یەکەی خەیاڵی

${\displaystyle i}$ لەسەر ڕووتەختی ئاوێتە ژمارە ڕاستەقینەکان لەسەر تەوەری ئاسۆیی و ژمارە خەیاڵییەکان لەسەر تەوەری ئەستونی دیاری دەکرێن.

یەکەی خەیاڵی (بە ئینگلیزی: Imaginary Unit)، یەکێکە لە دوو ڕەگی ھاوکێشەی ${\displaystyle x^{2}+1=0\ }$ یان ${\displaystyle x^{2}=-1\ }$ و بە ${\displaystyle i}$ ھێما دەکرێ. بۆیە پێی دەڵێن یەکەی خەیاڵی چونکە ھیچ ژمارەیەکی ڕاستەقینە ناتوانێت ڕەگی ئەم ھاوکێشەیە بێت. ئەگەر وا دابنێین ھەموو تایبەتمەندییەکانی کردارەکانی کۆکردنەوە و لێکدان، (داخراوەبوون، یەکتربەستن، ئاڵوگۆڕ و بەشینەوە) ژمارە خەیاڵییەکانیش ساغ بکاتەوە، ئەوا لە تێکەڵکردنی ژمارە خەیاڵییەکان و ژمارە ڕاستەقینەکان ${\displaystyle \mathbb {R} }$، کۆمەڵەی ژمارە ئاوێتەکان ${\displaystyle \mathbb {C} }$ پێک دێت.

لە ژێرلقەکانی ئەندازیاریی کارەبادا، کە لە ھێمای ${\displaystyle i}$ بۆ تەزووی کارەبایی کەلک وەردەگیرێت، ھێمای ${\displaystyle j}$ بۆ یەکەی خەیاڵی دادەنرێت.

ئەمانەش ببینە

• ژمارەی ئاوێتە
• ڕووتەختی ئاوێتە

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «یکە موھومی»، ویکیپیدیای فارسی. سەردان لە ٢٤ی ئازاری ٢٠١٨.

• دەروازەی ماتماتیک

کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە یەکەی خەیاڵی تێدایە.