Набла оператор

Набла оператор (Гамильтон операторĕ) — векторла дифференциаллă оператор, унăн компоненчĕсем координатсем тĕлĕшпе харпăр тăхăмсем пулса тăраççĕ, ăна хăйне ∇ (набла) символпа паллă тăваççĕ. Ят та çавăнтанах тухнă, паллах.

Виçĕ виçеллĕ тата Евклидла уçлăхшăн координатсен тÿр кĕтеслĕ Декартла тытăмĕнче^[1] набла оператора çапла палăртаççĕ:

${\displaystyle \nabla ={\partial \over \partial x}{\vec {i}}+{\partial \over \partial y}{\vec {j}}+{\partial \over \partial z}{\vec {k}}}$,

кунта ${\displaystyle {\vec {i}},{\vec {j}},{\vec {k}}}$ — ${\displaystyle x,y,z}$ тĕнĕлсем тĕлĕшпе умлăн-хыçлăн пĕрчĕлле векторсем пулса тăраççĕ. Çавăн пекех набла оператора компонентсем урлă ак çакăн пек те кăтартаççĕ:

${\displaystyle \nabla =\left\{{\partial \over \partial x},{\partial \over \partial y},{\partial \over \partial z}\right\}}$.

Асăрхавсем

1. Координатсен ытти тытăмĕсенче епле иккенне кирлĕ тĕле пăхса пĕлмелле