سپین غار

سپین غار
بەشێکە لەAlpide belt
وڵاتئەفغانستان، پاکستان
دابەشکاریی کارگێڕیپارێزگای نەنگەرھار، Khyber Pakhtunkhwa
پۆتانی شوێن٣٣°٥٩′١٥″N ٧٠°٢٢′٢٣″E
بەرزترین خاڵMount Sikaram
بەرزی لە ئاستی دەریا٤٬٧٥٥ مەتر
ڕووداوە بەرچاوەکانKoh-i-Safid TMA crash
Map

زنجیرەچیاکانی سپین غار یان چیاکانی سپی (سپیلک) (بە پشتو:) زنجیرەیەکی چیایە لە باشووری ئاسیا تا باشووری چیاکانی ھیندۆکوش.[١][٢] لە ڕۆژھەڵاتی ئەفغانستانەوە بەرەو خەیبەری پاکستان دەڕوا، بەرزترین لووتکەکەی چیای سیکارامە لەسەر سنووری ئەفغانستان و پاکستان کە لە سەرووی ھەموو ترۆپکەکانی دەوروبەرییەوە تا ٤٧٥٥ م بەرزە لە ئاستی ڕووی دەریاوە. چیا نزمەکانی خوارەوەی بە زۆری بێدار و وشکن، بەڵام چیای کەنج دارستانەکانی مۆنتانی ڕۆژھەڵاتی ئەفغانی پێکدێنێت.[٣]

جوگرافیا

[دەستکاری]

زنجیرەکە لە دۆڵی پێشەواوە لە ڕۆژھەڵاتەوە دەست پێدەکات بە نزیکەی ١٦٠ کیلۆمەتر تا دۆڵی لۆگر لە ئەفغانستان درێژ دەبێتەوە، ڕووباری کابول لە چیاکانی سپین غار ھەڵدەقولێت.[٤][ژێدەرێکی پشتڕاستکراو نییە]

بەرزترین لووتکە چیای سیکارام (سیکارام سەر) لە نزیک شارۆچکەی پاراچینار-ی پاکستان لە دۆڵی کورەم لێرەوە تێدەپەڕێت بۆ تاری مەنگال و پاوەر و عەلیزەیی و خەواس و شیلەوزان و لوقمان خێل و میکای و چاپپری ڕیست ھاوس و زێران و ئاژانسی خبیری سەروو. سپیان غار ئاوەڕۆی نێوان سیستەمی ڕووباری کابۆل و کورەم پێکدێنێت نزیکترین شار بۆ سپیان غار، جەلال ئابادن بۆ باکوور. گردێز بۆ ڕۆژاوا و خۆست و پاراچینار لە پاکستان بۆ باشوور.[٥]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Everett-Heath، John، «Safed Koh»، The Concise Dictionary of World Place-Names (بە ئینگلیزی)، Oxford University Press، doi:١٠.١٠٩٣/acref/٩٧٨٠١٩٩٥٨٠٨٩٧.٠٠١.٠٠٠١/acref-٩٧٨٠١٩٩٥٨٠٨٩٧-e-٩١٢٨، لە ٢٥ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە {{citation}}: نرخی |doi= بپشکنە (یارمەتی)
  2. ^ «Spīn Ghar Range | mountains, Pakistan-Afghanistan». Encyclopedia Britannica (بە ئینگلیزی). لە ٢٥ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  3. ^ «Photos». U.S. Department of Defense (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٢٥ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  4. ^ https://www.unep.org/ ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
  5. ^ Shroder، John F. (٤ی حوزەیرانی ٢٠١٤). Natural Resources in Afghanistan: Geographic and Geologic Perspectives on Centuries of Conflict (بە ئینگلیزی). Elsevier. ژپنک ٩٧٨-٠-١٢-٨٠٠٥٤٥-٣.