Упасарри
| Упа курăк йышĕ | ||
|---|---|---|
 Эрнст Геккель ӳкерчӗкӗ | ||
| Ăслăх классификацийĕ | ||
|
||
| Латинла çырни | ||
| Polypodióphyta |
Упа курăк йышĕ (Polypodióphyta) – Çĕр çинче 400 миллион çул каяллах ĕрчеме пуçланă курăк. Ун чухне вĕсем чи çӳллĕ ӳсентăрансем шутланнă, планета çинче чи сарăлнисем пулнă. Хальхи вăхăтра йывăç евĕрлĕ упа курăкĕсем юлманпа пĕрех. Паянхи упа курăк йышне кĕрекен ӳсентăрансем пысăк мар. Çĕр çинче 300 яхăн йăхра 20 пин ытла упа курăк евĕрлĕ ӳсентăран çитĕнет. Упа курăк йышĕнчи ӳсентăрансен çулçи кăткăс йĕркеленнĕ. Ӗрчеме тусанпа ĕрчет.
Морфологийĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Пурнăçĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Филогенез
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Классификацийĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Упа курăкӗсене тӑватӑ класа пайлама йышӑннӑ:
- Psilotopsida
- Equisetopsida
- Marattiopsida
- Polypodiopsida
Тата пӑхӑр
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Хура упа курăк
- Кашăк аври йăхĕ
- Голокучник йăхĕ
- Телипетрис йăхĕ
- Шĕшлĕ курăк йăхĕ
- Патрак упа курăк йăхĕ
- Аттăк курăк йăхĕ
- Нумай рет йăхĕ
Усăлăхĕ
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Экономика тĕлĕшĕнчен, калăпăр, тырă йышĕнчисемпе танлаштарсан, ку ӳсентăрансенчен пайти сахалтарах. Упа курăк йышĕнче кашăк аври тата хура упа курăкĕ апата юрăхлă. Хаш-пĕр йăхри ӳсентăрансем наркăмăшлă. Пирĕн тăрăхра йĕплĕ упа курăкĕ çавăн пек наркăмăшлă курăк шутланать, унăн тымарĕсенче флороглюцин тытăмĕнчи япаласем пур. Çавăн пекех хура упа курăкĕ]] тата шурлăх упа курăкĕ сывлăхшăн хăрушă.
Упа курăкĕ – юмах-халапра
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Асăрхаттарнисем
[тӳрлет | кодне тӳрлет]Вуламалли
[тӳрлет | кодне тӳрлет]- Д. А. Каменский. Папоротники // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1897. — Т. XXIIa.
- Папоротники // Отоми — Пластырь. — М. : Советская энциклопедия, 1975. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 19).
- Папоротниковидные // Биологический энциклопедический словарь / Гл. ред. М. С. Гиляров; Редкол.: А. А. Баев, Г. Г. Винберг, Г. А. Заварзин и др. — 2-е изд. исправл. — М. : Сов. энциклопедия, 1989. — 864 с. — 150 000 экз. — ISBN 5-85270-002-9.
- Шмаков, А. И. Конспект папоротников России // Turczaninowia : журнал. — 2001. — № 4 (1—2). — С. 36—72.
- Папоротниковидные / А. К. Тимонин // П — Пертурбационная функция. — М. : Большая российская энциклопедия, 2014. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 25). — ISBN 978-5-85270-362-0.
- Charles T. Druery. British ferns and their varieties. — L.: E. P. Dutton and Co., 1912. — 459 p.