ئەستێرەی زەبەلاح

ئەستێرەی زەبەلاح (بە ئینگلیزی: Giant star) ئەستێرەیەکە کە نیوەتیرە و درەوشانەوەی لە ئەستێرەیەکی زنجیرەی سەرەکی (یان گرگن) کە ھەمان پلەی گەرمیی ڕووتەختی ھەبێت زیاترە.[١] دەکەونە سەرووی زنجیرەی سەرەکییەوە لەسەر ھێڵکاریی ھێرتسپرۆنگ-ڕاسێل.[٢] ھەردوو زاراوەی زەبەلاح و گرگن بۆ ئەو ئەستێرانەی کە درەوشانەوەیان تەواو جیاوازە سەرەڕای پلەی گەرمی یان جۆری شەبەنگیی ھاوشێوەیان ھەیە لەلایەن ئەینار ھێرتسپرۆنگەوە لە دەوروپشتی ١٩٠٥دا داڕێژراون.[٣]

ئەستێرە زەبەلاحەکان نیوەتیرەیان چەند سەد ھێندەی خۆر گەورەترە و درەوشانەوەیان لە نێوان ١٠ بۆ چەند ھەزار ھێندەی خۆردایە. بە ئەو ئەستێرانەی کە ھێشتا لە زەبەلاحەکان درەوشاوەترن دەوترێت سەرووزەبەلاح و ژوورزەبەلاح.

ھەروەھا ڕەنگە ئەستێرەیەکی گەرم و درەوشاوەی زنجیرەی سەرەکی بە زەبەلاح ئاماژەی پێ بدرێت، بەڵام بە ھەموو ئەستێرەیەکی زنجیرەی سەرەکی دەوترێت گرگن گرنگ نییە چەندێک گەورە و درەوشاوە بێت.[٤]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Astronomy encyclopedia. Patrick Moore (چاپی Fully rev. and expanded ed). New York: Oxford University Press. 2002. ژپنک ٠-١٩-٥٢١٨٣٣-٧. OCLC ٥١٧٢٢٩١٩. {{cite book}}: |edition= دەقی زیادەی ھەیە (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ئەوانی تر (بەستەر)
  2. ^ The Facts on File dictionary of astronomy. John Daintith, William Gould, Inc Facts on File (چاپی 5th ed.). New York, NY: Facts on File. 2006. ژپنک ٠-٨١٦٠-٥٩٩٨-٥. OCLC ٦٤٦٨٨٩٢٤. {{cite book}}: |edition= دەقی زیادەی ھەیە (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ئەوانی تر (بەستەر)
  3. ^ Russell، Henry Norris (1914). «Relations Between the Spectra and Other Characteristics of the Stars». Popular Astronomy. ٢٢: ٢٧٥–٢٩٤. Bibcode:١٩١٤PA.....٢٢..٢٧٥R. {{cite journal}}: |bibcode= length بپشکنە (یارمەتی)
  4. ^ Mitton، Jacqueline (2001). Cambridge dictionary of astronomy. Cambridge: Cambridge University Press. ژپنک ٠-٥٢١-٨٠٠٤٥-٥. OCLC ٤٤٨٨٣٨١٤.

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]