Vladislav III, kralj Poljske
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
| Vladislav III | |
|---|---|
 | |
| Kralj Poljske | |
| Vladavina | 1. juni 1434. - 10. novembar 1444. |
| Prethodnik | Vladislav II |
| Nasljednik | Kazimir IV |
| Krunidba | 25. juli 1434. |
| Kralj Ugarske | |
| Vladavina | 15. maj 1440. - 10. novembar 1444. |
| Prethodnik | Albert |
| Nasljednik | Ladislav V |
| Dinastija | Jagelonci |
| Otac | Vladislav II, kralj Poljske |
| Majka | Sofija Halšanska |
| Rođenje | 31. oktobar 1424. |
| Smrt | 10. novembar 1444. |
Vladislav III (31. oktobar 1424. - 10. novembar 1444.) je bio kralj Poljske od 1434. godine i kralj Ugarske i Hrvatske od 1440. godine do svoje smrti u bici kod Varne 1444. godine.
Djetinjstvo
[uredi | uredi izvor]Bio je prvorođeni sin poljskog kralja Vladislava II i njegove četvrte supruge, Sofije Halšanske. Tokom njegovog djetinjstva veliki broj poljskih plemića želio je da poljsku krunu naslijedi njegova starija polusestra Jadviga, kćerka Vladislava II i njegove druge supruge, Ane Celjske, pošto je ona preko majke bila potomak ranih poljskih kraljeva. Međutim, Jadviga je umrla 1431. godine, pod sumnjom da ju je otrovala Vladislavova majka Sofija, te je tako poljska kruna osigurana Vladislavu.
Vladavina u Poljskoj
[uredi | uredi izvor]Vladislav III je naslijedio oca kao desetogodišnjak, te su ga odmah okružili savjetnici poput krakovskog biskupa Zbigniewa Oleśnickija, koji je želio zadržati svoj visoki položaj na dvoru. Krunidba novoga kralja obavljena je 25. jula 1434. godine, a bila je prekinuta od neprijateljski raspoloženih plemića. Vladislavu je vladavina bila teška od samog svog početka. Krakovski biskup se miješao u državne poslove o kojima sam kralj nije znao. Njegov položaj se nije nimalo promijenio ni nakon što ga je 1438. godine parlament proglasio punoljetnim.
Vladavina u Ugarskoj
[uredi | uredi izvor]Ovo stanje se nastavilo sve do 1440. godine, kada je Vladislavu ponuđena kruna Ugarskog kraljevstva kojem je prijetila opasnost od Osmanskog carstva. Pojedini poljski plemići nisu željeli ponovno u personalnu uniju s Ugarskom (u kojoj su bili tokom vladavine Ludovika I), a Vladislav se za ugarsku krunu morao boriti s ugarskom kraljicom Elizabetom Luksemburškom, trudnom udovicom kralja Alberta i kćerkom kralja Žigmunda, koja je željela sačuvati ugarsku krunu za svoju djecu. Elizabeta je rodila sina Ladislava, ali Vladislav je, nakon dvogodišnjeg rata s Elizabetom, uspio postati kralj Ugarske 1440. godine. Imao je podršku pape Eugena IV jer je planirao rat protiv Turaka, ali je zato gotovo potpuno ignorisao Poljsku i interese svoje dinastije.
Smrt i nasljednici
[uredi | uredi izvor]Pogazio je primirje s Osmanskim carstvom i započeo dvogodišnji rat u kojem je postigao značajne uspjehe, ali je poginuo u bici kod Varne.
Nije se ženio i nije imao djece. Nakon trogodišnjeg interregnuma, na poljskom prijestolju naslijedio ga je mlađi brat, Kazimir IV. U Ugarskoj ga je naslijedio njegov suparnik, Ladislav V.
