خەیبەر

خەیبەر
خەیبەر
وێنەی کۆنی خەیبەر
وێنەی کۆنی خەیبەر
خەیبەر is located in عەرەبستانی سعوودی
خەیبەر
پۆتانەکان: 25°41′55″N 39°17′33″E / 25.69861°N 39.29250°E / 25.69861; 39.29250پۆتانەکان: 25°41′55″N 39°17′33″E / 25.69861°N 39.29250°E / 25.69861; 39.29250
Regionهەرێمی مەدینە
establishedسەدەی ٦ی پێش زاین
ناوچەی کاتیUTC+3 (AST)

خەیبەر ( بە عەرەبی: خَيْبَر ) بیابانێکە لە پارێزگای مەدینە لە سعودیە و نزیکەی ١٥٣ kiloمەتر (٩٥ mi) هەڵکەوتووە لە باکووری شاری مەدینە . پێش هاتنی ئیسلام لە سەدەی حەوتەمدا، ئەو ناوچەیە جوولەکە عەرەبەکانی نیشتەجێ بووە تا کەوتە دەست موسڵمانان لە سەردەمی پێغەمبەر لە کاتی شەڕی خەیبەر لە ساڵی ٦٢٨ی زایینی.


پێش ئیسلام

[دەستکاری]

پێش هاتنی ئیسلام لە سەدەی حەوتەمی زایینیدا ، عەرەب و جولەکە ڕەسەنەکان دانیشتوانی خەیبەریان پێکهێناوە، بەڵام کەی نیشتەجێبوونی جولەکەکان لە باکووری عەرەبستان دەستیپێکردووە نادیارە. لە ساڵی ٥٦٧ خەیبەر لەلایەن پاشای مەسیحی عەرەبی غەسانی حاریس کوڕی جەبەلا داگیرکرا و لە دانیشتوانی جولەکە پاککرایەوە. دواتر لەگەڵ گەڕانەوەی بۆ شام دیلەکانی ئازاد کرد . کورتەیەک لە هەڵمەتەکە لەلایەن ئیبن قوتەیبە [١] ەوە هاتووە کە ڕەنگە لە نووسراوی سەدەی شەشەمی حەرانیشدا ئاماژەی پێبکرێت. [٢] [٣]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Ibn Qutaybah: al-Ma'arif ٩ی ئەیلوولی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
  2. ^ «Harran Inscription: A Pre-Islamic Arabic Inscription From 568 CE». islamic-awareness.org. لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  3. ^ Irfan Shahid: Byzantium and the Arabs in the sixth century, p. 322