ئۆربان لۆڤەریەر
ئۆربان لۆڤەریەر | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ١١ی ئازاری ١٨١١ |
| مەرگ | ٢٣ی ئەیلوولی ١٨٧٧ (تەمەن ٦٦ ساڵ) |
| پیشە | فەلەکناس و بیرکار و سیاسەتمەدار و کەشناسی و نووسەر. |
| خەڵاتەکان |
|
| واژوو | |
 | |
ئۆربان لۆڤەریەر (بە فەڕەنسی : Urbain Jean Joseph Le Verrier ) فەلەکناس و بیرکارێکی فەرەنسییە و بە شێوەیەکی سەرەکی پسپۆڕی میکانیکی تەنە ئاسمانییەکان بووە. لە ١١ی ئازاری ١٨١١ لەدایک بووە و لە ٢٣ی ئەیلوولی ١٨٧٧ کۆچی دوایی کردووە، زۆربەی ژیانی لە ڕوانگەی پاریس کاری کردووە.[١]
ئەو بە شێوەیەکی سەرەکی بەهۆی ئەوەی توانی بوونی هەسارەی نەپتون دیاری بکات و شوێنەکەی دیاری بکات تەنها بە بەکارهێنانی بیرکاری.[٢]
کاتێک هەسارەی یورانۆس لەو شوێنە دەرنەکەوت کە زاناکان چاوەڕێیان دەکرد، زانا لیڤێریێر شوێن و بارستەی هەسارەیەکی دیکەی خستەڕوو (ئەو کاتە نەزانرابوو)، کە لەوانەیە هۆکاری گۆڕانکارییە چاودێرکراوەکانی جوڵەی ئۆرانۆس بێت لە خولگەی خۆردا. لەلایەن فەلەکناسە فەرەنسییەکانەوە پشتگوێ خرا و دواتر پێشبینییەکانی بۆ فەلەکناسی ئەڵمانی یۆهان گێدێفرید گالی لە ڕوانگەی بەرلین نارد، کە لە یەکەم شەوی گەڕانەکەیدا لە ساڵی ١٨٤٦دا ئەو هەسارەیەی دۆزیەوە کە لۆ ڤێریێر پێشنیاری کردبوو.[٣]
زانستی بەرگەهەوا
[دەستکاری]کاتێک بوو بە بەڕێوەبەری ڕوانگەی پاریس، بەشێکی بچووکی ئەو ڕوانگەیەی بە میرات گرتووە کە کار لەسەر کەشناسی بکات، لەو سەردەمەدا ئەم زانستە زۆر پێشکەوتوو نەبوو.
ڕێزلێنان
[دەستکاری]- ناوی ئەو لە لیستی ئەو ناوانەدایە کە لەسەر تاوەری ئیڤڵ هەڵکەندراوە.
- زۆرێک لە شارەکانی فەرەنسا کوچەیان هەیە کە ناوی ئەویان لەسەرە، لەوانە پاریس، لیل، تۆرکۆینگ، نانت، جوی لێس تۆرس، تۆلۆز، سانت لۆ و چەندانی تر.
سەرچاوە
[دەستکاری]- ^ «"ئەستێرەی کاڵبوونەوەی ڕوانگەی پاریس لە سەدەی نۆزدەهەمدا: کولتوری شارستانی فەلەکناسان بۆ سووڕانەوە و چاودێریکردن"» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٧ ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «"وەرگرتنەوەی کاغەزەکانی نەپتون RGO. پێشبینی کۆتایی ئادەمز بە زیاتر لە دە پلە لەدەستچوو"» (PDF).
- ^ «"ئیمپراتۆریەتی فەلەکناسی: ئۆرباین لی ڤێریێر، ئۆردری و پوڤۆر"».
بەستەری دەرەکی
[دەستکاری]
دەروازەی گەردوون
دەروازەی ژیاننامە
دەروازەی سیاسەت
دەروازەی کۆمەڵەی خۆر
دەروازەی ماتماتیک
دەروازەی کەشوھەوا
دەروازەی فەڕەنسا
