Silliman University

Unibersidad sa Silliman
Motto:	Via, Veritas, Vita
Natukod	Agosto 28, 1901
Pangulo:	Dr. Ben S. Malayang III B.A., M.A., Ph.D. (Ohio University ug University of California, Berkeley)[1]
Kawanihan:	500
Mga magtutuon:	8,683[2]
Andergradweyt:	6,000
Postgradweyt:	100
Nahimutangan	Dakbayan sa Dumaguete, Negros Oriental, Pilipinas (9°18′46″N 123°18′24″E / 9.31278°N 123.30667°E / 9.31278; 123.30667)
Kampus:	Urban 330,000 m² (ang meyn sa Hibbard Avenue) 290,000 m² (College of Agriculture ug Marine Lab campus)
Mga kanhing ngalan:	Silliman Institute (1901-1938)
Hymn:	Silliman Song
Mga kolor:	Pula Puti
Angga:	Stallions and Mares
Mga apilyasyon:	ACUCA, UBCHEA, ACSCU, PAASCU, ATESEA, UCCP, ubp.
Websayt:	www.su.edu.ph

Ang Silliman University (usahay ginatawag sa pangalan nga Silliman o SU) usa ka pribadong unibersidad sa Dakbayan sa Dumaguete nga makit-an sa Negros Oriental, usa sa mga probinsya sa Pilipinas. Kini gitukod niadtong 1901 sa mga misyonaryong Amerikano pagkahuman sa gubat sa Espanya ug Amerika. Natukod ang maong unibersidad pinaagi sa usa ka donasyon nga gihatag sa usa ka pilantropong Amerikano nga nikabat ug $10,000. Ang maong tawo mao si Horace Brinsmade Silliman nga taga Cohoes, New York.^[3]

Tungod kay kini natukod man human sa gyera sa Espanya ug Amerika, ang Silliman mao ang kinaunahang Protestanteng eskwelahan nga naestableser dinhi sa Pilipinas, ug ang kinaunahang pribadong tulunghaan nga natukod sa mga Amerikano dinhi sa nasod. Usa usab kini sa mga kina-unahang unibersidad nga na estableser sa mga Kano dinhi sa Asya.^[4] Sa pagkakaron, ang Silliman adunay napulo ka mga kolehiyo, upat ka mga eskwelahan, ug duha ka mga institusyon. Ang mga estudyante niini nagakigan sa lainlaing lugar sa Pilipinas ug sa kalibotan. Ang mga langyaw nga mga estudyante sa Silliman nagagikan sa sobra sa baynte ka mga nasod sa kalibotan. Ang Silliman ginalista isip usa sa mga National Landmarks sa Pilipinas ug usa sa dyutay nga mga unibersidad nga gitagaan og awtonomiya sa Commission on Higher Education (CHED).^[3]

Sa pagkakaron, ang Silliman nagahatag ug mga kurso sa Accountancy, Business Administration, Engineering, Information Technology, Law, Medicine, Nursing, Biology, Chemistry, Education, Marine Sciences, Physics, Theology, Philosophy, Psychology, Public Administration, ug uban pa.^[5]

Ang Institusyon

Kaagi

Ang Silliman gitukod niadtong Agosto 28, 1901 sa mga Presbyterong Amerikano human sa gyera sa Espanya ug Estados Unidos. Kini natukod pinaagi sa usa ka donasyon nga gihatag sa usa ka pilantropong Amerikano nga naga-pangalan ug Dr. Horace Brinsmade Silliman. Tungod sa iyang tabang, ang tulunghaan ginganlan sa iyang apelyido bilang pahidungog sa iyang ka maayo. Sa sugod, ang Silliman nagahatag lamang ug edukasyon para sa mga bata nga lalaki. Pero niadtong 1910, kini gitagaad ug katungod sa gobyerno sa Pilipinas nga mohatag ug mga degree sa kolehiyo nga ni resulta sa pagkahimo nga Kolehiyo (College) niini. Niadong 1912, ang maong tulunghaan nisugod ug dawat ug mga babayi nga mga estudyante, ug niadtong 1938, kini nahimong unang tulunghaan nga nahimong unibersidad gawas sa Manila.

Sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan (World War II), ang Silliman gi okupahan ug gihimong kampo sa mga mananakop na Hapones. Tungod niini, napugos ang mga estudyante ug mga maestra nga mo ikyas paingon sa kabukiran sa Negros Oriental. Didto sa maong mga kabukiran gi padayaon sa unibersidad ang operasyon niini.

Pagkahuman sa Ikaduhang Gubat sa Kalibotan, hinay-hinay nga gihatag sa mga Amerikano didto sa mga Pilipino ang pagdala ug ang pagpangulo sa tulunghaan. Tungod niini, sa tuig 1952, ang Silliman ni tahas sa pinaka-unang Pilipino nga presidente sa unibersidad.

Mga Pagranggo

Matod sa usa ka report nga gipagawas sa Commission on Higher Education o CHED niadtong 2007, ang Silliman nahimutang sa ikaupat nga pwesto sunod sa tulo ka tulunghaan sa University of the Philippines (U.P.). Ang maong mga tulunghaan mao ang U.P. Diliman (una), U.P. Los Banos (ikaduha) ug U.P. Manila (ikatulo). Kon usahon ang tulo ka tulunghaan sa U.P. System, mahimutang ang Silliman sa ikaduha nga pwesto (ikaduha). Ang maong report gibase sa mga resulta sa board exams gikan sa 1991-2001 sa tanang kurso ug tanang tulunghaan sa Pilipinas.^[6] Ang maong report ginapagawas lamang sa kada ikapulo ka tuig.

Sa uban pang mga pagranggo nga gipagawas sa CHED, ang Silliman nanguna sa Nursing Education,^[7] ug nahimutang sa ikaduha nga pwesto sa Accountancy^[8] ug Mechanical Engineering.^[9][10][11]

Mga Kolehiyo, Eskwelahan, ug Institusyon

College of Agriculture College of Arts and Sciences College of Business Administration College of Computer Studies College of Engineering and Design College of Education College of Law College of Mass Communication

College of Nursing College of Performing Arts Divinity School Medical School School of Public Affairs and Governance School of Basic Education Institute of Clinical Laboratory Sciences Institute of Rehabilitative Sciences

Mga Letrato sa Campus

• 
  Silliman University Church
• 
  Luz Ausejo Hall
• 
  Pillar
• 
  College of Business Administration
• 
  Hibbard Hall (1932)
• 
  Amphitheater
• 
  Mary M. Smith Hall
• 
  Claire Isabel McGill Luce Auditorium
• 
  Siliman University Hall

Mga Sentro sa Pagsusi

Ang Institute of Environmental and Marine Sciences (IEMS)

Ang Silliman usa sa mga dyutay nga tulunghaan sa Pilipinas nga naga hatag ug dugang nga atensyon sa mga nagkalain-laing pagsusi (researches) kalabot sa syensya (sciences). Ang naga-una sa maong mga pagsusi mao ang pagtuki sa kondisyon sa atong mga kadagatan ug kabaybayonan (marine sciences ug coastal resources). Ang sentro sa maong mga pagtuki mao ang Institute of Environmental and Marine Sciences (kaniadto Silliman University Marine Laboratory). Kuyog sa tabang pinansyal gikan sa USAID (United States Agency for International Development), ug sa mga nagkalain-laing koneksyon sa Amerika, ang Silliman nahimong usa Center of Excellence sa Coastal Resource Management.^[12][13] Usa sa mga nilampos nga proyekto niini mao ang pagtukod ug mga marine sanctuary sa mga isla sa Apo ug Sumilon. Tungod sa maong mga pamalakad, ang Apo nahimong usa sa mga pinaka bilisitahunong lugar para sa mga daybers.^[14][15]

Ang uban pang mga sentro sa pagsusi sa Silliman mao ang mga mosunod: Center for Gender Studies and Development, Center for Tropical Conservation Studies (CENTROP) Archived 2011-05-24 at the Wayback Machine, CHED-SU Zonal Research Center Archived 2009-09-13 at the Wayback Machine, Salonga Center for Law and Development Archived 2009-09-17 at the Wayback Machine, ug ang SU-Angelo King Center for Research and Environmental Management (SUAKCREM) Archived 2009-07-08 at the Wayback Machine.

Kinabuhing Estudyante

Pa-ugnat sa Kusog

Ang Silliman adunay mga pasilidades sa nagka-lain-laing isports o pa-ugnat sa kusog. Aduna kini usa Gymnasium nga gigamit para sa pagdula ug basketball, volleyball, badminton, table-tennis, rock-climbing ug uban pa. Ang Silliman Ballfield gigamit kini para sa soccer, ug uban pang track and field nga kompetisyon. Aduna usab kini usa ka swimming pool, tulo ka tennis courts, duha ka pelota courts, ug usa ka archery range.

Aduna usab mga nagkalain-laing mga varsity teams sulod sa maong tulunghaan tungod kai kini usa man ka regular nga partisipante sa Philippine University Games (UniGames) ug sa Private Schools Athletic Association (PRISAA).^[16][17] Sa pinaka-ulahing Beijing Olympics, si Mark Javier, usa ka Sillimanian, ang ni reprisintar sa Pilipinas sa dula nga archery. Siya lamang ang usa ka lalaking partisipante sa maong klase sa dula.^[18] Ang uban pang mga partisipante sa Olympics nga nagagikan sa Silliman mao si Jennifer Chan, nga bago lamang nga nakadaog ug gold medal sa 25th Southeast Asian Games, si Lisa Ygnalaga, ug ang long jumper nga si Simeon Toribio.^[19][20][21]

Mga Dormitoryo

Ang Vernon Hall, usa sa mga dormitoryo para sa mga lalaki sulod sa campus

Ang Sillima adunay ubay-ubay ka mga dormitoryo nga makapapuyo ug sobra sa 800 ka mga estudyante. Ang maong mga dormitoryo gi panganlan ug nagkalain laing mga ngalan sama sa mga bulak, mga kahoy, o importanteng mga tawo sa kaagi sa maong tulunghaan. Ang maong mga dormitoryo gi grupo sa duha ka klase: regular ug cooperative. Aduna kini unom ka regular nga mga dormitoryo ug pito ka mga cooperative nga dormitoryo. Ang unang klase sa mga dormitoryo mao ang mga regular nga dormitoryo. Ang mga regular nga dormitoryo para sa mga babayi mao ang Edith Carson, Ethel Chapman, Larena, ug Woodward Hall. Ang mga regular nga dormitoryo sa mga lalaki mao ang New Men's Dorm, ug ang Doltz Hall. Ang pagkaon sa mga estudyante nga nakapuyo niining maong mga dormitoryoha ginaluto ug ginaandam pinaagi sa University Food Services. Ang paglimpyo ginabuhat sa usa ka janitor.

Ang ikaduhang klase mao ang mga cooperative nga mga dormitoryo. Ang paglimpyo sa niining klase sa dormitoryo ginabuhat sa mga estudyanteng nakapuyo niini. Ang pagluto ug pag-andam sa pagkaon, ginabuhat usab sa mga lumulupyo. Ang mga cooperative nga dormitoryo para sa mga babayi mao ang Azucena, Rosal, Sampaguita ug Channon Hall. Ang sa mga lalaki mao ang Ipil, Molave, ug Narra Cottages.

Dugang sa maong mga dormitoryo mao ang mga nagkalain-laing mga balay para sa mga maestro, maestra ug mga bisita sa maong tulunghaan. Ang maong mga balay gitawag kini ug Cottages.^[22]

Mga Reperensya

1. "Dr. Ben Malayang III is new Silliman president". SU Net News. Retrieved 2009-10-16.
2. "ORA Releases Final Enrollment Figures". SU Net News. Retrieved 2009-08-06.
3. "University History" Archived 2009-01-30 at the Wayback Machine. Silliman University. Nakuha 2009-12-11.
4. Dexter R. Matilla "Heritage Diary of Negros Oriental" Archived 2018-03-12 at the Wayback Machine. Philippine Daily Inquirer. Nakuha 2009-12-19.
5. "Schools and Colleges" Archived 2009-06-09 at the Wayback Machine. Silliman University. Nakuha 2009-12-11.
6. "UP is No.1 based on PRC exams" Archived 2012-02-07 at the Wayback Machine. UP Newsletter, Vol. XXVIII, No. 09. September 01, 2007. Nakuha 2009-12-11.
7. Angelo G. Garcia "152 nursing schools told: Improve or else…". Manila Bulletin. Nakuha 2009-12-19.
8. "Top CPA Schools October 2009". Board Exam Results Philippines. Nakuha 2009-12-19.
9. "Silliman 2nd in Mechanical Engineers Exam". Visayan Daily Star. Nakuha 2009-12-19
10. "Top Mechanical Engineering Schools 2009". Board Exam Results Philippines. Nakuha 2009-12-19.
11. "Silliman is Top 2 in Mechanical Engineer Board Exam" Archived 2009-11-05 at the Wayback Machine. SU Net News. Nakuha 2009-12-19.
12. "Institute of Environmental and Marine Sciences" Archived 2010-08-22 at the Wayback Machine. Silliman University. Nakuha 2010-04-01.
13. "USAID Mission Director: We are all connected" Archived 2009-04-23 at the Wayback Machine. SU NetNews. Nakuha 2010-04-01.
14. Ronnel Domingo. "2 RP sites make it to 'must dive' list" Archived 2009-01-31 at the Wayback Machine. Philippine Daily Inquirer. Nakuha 2010-04-01.
15. Gerry Marten."Apo Island, Philippines: Eco Tipping Point Case Study, EcoTippingPoint" Archived 2011-07-16 at the Wayback Machine. Coral Reef Alliance. Nakuha 2010-04-01.
16. Jade S. Violeta."Region 7 gets 8 more golds" Archived 2005-09-08 at the Wayback Machine. Sun.Star Cebu. Nakuha 2010-04-01.
17. "Dumaguete to host 13th Unigames" Archived 2008-10-04 at the Wayback Machine. Foundation University Campus News. Nakuha 2010-04-01.
18. June Navarro. "Javier sees himself hitting the mark at Beijing" Archived 2008-10-04 at the Wayback Machine. Philippine Daily Inquirer. Nakuha 2010-04-01.
19. "Archer Chan hits target in SEAG swan song". GMA News. Nakuha 2010-04-01.
20. "University History" Archived 2009-01-30 at the Wayback Machine. Silliman University. Nakuha 2010-04-01.
21. Ramon J. Farolan. "War-Torn Afghanistan wins Olympic bronze" Archived 2012-08-29 at the Wayback Machine. Philippine Daily Inquirer. Nakuha 2010-04-01.
22. "Silliman University General Catalog 2003-2004". SU Office of Information and Publications.

Mga sumpay sa gawas

• Silliman University Opisyal nga website
• Silliman University Facebook
• Silliman Song sa YouTube