Peptidoglikan ili murein je jedinstvena velika polisaharidna makromolekula, sastavljena od šećera i aminokiselina koja formira mrežasti sloj peptidoglikana izvan plazmamembrane, kruti ćelijski zid (mureinska vrećica) karakterističan za većinu bakterija (domen bakterije[1]).[2]:66–67 Komponenta šećera se sastoji od naizmjeničnih ostataka β-(1,4) povezanih N-acetilglukozamina (NAG) i N-acetilmuramske kiseline (NAM). Za N-acetilmuramsku kiselinu vezan je oligopeptidni lanac sastavljen od tri do pet aminokiselina. Peptidni lanac može biti unakrsno povezan sa peptidnim lancem drugog lanca formirajući 3D mrežasti sloj.[2][3] Peptidoglikan ima strukturnu ulogu u zidu bakterijske ćelije, dajući strukturnu čvrstoću, kao i suprotstavljajući osmotskom peritisku citoplazme. Ovo ponavljajuće povezivanje rezultira gustim slojem peptidoglikana koji je kritičan za održavanje forme ćelije i izdržavanje visokog osmotskog pritiska, a redovno se zamenjuje proizvodnjom peptidoglikana. Hidroliza i sinteza peptidoglikana su dva procesa koja se moraju dogoditi da bi ćelije rasle i razmnožavale se, tehnika koja se izvodi u tri faze: odrezivanje postojećeg materijala, insercija novog materijala i ponovno umrežavanje postojećeg materijala s novim materijalom.[4]
Sloj peptidoglikana je znatno deblji u Gram-pozitivnim (20 do 80 nanometara) nego u Gram negativnim bakterijama (7 do 8 nanometara).[5] U zavisnosti od pH uslova rasta, peptidoglikan formira oko 40 do 90% ćelijskog zida suhe težine Gram-pozitivnih bakterija, ali samo oko 10% Gram-negativnih sojeva. Dakle, prisustvo visokih nivoa peptidoglikana je primarna determinanta karakterizacije bakterija kao Gram-pozitivne.[6] Kod Gram-pozitivnih sojeva, važan je u ulogama vezanosti i u svrhu serotipizacija.[7] For both Gram-positive and Gram-negative bacteria, particles of approximately 2 nm can pass through the peptidoglycan.[8]
Pod mikroskopom je teško reći da li je organizam gram-pozitivan ili gram-negativan; bojenje po gramu, koji je kreirao Hans Christian Gram 1884., je obavezno. Bakterije su obojene s nekoliko boja kao što su kristalno ljubičasta, jodnim alkoholom i safraninskim postupkom bojenja po gramu. Gram pozitivne ćelije su ljubičaste nakon bojenja, dok su Gram negativne ćelije crvene.[9]