شەڕی ئینگلیز و عێراق
| شەڕی ئینگلیز و عێراق | |
|---|---|
 | |
| بەشێکە لە | Mediterranean and Middle East Theater of World War II |
| جێ | شانشینی عێراق |
| کاتی ڕوودان | ١ی کانوونی دووەمی ١٩٤١ |
| ڕێکەوتی دەستپێکردن | ٢ی ئایاری ١٩٤١ |
| ڕێکەوتی کۆتاییھاتن | ٣١ی ئایاری ١٩٤١ |
جەنگی ئینگلیز و عێراق ھەڵمەتێکی سەربازی ھاوپەیمانان بوو بە سەرکردایەتی بەریتانیا لە کاتی جەنگی جیھانی دووەم دژی شانشینی عێراق، ئەوکات لەلایەن ڕەشید عەلی ئەلگەیلانی فەرمانڕەوایی دەکرا کە لە کودەتاکەی ساڵی ١٩٤١ی عێراق بە ھاوکاری ئەڵمانیا و ئیتاڵیا دەستی بەسەر دەسەڵاتدا گرتبوو. ئەم ھەڵمەتە بووە ھۆی ڕووخانی حکوومەتی گەیلانی و داگیرکردنەوەی عێراق لەلایەن ئینگلیزەکانەوە و گەڕانەوەی بۆ دەسەڵاتی ڕیجێنتی عێراق، شازادە عەبد ئەلئیلا، ھاوپەیمانی بەریتانیا.
عێراقی ئیجباری لە ساڵی ١٩٢١ەوە لەلایەن ئینگلیزەکانەوە بەڕێوەدەبرا. پێش سەربەخۆیی ناوەکی عێراق لە ساڵی ١٩٣٢، بەریتانیا پەیماننامەی ئینگلیز-عێراقی ساڵی ١٩٣٠ ی ئەنجامدا، کە لەلایەن ناسیۆنالیستە عێراقییەکانەوە دژایەتی کرا، لەنێویاندا ڕەشید عەلی ئەلگەیلانی. ھەرچەندە عێراق لە سەردەمی ڕیجێنت عەبد ئەلئیلادا بە دەسەڵاتێکی بێلایەن دادەنرا، بەڵام حکوومەتێکی لایەنگری بەریتانیای ھەبوو. لە نیسانی ساڵی ١٩٤١ ناسیۆنالیستە عێراقییەکان کودەتای چوارگۆشەی زێڕینیان ڕێکخست، بە ھاوکاری ئەڵمانیای نازی و ئیتاڵیا فاشیست. کودەتاکە عەبد ئەلئیلا لە پۆستەکەی دوورخرایەوە و ئەلگەیلانی وەک سەرۆک وەزیران دانرا. بە فەرمی پەیوەندی دۆستانە لەگەڵ زلھێزەکانی میحوەر دامەزراند، ئەمەش وای کرد ھاوپەیمانان وەڵام بدەنەوە. بۆ ھاوپەیمانان عێراق نوێنەرایەتی پردێکی گرنگی وشکانی دەکرد لە نێوان ھێزەکانی بەریتانیا لە میسر و ھیندستان.[١]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Anglo-Iraqi War»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤.
