مەروان بەرغوسی

مەروان بەرغوسی
مەروان بەرغوسی
	بەرغوسی لە ساڵی ٢٠٠١

مەروان بەرغوسی (بە عەرەبی: مروان البرغوثی ; لەدایکبووی ٦ی حوزەیرانی ١٩٥٩) سەرکردەیەکی سیاسی فەلەستینە کە بەھۆی ڕۆڵی لە ھێرشە کوشندەکانی دژی ئیسرائیلدا سزا دراوە و زیندانی کراوە. وەک سەرکردەی ڕاپەڕینی یەکەم و دووەم سەیر دەکرێت. بەرغوسی لە سەردەمێکدا پشتگیری لە پرۆسەی ئاشتی دەکرد، بەڵام دواتر لە دوای ساڵی ٢٠٠٠ بێھیوا بوو و بوو بە سەرکردەی تەنزیم کە لقێکی نیمچە سەربازیی فەتح بوو.^[١]

بەرغوسی لە ساڵی ١٩٥٩ لە گوندی کۆبار لە کەرتی ڕۆژاوا لەدایکبووە. لە تەمەنی ١٥ ساڵیدا پەیوەندی بە فەتحەوە کرد و ھاوبەشی دامەزراندنی بزووتنەوەی گەنجانی فەتح بوو، لە ئەنجامدا دوای سێ ساڵ لەلایەن ئیسرائیلەوە دەستگیرکرا. بەرغوسی لە ماوەی چوار ساڵی یەکەم زیندانیدا خوێندنی ناوەندی تەواو کردووە و شارەزایی لە زمانی عیبریدا بەدەستھێناوە. لە ساڵی ١٩٨٣ بەرغوسی لە زانکۆی بیرزێت ناوی خۆی تۆمار کرد و لە ساڵی ١٩٩٤ بەکالۆریۆسی لە مێژوو و زانستە سیاسییەکان بەدەستھێنا، دوای ماوەیەکی کەم لە ساڵی ١٩٩٨ ماجستێر لە پەیوەندییە نێودەوڵەتییەکان بەدەستھێنا. لە ساڵی ١٩٨٤ بەرغوسی ھاوسەرگیری لەگەڵ ھاوخوێندکارێکی خۆی کرد بە ناوی فەدوە ئیبراھیم کە داکۆکیکارێکی دیار بوو لە زیندانیانی فەلەستین، کە دواتر بوو بە پێشەنگی ھەڵمەتی ئازادکردنی ھاوسەرەکەی لە ماوەی زیندانیکردنی ئێستایدا.

دەسەڵاتدارانی ئیسرائیل بەرغوسییان بە تیرۆریست ناوبرد و تۆمەتباریان کرد بە ئاراستەکردنی چەندین ھێرش، لەوانە تەقینەوەی خۆکوژی دژی ئامانجە سەربازییەکان.^[٢] بەرغوسی لە ساڵی ٢٠٠٢ لە شاری ڕامەڵڵا لەلایەن ھێزەکانی بەرگری ئیسرائیلەوە دەستگیرکرا. دادگایی کرا و بە تۆمەتی کوشتن سزا درا، و سزای پێنج زیندانی ھەتاھەتایی بەسەردا سەپێندرا. مەروان بەرغوسی ڕەتیکردەوە بەرگرییەک لەو تۆمەتانە بخاتەڕوو کە ئاراستەی کراوە و بە درێژایی ئەو تۆمەتانە جەختی لەوە کردەوە کە دادگاییکردنەکە نایاسایی و ناشەرعییە. بەرغوسی ھێشتا لە ناو زیندانەوە کاریگەرییەکی زۆری لە فەتحدا ھەیە.^[٣] لەگەڵ گەیشتنی جەماوەریی زیاتر لەوە، ھەندێک قسە و باس ھەیە کە ئایا دەتوانێت کاندیدێکی یەکگرتوو بێت لە ھەوڵێکدا بۆ شوێنی مەحموود عەباس.

لە دانوستانەکانی ئاڵوگۆڕی دیلەکانی فەلەستینی بە سەربازی دیلکراوی ئیسرائیلی گیلاد شەلیت، حەماس پێداگری لەسەر ئازادکردنی بەرغوسی لە ڕێککەوتن لەگەڵ ئیسرائیلدا کرد؛^[٤]^[٥] بەڵام ئیسرائیل ئامادە نەبوو ئەو داواکارییە جێبەجێبکات. سەرەڕای ڕاپۆرتە سەرەتایییەکان کە باس لەوە دەکەن کە بڕیارە لە ڕێککەوتنەکەی نێوان ئیسرائیل و حەماس لە ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ئازاد بکرێت، بەڵام ھەر زوو لەلایەن سەرچاوە ئیسرائیلییەکانەوە ڕەتکرایەوە.^[٦]^[٧] بەرغوسی لە تشرینی دووەمی ساڵی ٢٠١٤ داوای لە دەسەڵاتی فەلەستین کرد کە دەستبەجێ کۆتایی بە ھاوکارییە ئەمنییەکان لەگەڵ ئیسرائیل بھێنێت و داوای ڕاپەڕینی سێیەمی دژی ئیسرائیل کرد.^[٨]

سەرچاوەکان

^ Anthony H. Cordesman (2006). Arab-Israeli Military Forces in an Era of Asymmetric Wars. Praeger Security International. لاپەڕە ٣١٥. ژپنک ٠-٢٧٥-٩٩١٨٦-٥.
^ . ١٤ی ئابی ٢٠٠٢ http://web.archive.org/web/20040705015004/http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2002/8/Marwan%20Barghouti%20Indictment%20-%20Appendix-%20Terrorist. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی تەممووزی ٢٠٠٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی ئابی ٢٠١٠ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
^ https://web.archive.org/web/20090930131817/http://imeu.net/news/printer006669.shtml. لە ڕەسەنەکە لە ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
^ Nahmias، Roee (٢٢ی تەممووزی ٢٠٠٨). «Report: Israel refuses to release Ahmad Saadat». Ynetnews. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
^ «Labor minister: Israel must consider freeing Fatah victor Barghouti». Haaretz. Reuters. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە.
^ Benari, Elad (١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١). «Sbarro Female Terrorist Among Those Freed». Arutz Sheva. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
^ Keinon، Herb (١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١). «Marwan Barghouti won't be released in deal, officials say». The Jerusalem Post. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٧ی نیسانی ٢٠١٧ ھێنراوە.
^ Bacchi، Umberto (١١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤). International Business Times http://www.ibtimes.co.uk/jailed-palestinian-leader-marwan-barghouti-calls-third-intifada-against-israel-1474273. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)

ئەمانەش ببینە

Interview with Marwan Barghouti. "Competing Political Cultures". In: Beinin, Joel; Stein, Rebecca L. (eds) (2006). The Struggle for Sovereignty: Palestine and Israel, 1993-2005. Stanford University Press. pp. 105–111.
Pratt, David (2006). Intifada: The Long Day of Rage. Casemate. First published by Sunday Herald Books.
Haddad, Toufic. "Changing the Rules of the Game: A Conversation with Marwan Barghouti, Secretary-General of Fateh in the West Bank". In: Honig-Parnass, Tikva; Haddad, Toufic. (eds) (2007). Between the Lines: Readings on Israel, the Palestinians, and the U.S. "War on Terror". Haymarket Books. pp. 65–69.

بەستەرە دەرەکییەکان

ڕەمزی بەرود، بەڕاستی مەروان بەرغوسی بۆ فەلەستینییەکان مانای چییە, Palestine Chronicle, ٤ نیسان ٢٠١٢
سێرکێکی تاڵ دەتەقێتەوە کاتێک ئیسرائیل کەسایەتییەکی سەرەکی فەتح تۆمەتبار دەکات، نیویۆرک تایمز، ١٥ی ئابی ٢٠٠٢
'ناپلیۆنی فەلەستینی' لە پشت ئاگربەستی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست، سی ئێس مۆنیتەر، ٣ی تەممووزی ٢٠٠٣.
Uri Avnery, "ماندێلای فەلەستین" Archived، ئینتەرناسیۆنالیستێکی نوێ, تشرینی دووەمی ٢٠٠٧
پەیجی وەزارەتی دەرەوەی ئیسرائیل سەبارەت بە بەرغوسی

[1] Anthony H. Cordesman (2006). Arab-Israeli Military Forces in an Era of Asymmetric Wars. Praeger Security International. لاپەڕە ٣١٥. ژپنک ٠-٢٧٥-٩٩١٨٦-٥.

[mfa.gov.il-2] . ١٤ی ئابی ٢٠٠٢ http://web.archive.org/web/20040705015004/http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/2000_2009/2002/8/Marwan%20Barghouti%20Indictment%20-%20Appendix-%20Terrorist. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی تەممووزی ٢٠٠٤ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی ئابی ٢٠١٠ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)

[3] ttps://web.archive.org/web/20090930131817/http://imeu.net/news/printer006669.shtml. لە ڕەسەنەکە لە ٣٠ی ئەیلوولی ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)

[4] Nahmias، Roee (٢٢ی تەممووزی ٢٠٠٨). «Report: Israel refuses to release Ahmad Saadat». Ynetnews. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[haaretz1-5] «Labor minister: Israel must consider freeing Fatah victor Barghouti». Haaretz. Reuters. لە ڕەسەنەکە لە ٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە.

[6] Benari, Elad (١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١). «Sbarro Female Terrorist Among Those Freed». Arutz Sheva. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە.

[7] Keinon، Herb (١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١). «Marwan Barghouti won't be released in deal, officials say». The Jerusalem Post. لە ڕەسەنەکە لە ١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٧ی نیسانی ٢٠١٧ ھێنراوە.

[8] Bacchi، Umberto (١١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤). International Business Times http://www.ibtimes.co.uk/jailed-palestinian-leader-marwan-barghouti-calls-third-intifada-against-israel-1474273. لە ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]