–25. doi:10.1525/gfc.2003.3.3.20.
- Roden, Claudia (2008). The New Book of Middle Eastern Food. Random House. ISBN 978-0-375-40506-8.
- Winget, Mary; Chalbi, Habib (2003). Cooking the North African Way (2nd izd.). Twenty-First Century Books. ISBN 978-0-8225-4169-1. Pristupljeno 28. 4. 2010.
