Holecistitis
Holecistitis (Cholecystitis) je upala žučnog mjehura.[1]
Akutni kalkulusni holecistitis
[uredi | uredi izvor]Toksična iritacija
[uredi | uredi izvor]Počinje najčešće tako što žučni kamenac vrši opstrukciju na nivou vrata žučnog mjehura ili cističnog duktusa (lat. ductus cysticus). Zbog zastoja žuči, fosfolipaza iz sluznice žučnog mjehura hidrolizira bilijarni lecitin u toksični lizolecitin, koji nadražuje i oštećuje sluznicu i uzrokuje upalnu reakciju. Zbog oštećenja zaštitnog sloja glikoproteina sluznice, epitel se direktno izlaže deterdžentskom djelovanju žučnih soli. Zbog zastoja žuči povećava se intraluminalni pritisak, žučni kamenci također pritiskaju na sluznicu, te se kompromitira krvotok u sluznici. Ovo se dešava bez učešća bakterija.
Bakterijska infekcija
[uredi | uredi izvor]Ako na gore navedene promjene djeluje bakterijska infekcija, dolazi do težeg, bakterijskog holecistitisa koji može biti:
Empijem žučnjaka
[uredi | uredi izvor]
Morfologija
[uredi | uredi izvor]U blažim slučajevima zid žučnog mjehura je zadebljan, hiperemičan i edematozan. U težim slučajevima, žučni mjehur je uvećan, napet, sa fibrinom na serozi i subseroznim krvarenjem. U lumenu se može naći mutna žuč, gnoj, fibrin i krv.
Empijem žučnjaka (lat. Empyema vesicae fellae) nastaje kada se začepi vod žučnog mjehura (lat.ductus cysticus) i u tom slučaju žuč iz jetre ne ulazi u žučnjak. Žuč i dalje luči vodu i minerale koji se nakupljaju u lumenu žučnog mjehura a žučne boje (bilirubin) se resorbiraju iz lumena. Na taj se način žučni mjehur napuni bistrom tekućinom koja napinje stijenke mjehura. Ukoliko nema infekcije ova tekućina ostaje bistra i ovo se naziva hidrops žučnog mjehura.
Ako se unutar žučnog mjehura nalaze bakterije tada se žuč zamuti zbog bakterija i bijelih krvnih stanica te nastaje tekućina koja se naziva gnoj. Ako je cistični vod začepljen gnoj ne može izaći izvan mjehura te se nakuplja unutar lumena, a infekcija se širi na stijenke mjehura koje postanu otečene, a žučni mjehur postane napet. Kada je žučni mjehur napunjen gnojem naziva se empijem žučnog mjehura.
Empyema (od grčke riječi: ἐμπύημα) kolekcija je gnoja u prirodnoj anatomskoj šupljini poput pleuralne šupljine ili žučnjaka. Apsces je formacija gdje se gnoj nalazi u novonastaloj šupljini.[2]
Akutni akalkulusni holecistitis
[uredi | uredi izvor]Označava akutnu upalu žučnog mjehura bez prisustva žučnih kamenaca. Uzroci mogu biti:
- teške traume ili opekotine
- sepsa
- posljeporođajni period
Morfološke promjene se slične onim kod akutnog kalkulusnog holecistitisa.
Hronični holecistitis
[uredi | uredi izvor]Hronični holecistitis može nastati:
- poslije ponavljanih akutnih upala
- bez prethodnih akutnih upala
Morfologija
[uredi | uredi izvor]Žučni mjehur je normalne veličine, uvećan ili smanjen. Žučni kamenci su obično prisutni u lumenu, kao i tečan sadržaj koji može biti zelen, sluzav, zamućen, vodenast, gnojan,...
Terapija
[uredi | uredi izvor]Klasična holecistektomija
[uredi | uredi izvor]Za klasičnu holecistektomiju koristi se standardni laparotomijski set bez potrebe za drugim dodatnim instrumentarijem. Pristup je ili subkostalnim rezom ili medijalnim supraumbilikalnim rezom sa holecistektomijom urađenom standardnim hirurškim instrumentima. Trbuh se drenira u većini slučajeva a operativna rana se zatvara po uzusima klasične abdominalne hirurgije.
Laparoskopska holecistektomija
[uredi | uredi izvor]Laparoskopska holecistektomija radi se sa standardnim laparoskopskim stubom Operativni tim sačinjavaju tri hirurga od kojih dva stoje na lijevoj strani pacijenta i jedan na desnoj strani. Pacijent je u položaju anti-Trendelenburga 20% te blago naget na lijevu stranu. Operativni zahvat je izvođen koristeći četiri troakara, dva od 10 mm i dva od 5 mm, sa intraabdominalnim pritiskom od 14 mmHg. Položaj troakara se ne razlikuje od standardnog te smo jedan 10mm postavljali umbilikalno, j jedan od 10mm epigastrično te dva od 5mm desno subkostalno. Koristi se obično tehnika otvorene laparoskopije sa Hassonovim troakarom ili tehnika sa Verres iglom. Holecistektomija se radi sa standardnim laparoskopskim setom uz klipanje arterije cistike i duktus cistikusa sa po tri klipa. Žučna kesa se vadi kroz umbilikalnu portu, a po potrebi otvor se proširi da bi se lakše izvadila žučna kesa. Pri zatvaranju otvora troakara ušiva se fascija na 10mm otvorima te kod većine pacijenata plasira intradermalni šav. [3]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Theisler, Charles (2022-05-17), Gallstone Disease/Cholelithiasis/Cholecystitis, CRC Press, str. 135–136, ISBN 978-1-003-29138-1, pristupljeno 2024-05-27 CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)
- ^ http://emedicine.medscape.com/article/174012-overview
- ^ PANDŽA H, ČUSTOVIĆ S, LETO H, KHAZMEH M. Laparoskopski pristup akutnom holecistitisu. AIM, 2006; 14(2): 59-62.
