Hazim Šabanović | |
|---|---|
| Rođenje | 1. novembar 1916. Visoko, Austro-ugarska |
| Smrt | 22. mart 1971 (54 godine) Istanbul, Turska |
| Zanimanje | historičar |
| Poznat(a) po | historija bosanskog pašaluka, kulturna historija Bošnjaka |
Značajna djela | Bosanski pašaluk: postanak i upravna podjela (1959), Krajište Isa-bega Ishakovića (1965), Književnost bosanskih Muslimana na orijentalnim jezicima (1973) |
| Nagrade | Šestoaprilska nagrada grada Sarajeva 1968. |
Hazim Šabanović (Poriječani, Visoko, 1916 - Istanbul, 1971)[1] bio je bosanskohercegovački historičar - osmanista. Naučni savjetnik Orijentalnog instituta u Sarajevu. Umro je u Istanbulu, gdje je tragao za novim podacima u bibliotekama i arhivima za svoje najveće djelo Književnost bosanskih Muslimana na orijentalnim jezicima koje nije uspio završiti. Mješoviti srednjoškolski centar u Visokom nosi njegovo ime.
Gazi Husrevbegovu medresu završio je 1935, a diplomirao je na Višoj šerijatskoj školi u Sarajevu 1940. Poslije je služio je kao prefekt srednjoškolskog internata, zatim kao sudski pripravnik do jeseni 1942. Tada je premješten u Zemaljski muzej u Sarajevu, gdje je služio kao kustos-pripravnik do kraja 1945.[2]
Zatim je služio u Gradskom narodnom odboru u Sarajevu i radio na uređenju Arhiva grada Sarajeva do 1948, kada je premješten na Pravni fakultet sa zadatkom da prikuplja i obrađuje turske izvore za pravnu historiju, gdje je ostao do 1950. Tada je osnovan Orijentalni institut u Sarajevu, u kome je imenovan za šefa Lingvističko-književnog odsjeka. U julu 1952. izabran je za naučnog saradnika Instituta. U jesen 1953. dodijeljen je na rad Filozofskom fakultetu u Beogradu, gdje je do 1957. predavao turski jezik i diplomatiku studentima istorije. Godine 1962. izabran je za naučnog savjetnika. Izuzimajući vrijeme provedeno u Beogradu, bio je načelnik Filološkog, kasnije Historijskog odjeljenja Orijentalnog instituta i član redakcije Priloga za orijentalnu filologiju. Od 1958. je glavni, a od 1969. i odgovorni urednik tog časopisa. Istovremeno je bio i član redakcija Monumenta Turcica i Posebnih izdanja Instituta.
Četiri najznačajnije objavljene knjige su: Krajište Isa-bega Ishakovića (izdanje Orijentalnog instituta u Sarajevu, 1965), Turski izvori za historiju Beograda (Arhiv grada Beograda, 1965), Putopis Evlije Čelebije (odlomci o jugoslovenskim zemljama – Veselin Masleša, Sarajevo 1967) i Bosanski pašaluk (Naučno društvo SR BiH, Sarajevo 1959).
U nizu njegovih djela jedno od najvrednijih je Putopis Evlije Čelebije (odlomci o jugoslavenskim zemljama). Proučavanjem, obradom i prevođenjem toga Putopisa, Šabanović se bavio skoro 15 godina. Rezultat toga rada je izdanje onih poglavlja ovog opsežnog djela koja se odnose na jugoslavenske zemlje.[3] Tokom svog naučnog rada napisao je i objavio u više enciklopedija ukupno 57 natuknica.
Među najznačajnija Šabanovićeva djela spada Bosanski pašaluk, do sada je objavljen samo prvi dio, dok se drugi dio ovog djela nalazi u rukopisu. Do pojave ovog djela nije postojao nikakav sistematski prikaz administrativne podjele i uređenja ni jedne provincije Osmanskog carstva. Djelo je zasnovano na vrlo velikom broju prvorazrednih izvora i obimne literature i kao takvo predstavlja značajan doprinos nauci, a naročito poznavanju Bosne pod osmanskom vlašću.[3]