لیژنەی پاراستنی قەرەقووش | |
---|---|
بەشدار لە شەڕی عێراق و ھێرشی باکووری عێراق (حوزەیرانی ٢٠١٤) | |
سەرکردەکان | سرکیس ئاغاجان سەباح بێھنام |
شوێنگەسەرەکییەکان | قەرەقووش, عێراق |
ناوچەی ئۆپەراسیۆنەکان | پارێزگای نەینەوا |
بەشێکە لە | ئەنجومەنی جەماوەریی ئاشووری کلدانی سوریانی [١] |
ھاوپەیمانان | ![]() ![]() ![]() ![]() |
دوژمنان | ![]() ![]() |
لیژنەی پاراستنی قەرەقووش(بەھێزەکانی ئاسایشی دەشتەکانی نەینەواش ناسراوە) میلیشیایەکی چەکدارە کە لەلایەن ئاشوورییەکانی نیشتەجێی شارۆچکەی قەرەقووش پێکھێنراوە، لە پارێزگای نەینەوای عێراق. لیژنەکە لە ساڵی ٢٠٠٤ پێکھێنراوە و لە ڕێگەی کڵێسا ناوخۆییەکانەوە ڕێکخرابوو، و دەستی کرد بە کارمەندکردنی بازگەکان و زۆری نەخایاند لەگەڵ پۆلیسی عێراق کاریان دەکرد.[٢]
ئاشوورییەکان لە عێراقی دوای سەددام حوسێن لە سەرەتای شەڕی عێراقەوە ڕووبەڕووی ڕێژەیەکی بەرزی گۆشەگیری بوونەتەوە لەلایەن ئیسلامییە بنەڕەتخوازیەکانەوە.[٣] تا سەرەتای ئابی ٢٠٠٤، ئەم گۆشەگیرییە تەقینەوەی کڵێساکانی لەخۆگرتبوو، و جێبەجێکردنی کۆدی ڕەفتاری موسڵمانان لەلایەن گروپە بنەڕەتخوازیەکانەوە بەسەر مەسیحییە ئاشوورییەکان، بۆ نموونە قەدەغەکردنی کحول، ناچارکردنی ژنان بە لەبەرکردنی حیجاب.[٤] توندوتیژی دژی کۆمەڵگاکە بووەتە ھۆی کۆچی ڕەنگە نیوەی کۆمەڵگاکە. لە کاتێکدا ئاشوورییەکان پێش جەنگ تەنیا ٥٪ی کۆی دانیشتوانی عێراقیان پێکھێنابوو، بەپێی ئاماری نەتەوە یەکگرتووەکان، ئاشوورییەکان ھێندەی ٤٠٪ی ئەو پەنابەرە عێراقیانەی کە لە گەشەکردندان و لە سووریا و ئوردن و لوبنان و تورکیا گیریان خواردووە پێکدەھێنن.
ڕێکخەری لیژنەی پاراستنی قەرەقوش، سەباح بێھنام، وتی ئەجێنداکانی دەرەوە- لە سوننەکانی قاعیدەوە تا شیعەکان لە ئێران- "لە پشت ھەوڵەکانن بۆ ئاوارەکردنی مەسیحییەکانی عێراق".[٥]
رۆژی سێشەممە ١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠، لیژنەی پاراستنی قەرەقوش، بە ھەماھەنگی لەگەڵ ھێزەکانی ئاسایشی کورد، عەلی محەمەد ئیدریس سادقیان بەدیل گرت، سەرکردەیەکی باڵای قاعیدە، لە شارۆچکەی قەرەقووش(باخودیدا).[٦]
لیژنەی پاراستنی قەرەقوش دوای ئەوەی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شامدا لە ساڵی ٢٠١٤دا دەستی بەسەر دەشتی نەینەوادا گرت، سەرلەنوێ خۆی ڕێکخستەوە. ئێستا بە ھێزەکانی ئاسایشی دەشتەکانی نەینەوا ناسراوە و لە نزیکەوە ھاوکاری پێشمەرگەی باشووری کوردستان و ئاسایش دەکات.[٧]