Afuad mawr pêr
| Afuad mawr pêr Conocephalum conicum
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Marchantiales |
| Teulu: | Conocephalaceae |
| Genws: | Conocephalum |
| Rhywogaeth: | C. conicum |
| Enw deuenwol | |
| Conocephalum conicum | |
_1022.jpg)
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Afuad mawr pêr (enw gwyddonol: Conocephalum conicum; enw Saesneg: great scented liverwort).[1] O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Marchantiales, o fewn y dosbarth Marchantiopsida. Mae larfa'r gwyfyn Epimartyria pardella yn bwydo ar Afuad mawr pêr.[2]
Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru.
Disgrifiad
[golygu | golygu cod]Mae gan C. conicum thali llydan iawn, sy'n ffurfio matiau. Gallant dyfu'n 17mm - sy'n fwy na maint y rhan fwyaf o lysiau'r afu. Mae'r tali yn arogli'n gryf iawn, ac mae ganddynt ymylon piws. Fel arfer ceir arwyneb gwyrdd tywyll, gwastad a llyfn.
Llysiau'r afu
[golygu | golygu cod]- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[3] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Safonwyd yr enw Afuad mawr pêr gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Edwards, Sean R. (2012). English Names for British Bryophytes. British Bryological Society Special Volume. 5 (arg. 4). Wootton, Northampton: British Bryological Society. ISBN 978-0-9561310-2-7. ISSN 0268-8034.
- ↑ Lunularic acid decarboxylase from the liverwort Conocephalum conicum. Robert J. Pryce, Linda LintonPhytochemistry, Tachwedd 1974, Cyfrol 13, Rhif 11, tt. 2497–2501, doi:10.1016/S0031-9422(00)86926-5
- ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.