کەم ھەرسی خۆراک

کەم ھەرسی خۆراک کاردانەوەیەکی زیانبەخشە، زۆر کات درەنگتر دەردەکەوێت، بەرامبەر خۆراک، خواردنەوەکان، زیادکراوە خۆراکییەکان، یان ھەندێک پێکھاتە لە خۆراکییەکان لە یەکێک یان زیاتر لە ئەندام و سیستەمەکانی لەشدا، بەڵام بە گشتی کاردانەوەکانی جگە لە ھەستیارییەکانی خۆراک دەگرێتەوە. زیادھەستیاری خۆراک ھەردوو کەم ھەرسی خۆراک و ھەستیاری خۆراک دەگرێتەوە.[١]

ھەستیاری خۆراک کاردانەوەی بەرگری لەشە، زۆربەی کات کاردانەوەی ئای جی ئی کە بەھۆی ڕژاندنی ھیستامین بەڵام لە ھەمان کاتدا کاردانەوەی بەرگری جگە لە ئای جی ئیش دەگرێتەوە.[١] ئەم میکانیزمە وا دەکات کە ھەستیاری زۆربەی کات کاردانەوەیەکی ڕاستەوخۆی ھەبێت (چەند خولەکێک بۆ چەند کاژێرێک) بەرامبەر خۆراک.

کەم ھەرسی خۆراک بەپێی میکانزیمەکەی پۆلێن دەکرێت. کەم ھەرسی دەکرێت بەھۆی نەبونی ئەو ماددە کیمیاییانە یان ئینزایمانەی کە پێویستن بۆ ھەرسکردنی خۆراکەوە بێتد، وەک کەم ھەرسی فرەکتۆزی بۆماوەیی. دەکرێت بەھۆی تێکچوونێکبێت لە توانای لەش بۆ ھەڵمژینی خۆراکە ماددە، وەک کەمی ھەڵمژینی فرەکتۆز. کاردانەوەی کەم ھەرسی دەکرێت بەرامبەر بە ماددەی ئاسایی ناو خۆراک بێت، وەک ھەستیاری سالسیلەیت. ئەو دەرمانانەی لە ڕوەکەوە وەردەگیرێن دەکرێت ئەم جۆرە کاردانەوانە دروست بکات.

پێناسەکان

[دەستکاری]

زیادھەستیاری خۆراک ھەردوو کەم ھەرسی خۆراک و ھەستیاری خۆراک دەگرێتەوە.[١] چەند دەستەواژەیەک ھەیە کە پێشتر بەکار دەھات بەڵام ئێستە بەکار نایەت وەک «درۆزنە-ھەستیاری».[٢]

کاردانەوەکانی کەم ھەرسی خۆراکی ئەمانە دەگرێتەوە (دەرمان، زیندەچالاکی، کاردانەوەی گەدە و ڕیخۆڵە بەرامبەر بە خواردن یان پێکھاتە خۆراکییەکان. کەم ھەرسی خۆراکی کاردانەوە دەروونییەکان و نەخۆشییە گوازراوەکان بە خواردن ناگرێتەوە.[٣]

کاردانەوەی ناھەستیاری خۆراک کاردانەوەیەکی جەستەیی نائاسایییە. ھەدێکجار ئەستەمە کە ئەو ماددەیەی ھۆکاری ھەستیارییەکەیە دیاری بکرێت چونکە دەکرێت کاردانەوەکە دواکەوێت، بەپێی ڕێژەکەی بێت، و ماددەکە دەکرێت لە چەند خۆراکێکدا ھەبێت.[٤]

  • زیندەچالاکییە کاردانەوەکان بەھۆی زگماکی یان تێکچونە زیندەچالاکییە وەدەستھاتووەکانی خۆراکەوەیە، وەک کەمی لاکتەیز، فینایڵکیتۆنوریا، و نەخۆشی پاقلە.
  • کاردانەوەکانی دەرمان زۆربەی کات بەھۆی ماددە کیمیایییە کەم گەردیلە کێشەکانەوەیە کە دەکرێت پێکھاتەکەی سروشتی بێت، وەک سالسیلەیتەکان و ئەمینەکان، و یان بۆ زیادکراوە خۆراکییەکان، وەک ماددە پارێزەرەکان، ڕەنگەکان، گیراوەکان و تامەکان. ئەم کیمیاییانە دەتوانن وەک دەرمان کاریگەری لاوەکیان ھەبێت لەسەر کەسە ھەستیارەکان.[٥]
  • کاردانەوە گەدە-ڕیخۆڵەیییەکان دەکرێت بەھۆی کەمی توانای ھەرس یان ناڕێکیی ترەوە بێت.
  • کاردانەوەکانی بەرگری لەش بەھۆی تەنەکانی بەرگری لەشەوەیە جگە لە ئای جی ئی، کە تێیدا لەش ھەندێک خواردن بە ماددەی نەناسراو دەبینێت.
  • ژەھرەکان دەکرێت بە شێوەیەکی سروشتی لە خواردندا بێت، لەلایەن بەکتریاوە دروست بکرێت، یان بەھۆی پیسبوونی بەرھەمە خۆراکییەکانەوە بێت. کاردانەوە ژەھراوییەکان بەھۆی کاری ڕاستەوخۆی خواردنەکە یان ماددەکەیە بەبێ بەشداربوونی سیستەمی بەرگری.[٥]
  • کاردانەوە دەروونییەکان واتە دەرکەوتنی نیشانەی جەستەیی بەھۆی ھەست بەرامبەر خواردن نەک خودی خواردنەکە. ئەم کاردانەوانە ڕوونادەن ئەگەر خوادنەکە لە شیوەیەکا بدرێت کە نەناسرێتەوە.[٥]

رێجیمەکانی لابردن کاریگەرن لە دەستنیشانکردنی کەم ھەرسی خۆراکدا. ھەندێک شیکاری دەستنیشانکەر ھەیە بۆ کەم ھەرسی خۆراک.[٥][٦][٧]

نیشانەکان

[دەستکاری]

کەم ھەرسی خۆراک زیاتر درێژخایەنە وەک لە کورتخایەن، ئاشکرا نییە لە دەرکەوتندا، و زۆربەی کات دەستنیشانکردنی ئەستەمترە لە ھەستیاری خۆراک.[٨] نیشانەکانی کەم ھەرسی خۆراک بە شیوەیەکی زۆر دەگۆڕێن، و دەکرێت لەگەڵ نیشانەکانی ھەستیاری خۆراکدا تێکەڵ ببن. لەکاتێکدا ھەستیاری خۆراک بەھۆی کاری خێرای ئای جی ئییەوە دەبێت، دەکرێت سەخت بێت ئەو خۆراکە دیاری بکرێت کە ھۆکاری کەم ھەرسییەکەیە چونکە کاردانەوەکە زۆربەی کات لە ماوەیەکی درێژدا ڕوودەدات. بەم شێوەیە، ھۆکارەکە و کاردانەوەکە لە دوو کاتی جیاوازدا ڕوودەدەن، دەکرێت پەیوەندییەکەیان ئاشکرا نەبێت. نیشانەکانی کەم ھەرسی خۆراک زۆربەی کات نزیکەی نیو کاژێر دوای خواردن یان خواردنەوەکە ڕوودەدات، بەڵام ھەندێکجار نیشانەکان ٤٨ کاژێر دوا دەکەون.[٩]

کەم ھەرسی خۆراک دەکرێت بە نیشانەی سەر پێست، بۆری ھەناسە، دەزگای ھەرس، بە تەنھا یان بە یەکەوە دەربکەوێت. لەسەر پێست دەکرێت وەک لیر، پەڵە، ئاوسان، ھەوکردن و بیرۆ.[١٠][١١][١٢][١٣] نیشانەکانی بۆری ھەناسە وەک لوت گیران، ھەوکردنی گیرفانەکانی لوت، ڕوشاندنی گەروو، ڕەبۆ و کۆکەی تەڕ. نیشانەکانی دەزگای ھەرس وەک برینی ناو دەم، ئازاری ناوسک، دڵ تێکەڵھاتن، سکچوونی ناوبەناو، قەبزی، نەخۆشی وروژانی ڕیخۆڵە و تەنانەت فرە ھەستیاری.[٦][٧][١٤]

کەم ھەرسی پەیوەندی ھەیە بە نەخۆشی ھەوکردنی ڕیخۆڵە،[١٥] کۆمەڵە نیشانەی فرە ھەستیاری ڕیخۆڵە، قەبزی بەردەوام، نەخۆشی ھەوکردنی ڤایرۆسی جگەر جۆری سی،[١٦] بیڕۆ،[١٧] کەم ھەرسی ئازارشکێنەکان،[١٨] کێشەی ھەناسەدان وەک ڕەبۆ،[١٩] ھەوکردنی لوت و سەرئێشە،[٢٠][٢١] بەدھەرسی، ھەوکردنی سوورێنچک و نەخۆشی قوڕگ و لوت و گوێ.[٢٢][٢٣][٢٤][٢٥]

ھۆکارەکان

[دەستکاری]

کاردانەوە بۆ پێکھاتە کیمیایییەکانی خۆراک دەکرێت زیاتربێت لە لە ھەستیاری خۆراک، ھەرچەندە ھیچ بەڵگەیەک نییە بۆ پشتگیریکردنی ئەم دەستەواژەیە. بەھۆی ماددەی کیمیایی ئەندامی جیاوازەوە کە بە شێوەیەکی سروشتی لە چەندین جۆری خوادن، ئاژەڵ، و سەوزەواتدا ھەیە، بە ڕیژەیەکی زیاتریش بەرامبەر بە زیادکراوە خۆراکییەکان، ماددە پارێزەرەکان، ڕەنگەکان و تامەکان وەک سەڵفایتەکان یاخود بۆیەکان. ھەردوو ماددەی سروشتی و دەستکرد دەکرێت کاردانەوەی بەھێز دروستبکەن لە کەسانی ھەستیاردا ئەگەر بە ڕێژەیەکی زۆر بخورێن، پلەی ھەستیارییەکەش لە نێوان کەسێک بۆ کەسێکی دیکەدا جیاوازە.

کاردانەوەی دەرمانی بۆ ماددەی سروشتی ناو خۆراک، یاخود کەم ھەرسی کیمیایی، دەکرێت لە مرۆڤدا ڕوبدات بە بوون یان نەبوونی ھەستیاری لە خێزاندا. نیشانەکان لە تەمەنێکی کەمدا دەردەکەون، دەکرێت بە خێرایی یان لەسەرخۆ تەشەنە بکات. ھۆکاری دەسپێکردنەکەی دەکرێت لە توشبوونێکی ڤایرۆسییەوە بێت یان نەخۆشی بەھۆی بەرکەوتەی کیمیایی لە ژینگەکەوە. کەم ھەرسی کیمیایی زیاتر لە ناو ژناندا باوە، کە دەکرێت بەھۆی جیاوازی ھۆرمۆنەکانەوە بێت، چونکە زۆر جۆر خواردن ھەیە کە لە ھۆرمۆن دەچن لە پێکھاتەدا.[ژێدەر پێویستە]

کەمی لە ھەندێک لە ئینزایمەکانی ھەرسکردندا دەکرێت ھەندێک لە کەم ھەررسییە خۆاراکییەکان دروستبکات. کەم ھەرسی لاکتۆز بەھۆی کەم دروسکردنی لەشەوەیە بۆ لاکتەیز بۆ ھەرسکردنی لاکتۆزی ناو شیر؛ بەرھەمە شیرەمەنییەکانی کە ڕێژەی لاکتۆزیان کەمترە، وەک پەنیر، کەمتر کاردانەوە دروست دەکەن لەم حاڵەتەدا. جۆرێک لە کەم ھەرسییەکی کاربۆھیدرات بەھۆی کەمی ئینزامەوەیە کە کەم ھەرسی فرەکتۆزی بۆماوەیییە.

نەخۆشی گەنم، جۆرێکە لە نەخۆشییە کە بەھۆی ھێرشکردنی سیستەمی بەرگرییەوە بۆ سەر لەش دروست دەبێت، کە بەھۆی کاردانەوەی سیستەمی بەرگری بۆ پرۆتینی گڵوتینەوەیە، دەبێتە کەم ھەرسی گڵوتین و دەکرێت ببێتە کەم ھەرسی لاتۆزی کاتی.[٢٦][٢٧]

زۆرترین ماددەی کیمیایی لە خواردندا کە توانای دروستکردنی کاردانەوەی ھەبێت سالسیلەیتە، ھەرچەندە تاتارازین و ترشی بێنزۆیک بەشێوەیەکی باش لە کەسە ھەستیارەکاندا دەناسرێتەوە.[٢٨][٢٩][٣٠] بێنزۆوەیتەکان و سالسیلەیتەکان بە شێوەیەکی سروشتی لە چەندین جۆری خواردندا ھەن وەک میوە، شەربەت، سەوزەوات، بەھارات، کژوگیا، گوێز، چا، شەراب و قاوە. ھەستیاری سالسیلەیت تەنھا کاردانەوە بۆ ئەسپرین و ئازارشکێنە نا ستیرۆیدییەکان دروست ناکات بەڵکو ئەو خواردنانەشی کە بەشێوەیەکی سروشتی سالسیلەیتیان تێدایە وەک گێلاس.

ماددەی سروشتی دیکە کە بە شێوەیەکی بڵاو کاردانەوە دروست دەکەن وەک ئەمینەکان، نیتراتەکان، سەلفایتەکان و ھەندێک لە دژە ئۆکسانەکان. ئەو کیمیاییانەی کە لە تام و بۆندا بەکار دێن زۆر جار ھۆکارن بۆ کاردانەوە.[٣١][٣٢][٣٣]

پۆلێنکردن و دورکەوتنەوە لە خواردن بە پشتبەستن بە خێزانە ڕوەکییەکان ھیچ پەیوەندییەکی نییە بە پێکھاتە کیمیایییەکانیانەوە و سودی نییە لە چارەسەرکردنی کەم ھەرسی خۆراکیدا.[ژێدەر پێویستە]

ئەو خواردنانەی کە سالسیلەیتیان تێدا دەدۆزرێتەوە وەک سێو، میوە مزرەمەنییەکان، شلیک، تەماتە و شەراب، لەکاتێکدا کە کاردانەوە بۆ شۆکۆلاتە، پەنیر، مۆز، ئەڤۆگادۆ، تەماتە یاخود شەراب زیاتر نیشانەی کاردانەوەیە بۆ ئەمینەکان. کەواتە، دوورخستنەوەی تاکە جۆری خواردنێک مانای ئەوە نییە کە ماددە کیمیایییەکەی ناوی ھۆکاری کاردانەوەکەیە چونکە چەند جۆرە کیمیایییەک دەکرێت لە یەک جۆر خواردندا ھەبن، نەخۆشەکە دەکرێت ھەستیار بێت بەرامبەر چەند جۆرە کیمیایییەک و کاردانەوە دەکرێت لە کاتێدا دەرکەوێت کە نەخۆشەکە ماددەکە لە چەند جۆرە خواردنێکدا بخوات تا دەگاتە ڕێژەی ھەستیارییەکە. خەڵکی جیاواز سنووری جیاوازیان ھەیە بۆ بڕی ئەو ماددەیە تا ھەستیارییەکە دروست دەبیت، کەواتە تا ھەستیارییەکە زیاتربێت، کەمتر لە ماددەکە پێویستە تا کاردانەوە ھەستیارییەکە دروست ببێت.[٣٤][٣٥][٣٦][٣٧][٣٨]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ ئ ا ب Lomer، M. C. E. (١ی شوباتی ٢٠١٥). «Review article: the aetiology, diagnosis, mechanisms and clinical evidence for food intolerance». Alimentary Pharmacology & Therapeutics (بە ئینگلیزی). ٤١ (3): ٢٦٢–٢٧٥. doi:١٠.١١١١/apt.١٣٠٤١. ISSN ١٣٦٥-٢٠٣٦. PMID ٢٥٤٧١٨٩٧.
  2. ^ Gerth van Wijk R، van Cauwenberge PB، Johansson SG (August 2003). «[Revised terminology for allergies and related conditions]». Ned Tijdschr Tandheelkd (بە هۆڵەندی). ١١٠ (8): ٣٢٨–٣١. PMID ١٢٩٥٣٣٨٦.
  3. ^ Johansson SG، Hourihane JO، Bousquet J، Bruijnzeel-Koomen C، Dreborg S، Haahtela T، Kowalski ML، Mygind N، Ring J (September 2001). «A revised nomenclature for allergy. An EAACI position statement from the EAACI nomenclature task force». Allergy. ٥٦ (9): ٨١٣–٢٤. doi:١٠.١٠٣٤/j.١٣٩٨-٩٩٩٥.٢٠٠١.t٠١-١-٠٠٠٠١.x. PMID ١١٥٥١٢٤٦. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی)
  4. ^ «Food allergy and intolerance | Better Health Channel». betterhealth.vic.gov.au. لە ڕەسەنەکە لە ١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی حوزەیرانی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  5. ^ ئ ا ب پ Clarke L، McQueen J، <Please add first missing authors to populate metadata.> (١٩٩٦). «The dietary management of food allergy and food intolerance in children and adults». Aust J Nutr Diet. ٥٣ (3): ٨٩–٩٨. ISSN ١٠٣٢-١٣٢٢. {{cite journal}}: |display-authors=٢ نادروستە (یارمەتی)
  6. ^ ئ ا Ortolani C، Pastorello EA (٢٠٠٦). «Food allergies and food intolerances». Best Pract Res Clin Gastroenterol. ٢٠ (3): ٤٦٧–٨٣. doi:١٠.١٠١٦/j.bpg.٢٠٠٥.١١.٠١٠. PMID ١٦٧٨٢٥٢٤.
  7. ^ ئ ا Pastar Z، Lipozencić J (٢٠٠٦). «Adverse reactions to food and clinical expressions of food allergy». Skinmed. ٥ (3): ١١٩–٢٥, quiz ١٢٦–٧. doi:١٠.١١١١/j.١٥٤٠-٩٧٤٠.٢٠٠٦.٠٤٩١٣.x. PMID ١٦٦٨٧٩٨٠.
  8. ^ Vanderhoof JA (١٩٩٨). «Food hypersensitivity in children». Current Opinion in Clinical Nutrition and Metabolic Care. ١ (5): ٤١٩–٢٢. doi:١٠.١٠٩٧/٠٠٠٧٥١٩٧-١٩٩٨٠٩٠٠٠-٠٠٠٠٩. ISSN ١٣٦٣-١٩٥٠. PMID ١٠٥٦٥٣٨٧.
  9. ^ Ozdemir O، Mete E، Catal F، Ozol D (January 2009). «Food intolerances and eosinophilic esophagitis in childhood». Dig Dis Sci. ٥٤ (1): ٨–١٤. doi:١٠.١٠٠٧/s١٠٦٢٠-٠٠٨-٠٣٣١-x. PMID ١٨٥٩٤٩٧٨.
  10. ^ Maurer M، Hanau A، Metz M، Magerl M، Staubach P (February 2003). «[Relevance of food allergies and intolerance reactions as causes of urticaria]». Hautarzt (بە ئەڵمانی). ٥٤ (2): ١٣٨–٤٣. doi:١٠.١٠٠٧/s٠٠١٠٥-٠٠٢-٠٤٨١-٢. PMID ١٢٥٩٠٣٠٨.
  11. ^ Moneret-Vautrin DA (May 2003). «[Allergic and pseudo-allergic reactions to foods in chronic urticaria]». Ann Dermatol Venereol (بە فەرەنسی). ١٣٠ Spec No ١: ١S٣٥–٤٢. PMID ١٢٨٤٣٨٠٨.
  12. ^ Novembre E، Vierucci A (٢٠٠١). «Milk allergy/intolerance and atopic dermatitis in infancy and childhood». Allergy. ٥٦ Suppl ٦٧: ١٠٥–٨. doi:١٠.١١١١/j.١٣٩٨-٩٩٩٥.٢٠٠١.٠٠٩٣١.x. PMID ١١٢٩٨٠٢٣.[بەستەری مردوو‍]
  13. ^ Cardinale F، Mangini F، Berardi M، Sterpeta Loffredo M، Chinellato I، Dellino A، Cristofori F، Di Domenico F، Mastrototaro MF (December 2008). «[Intolerance to food additives: an update]». Minerva Pediatr. (بە ئیتالی). ٦٠ (6): ١٤٠١–٩. PMID ١٨٩٧١٩٠١. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی)
  14. ^ Cardinale F، Mangini F، Berardi M، Sterpeta Loffredo M، Chinellato I، Dellino A، Cristofori F، Di Domenico F، Mastrototaro MF (December 2008). «[Intolerance to food additives: an update]». Minerva Pediatr. (بە ئیتالی). ٦٠ (6): ١٤٠١–٩. PMID ١٨٩٧١٩٠١. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی)
  15. ^ MacDermott RP (٢٠٠٧). «Treatment of irritable bowel syndrome in outpatients with inflammatory bowel disease using a food and beverage intolerance, food and beverage avoidance diet». Inflamm Bowel Dis. ١٣ (1): ٩١–٦. doi:١٠.١٠٠٢/ibd.٢٠٠٤٨. PMID ١٧٢٠٦٦٤٤. S2CID ٢٤٣٠٧١٦٣. {{cite journal}}: نرخی |s2cid= بپشکنە (یارمەتی)
  16. ^ Lang CA، Conrad S، Garrett L، Battistutta D، Cooksley W، Dunne M، MacDonald G (April 2006). «Symptom prevalence and clustering of symptoms in people living with chronic hepatitis C infection». J Pain Symptom Manage. ٣١ (4): ٣٣٥–٤٤. doi:١٠.١٠١٦/j.jpainsymman.٢٠٠٥.٠٨.٠١٦. PMID ١٦٦٣٢٠٨١. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی)
  17. ^ Maintz L، Novak N (٢٠٠٧). «Histamine and histamine intolerance». Am J Clin Nutr. ٨٥ (5): ١١٨٥–٩٦. doi:١٠.١٠٩٣/ajcn/٨٥.٥.١١٨٥. PMID ١٧٤٩٠٩٥٢.
  18. ^ Woods RK، Abramson M، Raven JM، Bailey M، Weiner JM، Walters EH (January 1998). «Reported food intolerance and respiratory symptoms in young adults». Eur. Respir. J. ١١ (1): ١٥١–٥. doi:١٠.١١٨٣/٠٩٠٣١٩٣٦.٩٨.١١٠١٠١٥١. PMID ٩٥٤٣٢٨٥.
  19. ^ Maintz L، Novak N (٢٠٠٧). «Histamine and histamine intolerance». Am J Clin Nutr. ٨٥ (5): ١١٨٥–٩٦. doi:١٠.١٠٩٣/ajcn/٨٥.٥.١١٨٥. PMID ١٧٤٩٠٩٥٢.
  20. ^ Böttcher I، Klimek L (August 2008). «[Histamine intolerance syndrome. Its significance for ENT medicine]». HNO (بە ئەڵمانی). ٥٦ (8): ٧٧٦–٨٣. doi:١٠.١٠٠٧/s٠٠١٠٦-٠٠٨-١٧٩٣-z. PMID ١٨٦٤٩٠٦٦.
  21. ^ Götz M (١٩٩٦). «[Pseudo-allergies are due to histamine intolerance]». Wien Med Wochenschr (بە ئەڵمانی). ١٤٦ (15): ٤٢٦–٣٠. PMID ٩٠١٢٢٠٥.
  22. ^ Carroccio A، Di Prima L، Iacono G، Florena AM، d'Arpa F، Sciumè C، Cefalù AB، Noto D، Averna MR (٢٠٠٦). «Multiple food hypersensitivity as a cause of refractory chronic constipation in adults» (PDF). Scand J Gastroenterol. ٤١ (4): ٤٩٨–٥٠٤. doi:١٠.١٠٨٠/٠٠٣٦٥٥٢٠٥٠٠٣٦٧٤٠٠. hdl:١٠٤٤٧/١٠١٠٤. PMID ١٦٦٣٥٩٢٢. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی)
  23. ^ Woods RK، Abramson M، Raven JM، Bailey M، Weiner JM، Walters EH (January 1998). «Reported food intolerance and respiratory symptoms in young adults». Eur. Respir. J. ١١ (1): ١٥١–٥. doi:١٠.١١٨٣/٠٩٠٣١٩٣٦.٩٨.١١٠١٠١٥١. PMID ٩٥٤٣٢٨٥.
  24. ^ Feinle-Bisset C، Horowitz M (August 2006). «Dietary factors in functional dyspepsia». Neurogastroenterol. Motil. ١٨ (8): ٦٠٨–١٨. doi:١٠.١١١١/j.١٣٦٥-٢٩٨٢.٢٠٠٦.٠٠٧٩٠.x. PMID ١٦٩١٨٧٢٥.
  25. ^ Raithel M، Baenkler HW، Naegel A، Buchwald F، Schultis HW، Backhaus B، Kimpel S، Koch H، Mach K (September 2005). «Significance of salicylate intolerance in diseases of the lower gastrointestinal tract» (PDF). J. Physiol. Pharmacol. ٥٦ Suppl ٥: ٨٩–١٠٢. PMID ١٦٢٤٧١٩١. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٢٦ی ئازاری ٢٠٠٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی نیسانی ٢٠٠٩ ھێنراوە. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی)
  26. ^ McGough N، Cummings JH (November 2005). «Coeliac disease: a diverse clinical syndrome caused by intolerance of wheat, barley and rye». Proc Nutr Soc. ٦٤ (4): ٤٣٤–٥٠. doi:١٠.١٠٧٩/PNS٢٠٠٥٤٦١. PMID ١٦٣١٣٦٨٥.
  27. ^ Rousset H (March 2004). «[A great imitator for the allergologist: intolerance to gluten]». Eur Ann Allergy Clin Immunol (بە فەرەنسی). ٣٦ (3): ٩٦–١٠٠. PMID ١٥١٣٧٤٨٠.
  28. ^ Elhkim MO، Héraud F، Bemrah N، Gauchard F، Lorino T، Lambré C، Frémy JM، Poul JM (April 2007). «New considerations regarding the risk assessment on Tartrazine An update toxicological assessment, intolerance reactions and maximum theoretical daily intake in France». Regul. Toxicol. Pharmacol. ٤٧ (3): ٣٠٨–١٦. doi:١٠.١٠١٦/j.yrtph.٢٠٠٦.١١.٠٠٤. PMID ١٧٢١٨٠٤٥. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی)
  29. ^ Nettis E، Colanardi MC، Ferrannini A، Tursi A (October 2004). «Sodium benzoate-induced repeated episodes of acute urticaria/angio-oedema: randomized controlled trial». Br. J. Dermatol. ١٥١ (4): ٨٩٨–٩٠٢. doi:١٠.١١١١/j.١٣٦٥-٢١٣٣.٢٠٠٤.٠٦٠٩٥.x. PMID ١٥٤٩١٤٣٥.
  30. ^ Worm M، Vieth W، Ehlers I، Sterry W، Zuberbier T (February 2001). «Increased leukotriene production by food additives in patients with atopic dermatitis and proven food intolerance». Clin. Exp. Allergy. ٣١ (2): ٢٦٥–٧٣. doi:١٠.١٠٤٦/j.١٣٦٥-٢٢٢٢.٢٠٠١.٠٠٩٧٩.x. PMID ١١٢٥١٦٢٨.
  31. ^ Schnyder B، Pichler WJ (June 1999). «[Food intolerance and food allergy]». Schweiz Med Wochenschr (بە ئەڵمانی). ١٢٩ (24): ٩٢٨–٣٣. PMID ١٠٤١٣٨٢٨.
  32. ^ Millichap JG، Yee MM (January 2003). «The diet factor in pediatric and adolescent migraine». Pediatr. Neurol. ٢٨ (1): ٩–١٥. doi:١٠.١٠١٦/S٠٨٨٧-٨٩٩٤(٠٢)٠٠٤٦٦-٦. PMID ١٢٦٥٧٤١٣.
  33. ^ Hodge L، Yan KY، Loblay RL (August 1996). «Assessment of food chemical intolerance in adult asthmatic subjects». Thorax. ٥١ (8): ٨٠٥–٩. doi:١٠.١١٣٦/thx.٥١.٨.٨٠٥. PMC ٤٧٢٥٤٧. PMID ٨٧٩٥٦٦٨.
  34. ^ Layer P، Keller J (٢٠٠٧). «[Therapy of functional bowel disorders]». Praxis (بە ئەڵمانی). ٩٦ (9): ٣٢٣–٦. doi:١٠.١٠٢٤/١٦٦١-٨١٥٧.٩٦.٩.٣٢٣. PMID ١٧٣٦١٦٣٣.
  35. ^ Parker G، Watkins T (٢٠٠٢). «Treatment-resistant depression: when antidepressant drug intolerance may indicate food intolerance». The Australian and New Zealand Journal of Psychiatry. ٣٦ (2): ٢٦٣–٥. doi:١٠.١٠٤٦/j.١٤٤٠-١٦١٤.٢٠٠٢.٠٠٩٧٨.x. PMID ١١٩٨٢٥٥١.
  36. ^ Iacono G، Bonventre S، Scalici C، Maresi E، Prima LD، Soresi M، Ges?? Giuseppe Di، Noto D، Carroccio A (٢٠٠٦). «Food intolerance and chronic constipation: manometry and histology study». European Journal of Gastroenterology & Hepatology. ١٨ (2): ١٤٣–٥٠. doi:١٠.١٠٩٧/٠٠٠٤٢٧٣٧-٢٠٠٦٠٢٠٠٠-٠٠٠٠٦. hdl:١٠٤٤٧/٤٩٦٧. PMID ١٦٣٩٤٧٩٥. S2CID ٢٠٠٠٧٢٠٧. {{cite journal}}: |display-authors=٣ نادروستە (یارمەتی); نرخی |s2cid= بپشکنە (یارمەتی); ھەڵەی شێوازی ڤانکۆڤەر: non-Latin character لە ناوی 7 (یارمەتی)
  37. ^ Asero R (٢٠٠٤). «Food additives intolerance: does it present as perennial rhinitis?». Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology. ٤ (1): ٢٥–٩. doi:١٠.١٠٩٧/٠٠١٣٠٨٣٢-٢٠٠٤٠٢٠٠٠-٠٠٠٠٦. PMID ١٥٠٩٠٩١٥.
  38. ^ Semeniuk J، Kaczmarski M (٢٠٠٦). «Gastroesophageal reflux (GER) in children and adolescents with regard to food intolerance». Adv Med Sci. ٥١: ٣٢١–٦. PMID ١٧٣٥٧٣٣٤.