Generalni sekretar Ujedinjenih nacija | |
---|---|
Sekretarijat Ujedinjenih nacija | |
Prebivalište | Sutton Place, Manhattan |
Sjedište | Sjedište Ujedinjenih nacija, New York City, SAD |
Predlagač | Vijeće sigurnosti |
Imenuje ga | Generalna skupština |
Mandat | Pet godina, obnovljivo (tradicionalno ograničeno na dva mandata) |
Konstituirani instrument | Povelja Ujedinjenih nacija |
Osnivanje | 24. oktobar 1945. |
Prvi nosilac | Gladwyn Jebb kao v.d. „generalnog sekretara“ (24. oktobar 1945) Trygve Lie kao prvi "generalni sekretar" (2. februar 1946) |
Veb-sajt | www |
Generalni sekretar Ujedinjenih nacija (UNSG ili SG) glavni je administrativni službenik Ujedinjenih nacija i šef Sekretarijata Ujedinjenih nacija, jednog od šest glavnih organa Ujedinjenih nacija.
Uloga generalnog sekretara i Sekretarijata utvrđena je poglavljem XV (članovi 97 do 101) Povelje Ujedinjenih nacija. Međutim, kvalifikacije ureda, postupak odabira i mandata mogu se tumačiti i uspostavljeni su prema običaju.[1]
Funkcija generalnog sekretara je u Povelji opisana kao "glavni administrativni službenik" organizacije. Neki su s početka smatrali da bi uloga generalnog sekretara trebala biti čisto administrativna. Prvi je norvežanin Trygve Lie koji je tvrdio da je njegova uloga da govori i djeluje kao lider i posrednik. Od tada svaki generalni sekretar raspravlja o globalnim temama i problemima u ime organizacije i koristi svoj položaj kako bi posredovao u sporovima. Ovo je u skladu sa originalnom vizijom predsjednika SAD-a Franklina D. Roosvelta, koji je imao sličnu ulogu prije nastanka UN-a i koji je imao veliki uticaj na njeno formiranje, da organizaciju treba predvoditi "svjetski posrednik".
Br. | Ime i prezime | Vrijeme na vlasti | Zemlja porijekla | |
---|---|---|---|---|
N/D | Gladwyn Jebb | 24. oktobar 1945 – 2. februar 1946. | Ujedinjeno Kraljevstvo | |
1. | Trygve Lie | 2. februar 1946 – 10. novembar 1952. | Norveška | |
2. | Dag Hammarskjöld | 10. april 1953 – 18. septembar 1961. | Švedska | |
3. | U Thant | 3. novembar 1961 – 31. decembar 1971. | Mjanmar | |
4. | Kurt Waldheim | 1. januar 1972 – 31. decembar 1981. | Austrija | |
5. | Javier Pérez de Cuéllar | 1. januar 1982 – 31. decembar 1991. | Peru | |
6. | Boutros Boutros-Ghali | 1. januar 1992 – 31. decembar 1996. | Egipat | |
7. | Kofi Annan | 1. januar 1997 – 31. decembar 2006. | Gana | |
8. | Ban Ki-moon | 1. januar 2007 – 31. decembar 2016 | Južna Koreja | |
9. | António Guterres | 1. januar 2017 – trenutni | Portugal |