گۆڕینی گۆڕەک

گۆڕینی گۆڕەک (ئینگلیزی: Change of variables) یەکێکە لە ڕێگاکانی شیکردنەوەی بابەتەکانی بیرکاری. بەتایبەت لە هەژماری تەواوکاری زۆر بەکار دێت. بەو شێوەیە گۆڕەکی دژوار کە شیکارییەکەی لامان گرانە بە گۆڕەکێکی هاوبا لەگەڵ هەمان گۆڕەک بەڵام سادەتر دەگۆڕین.

نموونە

نموونەیەکی سادە لە بەکارهێنانی ئەو تکنیکە دۆزینەوەی ڕەگەکانی هاوکێشەی پلە ٦ی خوارەوەیە

${\displaystyle x^{6}-9x^{3}+8=0.\,}$

هاوکێشەی سەرەوە دەتوانین بە شێوەی

${\displaystyle (x^{3})^{2}-9(x^{3})+8=0}$

بنووسین. دەتوانین گۆڕینی گۆڕەک بۆ ئەو هاوکێشە بەکار بێنین بە هەڵبژاردنی x³ = u ئەوا

x = ${\displaystyle {\sqrt[{3}]{u}}}$

${\displaystyle u^{2}-9u+8=0,}$

${\displaystyle u=1\quad {\text{و}}\quad u=8.}$

لەبەر ئەوەی x³ یەکسانە بە u

${\displaystyle x^{3}=1\quad {\text{and}}\quad x^{3}=8.}$

چوون x ژمارەیەکی ڕاستەقینەیە ئەوا

${\displaystyle x=(1)^{1/3}=1\quad {\text{و}}\quad x=(8)^{1/3}=2.}$

سەرچاوەکان

ویکیپیدیای ئینگلیزی

• دەروازەی ماتماتیک