ئارنۆڵد ج. تۆیمبی

ئارنۆڵد جۆزێف تۆینبی (لە دایکبووی ١٤ی نیسانی ١٨٨٩ – ٢٢ی تشرینی یەکەمی ١٩٧٥) مێژوونووسێکی ئینگلیز، فەیلەسوفێکی مێژوو، نووسەری چەندین کتێب بووە و مامۆستای توێژینەوەی مێژووی نێودەوڵەتی بووە لە قوتابخانەی ئابووری لەندەن و کۆلێژی کینگ لەندەن. لە ساڵی ١٩١٨ تا ١٩٥٠، تۆینبی بە پسپۆڕێکی پێشەنگی کاروباری نێودەوڵەتی دادەنرا؛^[١] لە ساڵی ١٩٢٤ تا ١٩٥٤ بەڕێوەبەری توێژینەوە بووە لە چاتام ھاوس، لەو پۆستەدا ٣٤ بەرگی ڕاپرسی کاروباری نێودەوڵەتی بەرھەمھێنا، بۆ پسپۆڕانی نێودەوڵەتی لە بەریتانیا.^[٢]^[٣]

چاو پێکەوتن لەگەڵ ھیتلار

تۆینبی لەکاتێکدا کە لە ساڵی ١٩٣٦ سەردانێکی بەرلینی کرد بۆ قسەکردن لەسەر کۆمەڵگای یاسا نازی، لەسەر داوای ھیتلەر بانگھێشتی چاوپێکەوتنێکی تایبەتی لەگەڵ ئەدۆلف ھیتلەر کرا.^[٤] لەم چاوپێکەوتنەدا کە ڕۆژێک پێش پێشکەشکردنی وتارەکەی تۆینبی بەڕێوەچوو، ھیتلەر جەختی لەسەر ئامانجی فراوانخوازی سنوورداری خۆی لە بنیاتنانی نەتەوەیەکی گەورەتری ئەڵمانیا کردەوە، ھەروەھا خواستی خۆی بۆ لێکتێگەیشتن و ھاوکاریی بەریتانیا لەگەڵ ئەڵمانیای نازی دا دەربڕی. ھەروەھا ھیتلەر پێشنیاری کرد کە ئەڵمانیا دەتوانێت ببێتە ھاوپەیمانی بەریتانیا لە ناوچەی ئاسیا و زەریای ھێمن ئەگەر ئیمپراتۆرییەتی کۆلۆنیالیزمی زەریای ھێمن بۆ ئەڵمانیا بگەڕێنرێتەوە.^[٥] تۆینبی پێی وابوو کە ھیتلەر دڵسۆزە و لە یاداشتێکی نھێنیدا بۆ سەرۆک وەزیران و وەزیری دەرەوەی بەریتانیا پشتگیری لە پەیامەکەی ھیتلەر کرد.^[٦]

سەرچاوەکان

^ Hidden Government. London: The A.K. Chesterton Trust. 2017. p. 33. ISBN 978-1-912258-00-0. لە 25 May 2021 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
^ Arnold J. Toynbee: A Life. New York: Oxford University Press. 1989. p. 124. ISBN 978-0-19-505863-5.
^ «Research in a Global Context: A Discussion of Toynbee's Legacy». Review of International Studies. 18 (2): 115–130. 1992. doi:10.1017/S0260210500118819. ISSN 0260-2105. JSTOR 20097289.
^ The Avoidable War—Volume 2: Pierre Laval and the Politics of Reality, 1935–1936. Transaction Publishers. 1 October 1999. ISBN 978-0-7658-0622-2. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
^ The Story of International Relations, Part Three: Cold-Blooded Idealists. Springer Nature. 2020. p. 34.
^ Arnold J. Toynbee: A Life. New York: Oxford University Press. 1989. Chapter 8. ISBN 978-0-19-505863-5.

[1] Hidden Government. London: The A.K. Chesterton Trust. 2017. p. 33. ISBN 978-1-912258-00-0. لە 25 May 2021 ھێنراوە. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)

[mcneill1989p124-2] Arnold J. Toynbee: A Life. New York: Oxford University Press. 1989. p. 124. ISBN 978-0-19-505863-5.

[3] «Research in a Global Context: A Discussion of Toynbee's Legacy». Review of International Studies. 18 (2): 115–130. 1992. doi:10.1017/S0260210500118819. ISSN 0260-2105. JSTOR 20097289.

[4] The Avoidable War—Volume 2: Pierre Laval and the Politics of Reality, 1935–1936. Transaction Publishers. 1 October 1999. ISBN 978-0-7658-0622-2. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)

[pemberton-5] The Story of International Relations, Part Three: Cold-Blooded Idealists. Springer Nature. 2020. p. 34.

[mcneill1989ch8-6] Arnold J. Toynbee: A Life. New York: Oxford University Press. 1989. Chapter 8. ISBN 978-0-19-505863-5.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]