Arthur Adamov

Arthur Adamov
Ganwyd23 Awst 1908 Edit this on Wikidata
Kislovodsk Edit this on Wikidata
Bu farw15 Mawrth 1970 Edit this on Wikidata
o gorddos o gyffuriau Edit this on Wikidata
Paris Edit this on Wikidata
DinasyddiaethFfrainc Edit this on Wikidata
Alma mater
  • Lycée Lakanal Edit this on Wikidata
Galwedigaethdramodydd, llenor, rhyddieithwr, cyfieithydd, actor, dramodydd radio Edit this on Wikidata
PriodJacqueline Autrusseau Edit this on Wikidata

Dramodydd Ffrengig a anwyd yn Rwsia oedd Arthur Adamov (23 Awst 1908 - 16 Mawrth 1970). Un o awduron mwyaf amlwg Theatr yr Absẃrd oedd ef.[1][2]

Cefndir

[golygu | golygu cod]

Ganwyd Adamov i deulu cyfoethog o Armenia yn Kislovodsk. Pan oedd yn bedair oed, symudodd gyda'i deulu i'r Almaen. Ar ôl cwblhau ei addysg ym Mharis, ymgartrefodd yno ym 1924 a daeth yn rhan o grwpiau swrealaeth, gan olygu eu cylchgrawn Discontinuite ac ysgrifennu barddoniaeth. Ym 1938 cafodd chwalfa nerfol. Mae'r niwrosisau a oedd wedi eu plagio ers plentyndod ac a oedd i lunio'r ysbrydoliaeth fisâr ar gyfer llawer o'i ddramâu yn cael eu trin yn ei waith cyfaddefol L 'Aveu (1946).[3]

Gwaith

[golygu | golygu cod]

Dechreuodd Adamov ysgrifennu ar gyfer y theatr ym 1947. Ceisiodd fynegi unigrwydd a diymadferthedd dyn ac oferedd unrhyw ymgais i chwilio am ystyr bywyd. Yn La Parodie, a berfformiwyd gyntaf yn y 1950au cynnar, mae'r cymeriadau canolog yn peledu ei gilydd gyda chwestiynau am amser, o flaen cefndir o gloc heb ddwylo. Mae L'Invasion (1950), La grande et la petite maneuver (1950), Tous contre sous (1953), a Le Professeur Taranne (1953) yn dehongli mewn delweddau hunllefus creulondeb a phwysau confensiynau cymdeithasol ac yn dangos dylanwad trwm Theatr Greulondeb Antonin Artaud.[4]

Yng nghanol y 1950au trodd Adamov i arddull ddrama fwy gwleidyddol, gan ddechrau gyda'i ddrama fwyaf adnabyddus, Le Ping-Pong (1955). Mae delwedd ganolog y ddrama, peiriant pêl-pin mewn arcêd, yn symbol o'r system gyfalafol lle mae dynion yn barod i chware gêm siawns yn ddiddiwedd yn yr obaith o ennill, er bod ennill yn gwbl ddiwerth. Ar ôl Paolo Paoli (1957) daeth dramâu Adamov yn gynyddol radical: mae Le Printemps 71 (1961) am Gomiwn Paris; La Politique des restes (1963) a Off Limits (1969) yn llawn o bropaganda Marcsaidd.[5]

Marwolaeth

[golygu | golygu cod]

Cyflawnodd Adamov hunanladdiad ym 1970. Rhoddwyd ei weddillion i orwedd ym mynwent Cimetière Parisien d'Ivry, Paris.[6]

Teulu

[golygu | golygu cod]

Roedd ei wraig, Jacqueline Autrusseau, yn newyddiadurwr a seicdreiddydd Ffrengig, a anwyd 5 Chwefror, 1922 a bu farw Ionawr 14, 2004 yn Villejuif yn y Val-de-Marne. Hi oedd ysgrifennydd golygyddol y cylchgrawn "Institut français de psychanalyse".

Cyhoeddiadau

[golygu | golygu cod]

Hunangofiannau

[golygu | golygu cod]
  • L'Aveu (1946) (Y Deillion)
  • L'Homme et l'Enfant (1968) (Dyn a Phlentyn)
  • Je... ils.. (1969) (Rwy'n ... maen nhw ...)

Dramâu

[golygu | golygu cod]
  • Mort chaude (tua 1926) (Marwolaeth boeth)
  • La Parodie (1947) (Y Parodi)
  • L'Invasion (1949) (Yr Ymosodiad)
  • La Grande et la Petite Manœuvre (1950) (Y Symudiad Mawr a man)
  • Le Désordre (1951), (Anhrefn) drama radio
  • Comme nous avons été (1951) (Fel buom ni)
  • Le Sens de la marche (1951) (Ystyr yr orymdaith)
  • Tous contre tous (1952) (Pawb yn erbyn popeth)
  • Le Professeur Taranne (1953) (Yr Athro Taranne)
  • Les Retrouvailles (1953) (Dychwelyd)
  • Le Ping-pong (1955)
  • Paolo Paoli (1957)
  • En fiacre (1959), (Yn y cab) Drama radio
  • Les Âmes mortes (1960), (Yr eneidiau Meirwon) addasiad golygfaol o'r nofel gan Nicolas Gogol
  • Le Printemps 71 (1961) (Gwanwyn 71)
  • La Politique des restes (1962) (Gwleidyddiaeth yr olion)
  • Le Temps Vivant (1963), (Yr Amser Byw) drama radio
  • Finita la comedia (1964), (Diwedd Comedi) drama radio
  • La Sainte Europe (1965) (Ewrop Bendigaid)
  • M. le Modéré (1967) (Mr Cymedrol)
  • Off Limits (1968)
  • Si l'été revenait (1970) (Os daw'r haf yn ôl)

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ A Dictionary of Twentieth Century Biography, gol. Asa Briggs (Rhydychen, 1993)
  2. ↑ "Arthur Adamov: Encyclopædia Britannica". Encyclopædia Britannica. Cyrchwyd 5 Medi 2018.
  3. ↑ "Absurdism". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-03-08. Cyrchwyd 5 Medi 2018.
  4. ↑ Albee, Edward, The American Dream, Coward, 1961.
  5. ↑ Oberon Books - Arthur Adamov Archifwyd 2019-07-07 yn y Peiriant Wayback Adalwyd 5 Medi 2018
  6. ↑ Banarjee, R. B., "The Theatre of the Absurd," in Literary Criterion, Vol. 7, No. 1, 1965, pp. 59-62.