Вучах

Ку терминăн урăх пĕлтерĕшсем пур, Вучах (пĕлтерĕшсем) пăхăр.

Вучах (узб. o'choq; кăрк. очок; каз. ошақ; азерб. оджаг) — вут-çулăма чĕртсе çунтармалли хатĕр е вырăн. Сăмах тĕрĕк чĕлхинче çуралнă^[1][2].

Истори

Авал кулленхи пĕрлĕх

Тĕп статья: Авалхи çынсем вут-çулăма алла илни

Тухăç Африкăри авалхи çынăн тăнă вырăнĕсенче вут-çулăмпа усă курнине палăртнă. 2009 çулта тĕпченĕ, Иаков хĕрĕсен кĕперĕ патĕнче (Израиль), H. erectus е H. ergaster (ĕçлекен çын) 790—690 пин çул каярах çын тăнă вырăнта вут çулăмĕпе усă курнине тĕпченĕ. Вучаха чĕртме чылай чухне чулсене çавракакăшпа хунă. Çакăн пек кăвайтсем пĕтĕм общинăн центрĕ пулнă.

Авалхи тĕнче

Сăртăшра çулăмăн пысăк савăчĕ алтарь тата сăваплă вырăнĕ шутланать. Казах йăхĕсене кĕрекен «ошактсем» пур. Çак йăхăн тăмхи виçкĕтеслĕх евĕр, унăн пĕр кĕтесĕ тӳпене пăхать. Аваллăхра тăмхан виçкĕтеслĕх форми йăхĕн ятне пĕлтерме пултарать (ошак — вучах, ошаксем — «вучахлисем»), авалхи саманаран юркăнсем апата пĕçернĕ виçуралакăн графика ӳкерчĕкĕ шутланать.

Асăрхавсем

1. Севортян Э. В. О тюркских элементах в «Русском этимологическом словаре» М. Фасмера // Лексикографический сборник. — М, 1962. — Вып. 5. — С. 11 и сл.
2. Фасмер М. Очаг // Этимологический словарь русского языка. — М.: Прогресс, 1987. — T. III. — С. 177.