Gomelj
| Gomelj | |||
| Grad | |||
.jpg) | |||
|
|||
| Država |  Bjelorusija
| ||
|---|---|---|---|
| Koordinate | 52°26′30″N 30°59′03″W / 52.44167°N 30.98417°W | ||
| Površina | 135,3 km2 | ||
| Stanovništvo | 526,872 (2015) | ||
| Osnovan | 1142. | ||
| Gradonačelnik | Kirichenko Peter | ||
| Vremenska zona | Istočnoevropsko vrijeme | ||
| - ljeto | (UTC+3) | ||
| Poštanski broj | 246000 - 247000 | ||
| Veb-sajt: www.gorod.gomel.by/ | |||
Gomelj (bje. Го́мель) administrativni je centar Gomeljske oblasti i drugi grad po veličini u Bjelorusiji, nakon glavnog grada Minska.
Prostire se na oko 135,3 km2. Prema podacima iz 2013, u njemu je živjelo 515.325 stanovnika. Smješten je u jugoistočnom dijelu zemlje, na rijeci Sož, 300 km od Minska.
Historija
[uredi | uredi izvor]Gomelj je osnovan krajem 1. milenija na teritoriji koju je naseljavao savez istočnoslavenskih plemena Radimiči. Naselje je osnovano na obalama rijeke Sož i potoka Gomejuk. Bio je glavni grad Gomeljske Kneževine, a onda je pripojen Černjihivskoj. Prvi put se spominje u Hipatijanovom kodeksu 1142. U 12. i 13. stoljeću područje grada je bilo veće od 40 hektara a u gradu se razvilo zanatstvo razvio a preko trgovačkih veza grad je bio povezan s gradovima sjevernog i južnog Rus'a. Arheološki podaci ukazuju da je Gomelj bio teško oštećen tokom mongolskog-tatarskog napada u prvoj polovini 13. vijeka.
Godine 1335. Gomelj je pripojen Velikoj Kneževini Litvaniji. U narednom periodu grad naizmjenično prelazi u posjed Rusa i Litvanaca. U sljedećim desetljećima i stoljećima grad prelazi iz ruke Litvanaca u ruke Rusa i obrnuto. Godine 1560. uveden je prvi gradski grb.
Tokom drugog rusko-litvanskog rata 1500–1503. Litvanija je pokušala vratiti Gomelj i druga područja u svoj posjed, ali je pretrpjela poraz i izgubila trećinu teritorije. Mirovnim sporazumom iz 1537. Gomelj je ostao u litvanskom posjedu. Godine 1565. postaje centar Minskog vojvodstva, a 1569. ušao je u sastav Poljsko-Litvanske Unije. Od tog trenutka Gomelj je postao poprište sukoba između ukrajinskih kozaka, ruske vojske i poljske vojske.
Grad 1772. postaje dio Ruskog Carstva, a 1913. Gomelj je veliki industrijski grad sa 104.500 stanovnika.
Gomelj je 14. januara 1919. okupiran od Crvene armije. Iste godine postao je centar Gomeljske gubernije. Nakon završetka neprijateljstava počela je obnova industrije. Dvadesetih godina 20. stoljeća izgrađeno je dosta industrijskih objekata. Godine 1926. grad Gomelj je zajedno s okrugom Gomelj ušao u sastav Bjeloruske Sovjetske Socijalističke Republike.
Do 1940. u gradu su bila 264 industrijska preduzeća s udjelom 16,6% u ukupnoj industriji BSSR-a, te je po tome bio treći grad u Bjelorusiji, iza Minska i Vitebska.
Tokom Drugog svjetskog rata grad je od 19. augusta 1941. do 26. novembra 1943. bio pod okupacijom nacističke Njemačke.