Alabod (tanom)

Ang Proiphys amboinensis (syn. Eurycles amboinensis) nga gitawag sa Binisaya og alabod o abod^[1] gisunod sa ngalan sa pulo sa Ambon, karon sakop sa Indonesiya. Lakip kini sa kahenera nga Proiphys sa kabanay nga Amaryllidaceae.^{[2][3][4][5] [6]} Una kining gihulaway ni Carl von Linné ug gitagaan og ngalan ni William Herbert. Walay nalista siak ubos niini.^[5]

Proiphys amboinensis
Siyentipikinhong Pagklasipikar
Kaginharian:	Plantae
Kabahig:	Tracheophyta
Kahutong:	Liliopsida
Kahanay:	Asparagales
Kabanay:	Amaryllidaceae
Kahenera:	Proiphys
Espesye:	Proiphys amboinensis
Siyentipikinhong Ngalan
Proiphys amboinensis (L.) Herb.
Laing Ngalan
Stemonix nervosus (L'Hér.) Raf. Pancratium ovatifolium Stokes Pancratium nervifolium Salisb. Pancratium australe Spreng. Pancratium australasicum Ker Gawl. Pancratium amboinense L. Eurycles sylvestris Salisb. ex Schult. & Schult.f. Eurycles rotundifolia M.Roem. Eurycles nuda Sweet Eurycles nervosa G.Don Eurycles javanica M.Roem. Eurycles coronata Sweet Eurycles australis (Spreng.) Schult. & Schult.f. Eurycles australasica (Ker Gawl.) G.Don Eurycles amboinensis (L.) Lindl. ex Loudon Eurycles alata Sweet Crinum nervosum Willd. ex Roxb. Crinum nervosum L'Hér. Cepa amboinensis (L.) Kuntze Cearia amboinensis (L.) Dumort. Amaryllis rotundifolia Lam.

Kasagaran ni mamulak inig tali Pasko. Giisip ni nga lumad sa Thayland, sa Indonesiya (Maluku, Selebes., Bali, pulo sa Lombok, pulo sa Timor), sa Pilipinas, sa kapupud-ang Bismark, sa Wanatu, sa pulo sa Nyugini, sa Queensland, Ostraliya ug sa kasadpang Ostraliya. Nahipadawlumad na sab ni sa Setśhelles, sa Sri Lanka, Kapupud-ang Solomon, sa Niwe, sa kapupud-an sa Sociedad, sa kapupud-an sa Karolin ug sa kapupud-an sa Mariyanas.^[7][8]

Paghulagway

Dunay halos lingin nga dahon ang alabod nga kinuyogan sa madanihon, humot ug maputi nga pinungpong nga kabulakan nga may mga dalag nga alitutonlan. Ang dahon mahimong mosukod og lapas sa 25 sentimetros ug ang palwa ngadto sa 46 sentimetros kataasa. Ang lunlon puti nga bulak tag 5 sentimetros ang gilapdon nga magpungpong ngadto sa 18 ka bulak sa lindog nga mokapin sa 50 sentimetros kataasa. Ulahing bahin sa Disyembre magsugod ang pagpamulak ug pagasundan sa paggula sa dagtom-lunhaw nga daw kapsula nga 25-30 milimetros ang diyametro. Inig abot sa ting-init, mangalaya ang dahon.^{[9][2][10][11][12][13]}

Pungpong sa bulak nga alabod

Pagpatubo

Maoy ganahan sa akabod ang dayag apan medyo pinandongan nga tropikal nga kalasangan. Inig ka tinghabagat paspas ning motubo. Nagkinahanglan ni og pandong batok sa naglagiting nga kaudtohon ug nanginahanglan sab og daghan nga ulan. Mosanay ni pinaagi sa liso ug puyde sab sa lusok niining naa sa ilawom sa yuta.^[14]

Medisinal nga kapuslanan

Puydeng gamiton ang dahon sa alabod aron ihakop sa may dapidapi alang sa pagpasayon sa pagpangihi.^[1]

Galeriya sa hulagway

• 
• 
• 

Ang mga pakisayran

1. A DICTIONARY OF CEBUANO VISAYAN, Compiled by JOHN U. WOLFF, Cornell University, Southeast Asia Program and Linguistic Society of the Philippines, copyright 1972
2. Herbert, William. 1821. Appendix 42, Proiphys amboinensis
3. Linnaeus, Carl von. 1753, Species Plantarum 1: 291. Pancratium amboinense
4. Rafinesque, Constantine Samuel. 1833. Atlantic Journal, and Friend of Knowledge, Philadelphia 165, Stemonix nervosus
5. Roskov Y., Kunze T., Orrell T., Abucay L., Paglinawan L., Culham A., Bailly N., Kirk P., Bourgoin T., Baillargeon G., Decock W., De Wever A., Didžiulis V. (ed) (2014). "Species 2000 & ITIS Catalogue of Life: 2014 Annual Checklist". Species 2000: Reading, UK. Retrieved 26 May 2014. {{cite web}}: |author= has generic name (help)
6. WCSP: World Checklist of Selected Plant Families
7. Kew World Checklist of Selected Plant Families
8. Fay, Michael F. and Mark W. Chase. 1996. Resurrection of Themidaceae for the Brodiaea alliance, and Recircumscription of Alliaceae, Amaryllidaceae and Agapanthoideae. Taxon 45 (3):441-451.
9. Beasley, John. 2006. Plants of Tropical North Queensland: the Compact Guide. Footloose Publications, Kuranda. ISBN 1-876617-13-6.
10. Linnaeus, Carl von. 1753, Species Plantarum 1: 291. Pancratium amboinense
11. Rafinesque, Constantine Samuel. 1833. Atlantic Journal, and Friend of Knowledge, Philadelphia 165, Stemonix nervosus
12. Australian National Botanic Gardens and Centre for Australian National Biodiversity Research, The genus Proiphus
13. Atlas of Living Australia, Proiphys amboinensis (L.) Herb. Archived 2016-03-04 at the Wayback Machine
14. Scarth-Johnson, Vera. 2000. National Treasures: Flowering Plants of Cooktown and Northern Australia. Vera Scarth-Johnson Gallery Association. ISBN 0-646-39726-5 (pbk.) ISBN 0-646-39725-7 Limited Edition - Leather Bound.

Mga sumpay sa gawas