Virchowova trijada | |
---|---|
Virchowova trijada | |
Diferencijalna dijagnoza | Tromboza |
'Virchowova trijada ili Tijada Virchowa opisuje tri široke kategorije faktora za koje se smatra da doprinose trombozama.[1]
Ime je dobila po poznatom njemačkom ljekaru Rudolfu Virchowu (1821-1902). Međutim, Virchow nije predložio elemente koji čine Virchowovu trijadu. Niti je ikada predložio trijadu koja bi opisala patogenezu venske tromboze. U stvari, tek desetljećima nakon Virchowove smrti postignut je konsenzus koji je predložio da je tromboza posljedica promjena u protoku krvi, ozljede vaskularnog endotela ili promjena u konstituciji krvi. Ipak, moderno razumijevanje faktora koji dovode do embolije slično je opisu koji je dao Virchow. Virchowova trijada ostaje koristan koncept i za kliničare i za patologe u razumijevanju faktora koji doprinose trombozi.[2]
Trijada se sastoji od tri komponente:
Virchowova [3] | Moderna | Napomena |
---|---|---|
Pojave poremećenog krvotoka | Staza [4] | Prva kategorija, promjene u normalnom protoku krvi, odnosi se na nekoliko situacija. To uključuje venski zastoj, duge hirurške operacije, produženu nepokretnost (u dugoj vožnji avionom ili automobilom, vezani za krevet tokom hospitalizacije) i varikozne vene. Ekvivalencija Virchowove verzije i moderne verzije je sporna.[5] |
Pojave povezane s iritacijom suda i njegove blizine | Povreda endotela ili povreda zida krvnih sudova | Druga kategorija, ozljede i/ili traume endotela, uključuje pirsing krvnih žila i oštećenja nastala zbog naprezanja smicanja ili hipertenzija. Ovom kategorijom vladaju površinski fenomeni i kontakt sa prokoagulantnim površinama, kao što su bakterije, komadići stranih materijala, biomaterijali implantata ili medicinski uređaji, membrane aktiviranih trombocita i membrane monocita u hroničnim upalama. |
Fenomeni zgrušavanja krvi | Hiperkoagulabilnost | Posljednja kategorija, promjene u konstituciji krvi,[6] ima brojne moguće faktore rizika kao što su hiperviskoznost, mutacija faktora koagulacije V Leiden, mutacija faktora koagulacije II G2021A, nedostatak antitrombina III, nedostatak proteina C ili S, nefrotski sindrom, promjene nakon teške traume ili opekotine, rak, kasna trudnoća i porođaj, rasa, poodmaklo doba, pušenje cigareta, hormonska kontracepcija i gojaznost. Svi ovi faktori rizika mogu uzrokovati situaciju zvanu hiperkoagulabilnosti (previše lako zgrušavanje krvi). |