فێستیڤاڵی چراکان

فێستیڤاڵی چراکان
Day in year for periodic occurrence	15th day of the 1st month in the Chinese calendar
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

فێستیڤاڵی چراکان
چینیی سادەکراو	元宵节
چینیی تەقلیدی	元宵節
واتای وشەیی	"فیستیڤاڵی شەوی سەرۆک"
نووسراوەکان Mandarin هانیو پینین Yuánxiāo jié Wade–Giles Yüan^2-hsiao^1 chieh^2 IPA [ɥǎn.ɕjɑ́ʊ tɕjɛ̌] Gwoyeu Romatzyh Yuanshiau jye Min Hokkien POJ Goân-siau-chiat Taiwanese Romanization Guân-siau-tsiat Min-dong BUC Nguòng-siĕu-cáik Cantonese Jyutping jyun^4 siu^1 zit^3 Yale Romanization Yùhn-sīu jit
Hokkien Name
چینیی تەقلیدی	十五瞑 / 上元
واتای وشەیی	"15th Night" / "Top Primary"
نووسراوەکان Min Hokkien POJ Cha̍p-gō͘-mê / Siōng-goân Taiwanese Romanization Tsa̍p-gōo-mê / Siōng-guân

فێستیڤاڵی چراکان یان فێستیڤاڵی چرای بەھار فێستیڤاڵێکی چینییە کە لە پازدەیەمین ڕۆژی مانگی یەکەمی ساڵنامەی چینی لونیولۆوردا پیرۆز کرا. زۆر جار لە مانگی شوبات یان سەرەتای مانگی سێدا لە ساڵنامەی گریگۆریدا یادی دەکرێتەوە، ئەمە کۆتا ڕۆژی ئاھەنگە نەریتییەکانی ساڵی نوێی چینییە.^[١] ھەر لە سەرەتای بنەماڵەی ھانی ڕۆژاوا (٢٠٦ زایینی -٢٥ پێش زاینی) بوو بە فێستیڤاڵێکی زۆر پیڕۆز بووە. لە کاتی فیستیڤاڵی چراکان، منداڵان لە شەودا دەچنە دەرەوە و چرای کاغەزیان ھەڵگرتوە و مەتەڵی جۆر بەجۆریان خستووەتە سەر چراکان (چینی نەریتی: 猜謎; چینی سادە: 猜灯谜; pinyin: cāidngngmí; Jyutping: caai1 dang1 mai4).^[٢]

ھەندێک لە چرا ھاوچەرخەکان کە بە کارەبا ئیش دەکەن

لە کۆندا چراکان بە شێوەیەکی گشتی سادە بوون و تەنیا چرای ئیمپراتۆر و پیاوماجی گەورەکان چرای تایبەت و شازیان ھەبوو.^[٣] بەڵام لە سەردەمی مۆدێرندا، چراکان بە چەندین دیزاینی ھەمەچەشنەوە نەخشێنراون بۆ نموونە، لەکاتی ئێستادا زۆر جار چراکان لە شێوەی ئاژەڵدا دروست کراون چراکان دەتوانن ھێما بۆ ئەوە بکەن کە خەڵک واز لە ڕابردووی خۆیان بھێنن و ڕوو لە داھاتووی نوێی خۆیان بکەن.^[٤] چراکان بە نزیکەیی ھەمیشە سوورن بۆ ھێماکردنی بەختێکی باش

فیستیڤاڵەکە و ک ڕۆژی ئە وپە ساتا (سەری ساڵ)لە ساڵنامەی چینیدا ھەژمار دەکرێت کە تەنھا دەبێت لەسەرەتای وەرزی بەھار بێت و نابێت لە وەرزی تردا بکرێت،^[٥] چونکە ھەندێک جار «فیستیڤاڵی چرا» لە وەرزە جیاوازەکان دەکرێت لە ھەندێک شوێنی وەک ئەندەنوسیا، مالیزیا و سەنگافورە ھەروەھا ڤیستیڤاڵەکانی چراکان لە وڵاتانی ڕۆژاوا بەناوبانگ بوون،^[٦] وەک فیستیڤاڵی چرای ئاو کە لە چەند شوێنێکی ئەمریکا دا ئەنجام دەدرێت و لە لەندەن ساڵانە فیستیڤاڵی چرای جادوویی ساز دەکرێت.^[٧]

سەرچاوەکان

1. Melton، J. Gordon (2011-09-13). Religious Celebrations: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations [2 volumes]: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations (بە ئینگلیزی). ABC-CLIO. ISBN 978-1-59884-206-7.
2. «Traditional Chinese Festivals - china.org.cn». www.china.org.cn. لە ٢٧ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
3. «Birmingham Chinese Festival Association». www.bhmchinesefestival.org. لە ٢٧ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
4. McDowell، Michael (2009). World Religions at Your Fingertips (بە ئینگلیزی). Penguin. ISBN 978-1-59257-846-7.
5. https://www.travelchinaguide.com/essential/holidays/lantern.htm
6. Festival، Water Lantern. «Water Lantern Festival - Tickets on Sale!». Water Lantern Festival (بە ئینگلیزی). لە ٢٧ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
7. «Lightopia Festival Manchester». lightopiafestival.com (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.

• دەروازەی ئاسیا
• دەروازەی چین
• دەروازەی ژاپۆن
• دەروازەی ھونەرەکان
• دەروازەی چاند
• دەروازەی کۆمەڵگا
• دەروازەی مێژوو

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە فێستیڤاڵی چراکان تێدایە.