شەڕی لوبنان ١٩٨٢

شەڕی لوبنان ١٩٨٢
بە عیبری: מבצע שלום הגליל
بەشێکە لەIsraeli–Lebanese conflict
جێلوبنان
لە پێشئۆپەراسیۆنی لیتانی
ڕێکەوتی دەستپێکردن٦ی حوزەیرانی ١٩٨٢
ڕێکەوتی کۆتاییھاتن١٧ی ئایاری ١٩٨٥

جەنگی لوبنان لە ساڵی ١٩٨٢ کە بە داگیرکردنی لوبنان یان ئەوەی ئیسرائیل ناوی لێنابوو پرۆسەی ئاشتی جەلیل و ئۆپەراسیۆنی سنەوبەر (بە عیبری: מבצע שלום הגליל، یان מבצע שלג) شەڕێکە کە لوبنانی وێران کرد، زەوییەکانی کردە مەیدانی شەڕی نێوان ڕێکخراوی ڕزگاریخوازی فەلەستین و سووریا و ئیسرائیل. ھۆکارەکانی ئەم شەڕە ئاماژەیە بۆ کۆمەڵێک ڕووداو کە لە ساڵانی پێش خۆیدا لە ڕۆژھەڵاتی ناوین ڕوویانداوە، لە ڕێککەوتنی قاھیرە کە بوونی لایەنە چەکدارەکانی فەلەستینی لە لوبنان ڕێکخست، تا دەگاتە شەڕی ناوخۆی لوبنان.

شەڕەکان لە ٦ی حوزەیرانی ١٩٨٢ دەستی پێکرد، کاتێک حکوومەتی ئیسرائیل بڕیاریدا ئۆپەراسیۆنێکی سەربازی دژی ڕێکخراوی ڕزگاریخوازی فەلەستین دەستپێبکات، دوای ھەوڵی تیرۆرکردنی باڵیۆزەکەی لە شانشینی یەکگرتوو، شلۆمۆ ئارگۆڤ، لەلایەن ڕێکخراوی ئەبوو نیزالەوە کە ئیسرائیل باشووری لوبنانی داگیرکردبوو ھێرشیان کردە سەر ڕێکخراوی ڕزگاریخوازی فەلەستین و ھێزەکانی سووریا و میلیشیا چەکدارە ئیسلامییەکانی لوبنان ڕێکخراوی ڕزگاریخواز و ھەندێک لە یەکەکانی سوپای سووریا لە ڕۆژاوای بەیرووت گەمارۆدران. دوای ئەوەی ئەو بەشەی بەیرووت بە ھاوکاری نێردەی تایبەت فیلیپ حەبیب و لەژێر پاراستنی ھێزە ئاشتیپارێزە نێونەتەوەیییەکان بە تووندی بۆردوومان کرا، لە بەیروت کشایەوە.

ئەم شەڕە بە شێوەی دانپێدانراوی خۆی لە ساڵی ١٩٨٥ کۆتایی ھات، بەڵام کاریگەری و پاشماوەکانی تا مانگی ئایاری ٢٠٠٠ بەردەوام بوو، کاتێک سوپای ئیسرائیل و لایەنگرانی بەڕاستی لە باشووری لوبنان کشانەوە. شایەنی باسە کە ئیسرائیل دوو ئەوەندەی ھێزەکانی لەم شەڕەدا بەشدار کردووە کە لە شەڕی تشرینی یەکەمی ١٩٧٣دا ڕووبەڕووی میسر و سووریا بووەتەوە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]

بەشداربووانی ویکیپیدیا، «حرب لبنان 1982»، ویکیپیدیای عەرەبی. سەردان لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤.