Amgylcheddwr

Amgylcheddwr
Enghraifft o'r canlynolgalwedigaeth, galwedigaeth Edit this on Wikidata
Mathymgyrchydd Edit this on Wikidata
Y gwrthwynebanti-environmentalist Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae amgylcheddwr yn berson sy'n ymwneud â diogelu'r amgylchedd ac sy'n eirioli drosto. Gellir ystyried amgylcheddwr yn gefnogwr i nodau'r mudiad amgylcheddol, gan warchod ansawdd yr amgylchedd naturiol trwy dadlau neu weithredu yn erbyn newidiadau i weithgareddau dynol sy'n niweidiol i'r amgylchedd.[1] Mae amgylcheddwr yn ymwneud ag athroniaeth amgylcheddaeth ac yn herio newid ninsawdd.

Yn y gorffennol, arferid cyfeirio at amgylcheddwyr gyda thermau dirmygus fel "greenie" a "tree-hugger".[2] Mae'r gair yn cwmpasu sbectrwm o fathau, o'r gwleidydd (megis Mary Robinson) i'r ymgyrchwyr ymarferol (megis Greta Thunberg).

Amgylcheddwyr nodedig

[golygu | golygu cod]
Syr David Attenborough ym mis Mai 2003
Greta Thunberg, 2018
Dominique Voynet, 2008
Kevin Buzzacott (actifydd Cynfrodorol) yn Adelaide 2014
  • Saalumarada Thimmakka
  • Edward Abbey (ysgrifennwr, actifydd, athronydd)
  • Ansel Adams (ffotograffydd, ysgrifennwr, actifydd)
  • Bayarjargal Agvaantseren (cadwraethwr Mongolia)
  • Qazi Kholiquzzaman Ahmad (actifydd amgylcheddol ac economegydd Bangladesh)
  • David Attenborough (darlledwr, naturiaethwr)
  • John James Audubon (naturiaethwr)
  • Sundarlal Bahuguna (amgylcheddwr)
  • Patriarch Bartholomew I (offeiriad)
  • David Bellamy (botanegydd)
  • Ng Cho-nam (amgylcheddwr Hong Kong ac Athro Cysylltiol mewn Daearyddiaeth ym Mhrifysgol Hong Kong)
  • Thomas Berry (offeiriad, hanesydd, athronydd)
  • Wendell Berry (ffermwr, athronydd)
  • Chandi Prasad Bhatt (amgylcheddwr Gandhian)
  • Murray Bookchin (anarchaidd, athronydd, ecolegydd cymdeithasol)
  • Wendy Bowman, actifydd amgylcheddol o Awstralia
  • Stewart Brand (awdur, sylfaenydd Catalog y Ddaear Gyfan)
  • David Brower (ysgrifennwr, actifydd)
  • Molly Burhans (cartograffydd, actifydd)
  • Lester Brown (amgylcheddwr)
  • Kevin Buzzacott (actifydd Cynfrodorol)
  • Michelle Dilhara (actores)
  • Helen Caldicott (meddyg meddygol)
  • Joan Carling (amddiffynnwr hawliau dynol Ffilipinaidd)
  • Rachel Carson (biolegydd, ysgrifennwr)
  • Chevy Chase (digrifwr)
  • Barry Commoner (biolegydd, gwleidydd)
  • Mike Cooley (peiriannydd, undebwr llafur)
  • Jacques-Yves Cousteau (fforiwr, ecolegydd)
  • Leonardo DiCaprio (actor)
  • Rolf Disch (amgylcheddwr ac ynni solar arloeswr)
  • René Dubos (microbiolegydd)
  • Paul R. Ehrlich (biolegydd poblogaeth)
  • Hans-Josef Fell (aelod o Blaid Werdd yr Almaen)
  • Jane Fonda (actor)
  • Mizuho Fukushima (gwleidydd, actifydd)
  • Rolf Gardiner (adfywiwr gwledig)
  • Peter Garrett (cerddor, gwleidydd)
  • Al Gore (gwleidydd, cyn Is-lywydd yr Unol Daleithiau)
  • Tom Hanks (actor)
  • James Hansen (gwyddonydd)
  • Denis Hayes (amgylcheddwr ac eiriolwr pŵer solar)
  • Daniel Hooper, AKA Swampy (actifydd amgylcheddol)
  • Nicolas Hulot (newyddiadurwr ac awdur)
  • Robert Hunter (newyddiadurwr, cyd-sylfaenydd ac arlywydd cyntaf Greenpeace)
  • Tetsunari Iida (eiriolwr ynni cynaliadwy)
  • Jorian Jenks (ffermwr o Loegr)
  • Naomi Klein (ysgrifennwr, actifydd)
  • Winona LaDuke (amgylcheddwr)
  • A. Carl Leopold (ffisiolegydd planhigion)
  • Aldo Leopold (ecolegydd)
  • Charles Lindbergh (aviator)
  • James Lovelock (gwyddonydd)
  • Amory Lovins (dadansoddwr polisi ynni)
  • Hunter Lovins (amgylcheddwr)
  • Caroline Lucas (gwleidydd)
  • Mark Lynas (newyddiadurwr, actifydd)
  • Kaveh Madani (gwyddonydd, actifydd)
  • Xiuhtezcatl Martinez (actifydd)
  • Peter Max (dylunydd graffig)
  • Michael McCarthy (naturiaethwr, newyddiadurwr papur newydd, colofnydd papur newydd, ac awdur)
  • Bill McKibben (ysgrifennwr, actifydd)
  • David McTaggart (actifydd)
  • Mahesh Chandra Mehta (cyfreithiwr, amgylcheddwr)
  • Chico Mendes (actifydd)
  • George Monbiot (newyddiadurwr)
  • John Muir (naturiaethwr, actifydd)
  • Luke Mullen (actor, gwneuthurwr ffilmiau, amgylcheddwr / actifydd)
  • Hilda Murrell (botanegydd, actifydd)
  • Ralph Nader (actifydd)
  • Gaylord Nelson (gwleidydd)
  • Eugene Pandala (pensaer, amgylcheddwr, cadwraeth treftadaeth naturiol a diwylliannol)
  • Medha Patkar (actifydd)
  • Alan Pears (ymgynghorydd amgylcheddol ac arloeswr effeithlonrwydd ynni)
  • River Phoenix (actor, cerddor, actifydd)
  • Jonathon Porritt (gwleidydd)
  • Phil Radford (eiriolwr amgylcheddol, ynni glân a democratiaeth, Greenpeace Cyfarwyddwr Gweithredol)
  • Bonnie Raitt (cerddor)
  • Matthew Richardson (awdur o Ganada)
  • Hakob Sanasaryan (biocemegydd, actifydd)
  • Ken Saro-Wiwa (awdur, cynhyrchydd teledu, actifydd)
  • E. F. Schumacher (awdur Small Is Beautiful )
  • Shimon Schwarzschild (ysgrifennwr, actifydd)
  • Vandana Shiva (actifydd amgylcheddol)
  • Gary Snyder (bardd)
  • Jill Stein (ymgeisydd Arlywyddol)
  • Swami Sundaranand (yogi, ffotograffydd, awdur a mynyddwr)
  • David Suzuki (gwyddonydd, darlledwr)
  • Candice Swanepoel (model)
  • Shōzō Tanaka (gwleidydd ac actifydd)
  • Henry David Thoreau (ysgrifennwr, athronydd)
  • Greta Thunberg (actifydd)
  • J. R. R. Tolkien (ysgrifennwr)
  • Jo Valentine (gwleidydd ac actifydd)
  • Dominique Voynet (gwleidydd ac amgylcheddwr)
  • Christopher O. Ward (seilwaith dŵr)

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. "environmentalism - Ideology, History, & Types". Encyclopedia Britannica.
  2. Catherine Soanes and Angus Stevenson, gol. (2005). Oxford Dictionary of English (arg. 2nd revised). Oxford University klkPress. ISBN 978-0-19-861057-1.
  3. "Environmentalism | Learning to Give". www.learningtogive.org. Cyrchwyd 2020-10-16.