Mga pinulongan sa Uropa

Mga pinulongan sa Uropa

Ang kasagaran sa mga pinulongan sa Uropa nahisakop sa Indo-Uropanhon nga banay sa pinulongan. Ang usa ka laing banay sa mga pinulongan mao ang Finno-Ugriko. Ang mga Turkiko nga pinulongan naay ubang mga Uropanong sakop. Ang Amihanan ug Kasadpang Pinulongang Kawkasyanomao ang mga importante sa kasadpang-sidlakan sa Uropa. Ang Basque usa ka pinulongang lahi.

Kini nga talaan wala pa mag-apil sa mga pinulongan sa mga bag-ong abot nga mga migranteng kumonidad.

Mga nag-unang mga pagsulat nga gigamit sa Uropa sa miaging panahon (kaniadtong 1900)

Pinulongang Altaikong

Ang pamilya sa pinulongan nga Altaiko naay tulo ka mga sanga (Tuko, Mongolyano, ug Manchu-Tungus) nga naay kaingnan sa ilang bokabularyo, mopolohiko ug istrukturang sintaktiko, ug ubang mga ponolohikang butang. Base sa sistemakong korespondensya sa tingog, naa silay kaparehasan. Sa Uropa ang Turkiko mao ang mikatag, bisan ang Mongoliko nga sanga naay mga tumatabi usab.

Pinulongang Mongol

• Kalmyk

Pinulongang Turkiko

Mga Pinulongang Amihanang Kasadpang (Kypchak)Turko

• Kasadpan
  • Karachay-Balkar
  • Karaim
  • Krymchak
  • Kumyk

• Amihanan
  • Bashkir
  • Tatar

• Habagatan
  • Kazakh
  • Nogay

• Crimyanong Tatar
• Urum

Mga Pinulongang Habagatang Kasadpang Turko(Oghuz)

• Kasadpan
  • Azeri
  • Gagauz
  • Turko

Pinulongang Bolgar

• Chuvash

Binasko

Ang Binasko usa ka pinulongang nalahi nga gitabi sa kasadpang Pyrenees ug direktang paryente sa karaang Aquitanyano. Ang pinulongan nahisulat sa paaging ginagmay nga inskripsyon gikan pa kaniadtong panahong Romano ug mamahimong gigamit sa mas halapad nga lugar gikan niadtong Paleyolitikong panahon.

Ang pinulongan gitabi sa mga imigrante sa Awstralya, Costa Rica, Mexico, Pilipinas ug Estados Unidos..^[1]

Pinulongang Finno-Ugriko

Ang Finno-Ugriko nga mga pinulongan usa ka pamilya ilawom sa Pinulongang Uralikong pamilya.

• Ugric (Ugryano)
  • Unggaro
    • Unggaro
  • Ob Ugric
    • Khanty
    • Mansi
• Finno-Permic
  • Permiko
    • Komi
    • Komi-Permyak
    • Udmurt
  • Finno-Volgaiko
    • Mari
      • Mari
    • Mordvinic
      • Erzya
      • Moksha
    • Wala na nga mga Finno-Volgaikong pinulongan sa wala matinong posisyon
      • Merya
      • Muromian
      • Meshcherian
    • Finno-Lappiko
      • Sami
        • Kasadpang Sami
          • Habagatang Sami
          • Ume Sami
          • Lule Sami
          • Pite Sami
          • Amihanang Sami
        • Sidlakang Sami
          • Kemi Sami (wala na)
          • Inari Sami
          • Akkala Sami (wala na)
          • Kildin Sami
          • Skolt Sami
          • Ter Sami
      • Baltiko-Finniko
        • Estonyo
        • Habagatang Estonian
          • Võro (apil na ang Seto)
        • Pinines (apil na ang Meänkieli kun Tornedalyanong Finnish, Kven Finnish, ug Ingryanong Finnish)
        • Ingryano
        • Karelyano
          • Karelyano tinarong
          • Lude
          • Olonets Karelyano
        • Livonyano
        • Veps
        • Votiko

Mga Pinulongang Amihanang Kasadpang Kawkasyano

• Abaza
• Abhkaz
• Adyghe
• Kabardyano

Mga Pinulongang Amihanang Sidlakang Kawkasyano

• Avar
• Bats
• Chechen
• Dargin
• Ingush
• Lak
• Lezgyano
• Tabasaran
• Tsez
• Udi

Mga Pinulongang Habagatang Kawkasyano

• Hineyorhyano
• Pinulongang LazLaz
• Mingrelyano
• Svan

Minaltes

Ang Minaltes usa ka Pinulongang Semitiko nga gitabi sa Malta. Gikan kini sa Siculo-Arabiko ug lahi gumikan kay mao lamang ang Semitikong pinulongan nga gisulat sa Alpabetong Latin sa tinarong nga porma. Mao kini ang labing gamay nga opisyal nga pinulongan sa Uropanong Unyon sa gidaghanon sa manggamitay. Nalahi usab kini kay mao lamang ang Semitikong pinulongan sa UU.

Mga Pinulongang Indo-Uropano

Kadaghanan sa pinulongang Uropano nahisakop sa Mga Pinulongang Indo-Uropano. Kini nga dako nga pamilya sa mga pinulongan naggikan sa usa ka batakan nga pinulongan nga gitabi pipila na ka libo ka tuig ang milabay, nga gitawag nga Proto-Indo-Uropano.

Inalbanes

Ang Inalbanes (nailhan usab nga Shqip) gilangkoban sa duha ka mga dagkong diyalekto, ang Geg ug Tosk nga gitabi sa Albanya, ang Republika sa Masedonya, sa Republika sa Kosovo, Serbya, ug Albanyanong manabiay nga nagpuyo sa ubang bahn sa Montenegro, sa ubang bahin sa Italya, amihanang bahin sa Gresya ug ubang mga Uropanhong mga nasod.

Inarmenyo

Ang Inarmenyo gigamit nga usa ka pang-unang pinulongan sa Armenya. Naay mga Armenyanong manabiay sa mga nakatag nga kumonidad sa kalibotan sa Armenyanong diaspora sa Uropa, ang Tunga-tungang Sidlakan, ug ang Amerika (sa Norte ug sa Amerika Sur).

Pinulongang Baltiko

Pagkakatag sa mga Pinulongang Baltiko sa Baltik (gidali).

• Curonyano
• Galindyano (wala na)
• Latgalyano
• Leton
• Litwano
• Daang Prusyano (wala na)
• Samogityano
• Selonyano (wala na)
• Semigalyano (wala na)
• Sudovyano (wala na)

Pinulongang Seltiko

Ang Seltikong nasod diin ang kadaghanan sa Seltikong manabiay ang namuyo.

1. UCLA — Language Materials Project Archived 2010-06-09 at the Wayback Machine