Uòng Nāi-siòng
Uòng Nāi-siòng (黃乃裳, 1849 nièng – 1924 nièng ), Hók-gióng Hók-ciŭ Mìng-chiăng Lĕ̤k-dŭ nè̤ng, sê Dṳ̆ng-guók Chĭng muăk Mìng chĕ̤ gì huà-gièu liāng-sêu, mìng-cuō gáik-mêng-gă, gáu-ṳ̆k-gă, Gĭ-dók-dù.
Ká̤-nièng gĭng-lĭk
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]Uòng Nāi-siòng có̤-sá̤ chuó-diē sê có̤-chèng gì, gă-gīng bìng-gṳ̀ng. 1866 nièng, ĭ gŭi-ĭ lāu Gĭ-dók-gáu, kăi-sṳ̄ ciék-ché̤ṳk să̤-huŏng ùng-huá dĭ-sék. 1869 nièng, ĭ kék pái gáu Hók-ciŭ Dĕ̤ng-gă̤ Hók-ĭng-dòng (福音堂) duòng-gáu, cĭ-hêu bô diŏh Mìng-gĕ̤ng iòng-âng gáuk-dê duòng-gáu. 1873 nièng kī, ĭ lièng-â-lì 5 nièng dăng-êng Mī-ī-mī-huôi nièng-ngiê-huôi cṳ̆-gé. Ciā gĭ-găng, ĭ chăng-ṳ̄ huăng-ĭk gâe̤ng biĕng-siā lāu iā sâ̤ cṳ̆ gâe̤ng bó̤-cāi, iā sāi Hók-ciŭ-uâ huăng-ĭk Séng-gĭng Gêu-iŏk, dó̤i-chiū cháung-bâing lāu Hók-ĭng, Buòi-nguòng gâe̤ng Ĭng-huà săng-ciáh cṳ̆-iêng.
Báh-nĭk-mì-sĭng cièng-hêu
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]Ôi lāu kuók-duâi Gĭ-dók-gáu gì īng-hiōng, Uòng Nāi-siòng gāi cāu kuŏ-gṳ̄ cĭ dèu duô. 1894 nièng, ĭ kō̤ dé̤ṳng gṳ̄-ìng. Dùng siŏh nièng, Dṳ̆ng-nĭk-gák-ngū-ciéng-cĕng bó̤-huák, Uòng Nāi-siòng gì săng-dâ̤ Uòng Nāi-muò diŏh Uòng-hāi-hāi-ciéng sùng-guók. Uòng Nāi-siòng gāng-táng sì-guŏh, cô bóng-ké báik-gū, duōng-hióng sĭng-hŏk, béng chăng-gă Gŭng-chiă-siông-cṳ̆ gâe̤ng Mì-sĭng-biéng-huák. Biéng-huák sĭ-bâi cĭ-hêu, ĭ kék céng-hū tŭng-cék, gĭng Siông-hāi bié duōng Hók-gióng.
Kăi-huák Sĭ-ŭ
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]Duōng Hók-gióng ī-hêu, Uòng Nāi-siòng niêng-gék Hók-gióng mìng-sĕng káung-nàng, ó̤i-siōng dái Hók-gióng hiŏng-chĭng gáu nàng-iòng kăi-kōng. 1899 nièng, ĭ lì-gáu Sĭng-gă-pŏ̤. Dâ̤ nê nièng(1900 nièng) ĭ bô kó̤ Să-lă-uŏk kō̤-că, béng gâe̤ng lă-ciā chiĕng-diâng kăi-kōng Sĭ-ŭ gì hák-dùng. 1900 nièng 9 nguŏk, ĭ duōng gáu Hók-ciŭ gì Mìng-chiăng, Kŭ-chèng, Mìng-hâiu, Īng-hók(Īng-tái) gáuk-dê ciĕu-muô iè-mìng.
1901 nièng 2 nguŏk 20 hô̤, Uòng Nāi-siòng só̤i-liâng dâ̤ ék piĕ 72 ciáh Hók-ciŭ iè-mìng dā̤-dăk Sĭ-ŭ. 1901 nièng 3 nguŏk 16 hô̤, dâ̤ nê piĕ 535 ciáh Hók-ciŭ iè-mìng dā̤-dăk. 1902 nièng 6 nguŏk 7 hô̤, dâ̤ săng piĕ 500 gūi ciáh Hók-ciŭ iè-mìng dā̤-dăk. Cê̤ṳ-chṳ̄, Uòng Nāi-siòng diŏh Sĭ-ŭ céng-hèng lāu 3 nièng gì găng-kū kăi-kōng, tĭk-tàu gáu 1904 nièng 6 nguŏk ĭ duōng Hók-gióng ùi-cī.
Sĭng-hâi-gáik-mêng cièng-hêu
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]1906 nièng, Uòng Nāi-siòng găh Sĭng-gă-pŏ̤ huôi-giéng lāu Sŏng Dṳ̆ng-săng, béng gă-ĭk Dùng-mèng-huôi. 1909 nièng, ĭ dáung-suōng Hók-gióng-sēng Cṳ̆-ngiê-guŏh ngiê-uòng. Có̤-ùi ngiê-uòng, ĭ dì-chók iā-sâ̤ dó̤i báh-sáng iū-lé gì dì-áng. 1911 nièng 3 nguŏk 19 hô̤, ĭ chăng-gă lāu Sĭng-hâi-gáik-mêng guŏng-hók Hók-ciŭ gì ciéng-dáiu. Gáik-mêng hâiu, ĭ dăng-êng Hók-gióng-sēng Céng-ô-iêng hó iêng-diōng ciĕng gău-tŭng-sṳ̆ sṳ̆-diōng. Ĭng gáuk-cṳ̄ng nguòng-ĭng, ĭ ṳ̀ 1912 nièng sṳ̀-cék huāng-hiŏng.
Uāng-nièng
[Siŭ-gāi | Gāi nguòng-mā]1914 nièng, Uòng Nāi-siòng sêu Uòng Sié-kāi páe̤k-hâi, ék-dô kék guŏng kī, â-dāu diŏh ṳ̀-lâung ák-lĭk â-dā̤ kék sék-huóng. 1920 nièng bô kó̤ Guōng-dĕ̤ng êng Sŏng Dṳ̆ng-săng Nguòng-só̤i-hū gŏ̤-dēng gó-ông. 1921 nièng 6 nguŏk ĭng-bâng huāng-hiŏng, gĭ-găng kék péng ùi Hók-gióng sēng-diōng gŭng-sṳ̄ gŏ̤-dēng gó-ông. 1924 nièng 9 nguŏk 22 hô̤, Uòng Nāi-siòng bâng-siê ṳ̀ Mìng-chiăng.