Betws-yn-Rhos

Betws-yn-Rhos

Math	pentref, cymuned
Poblogaeth	1,052, 987
Daearyddiaeth
Sir	Conwy
Gwlad	Cymru
Arwynebedd	4,874.42 ha
Cyfesurynnau	53.247°N 3.639°W
Cod SYG	W04000107
Gwleidyddiaeth
AS/au Cymru	Darren Millar (Ceidwadwyr)
AS/au y DU	Claire Hughes (Llafur)
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Am enghreifftiau eraill o enwau lleol sy'n cynnwys y gair Betws, gweler Betws (gwahaniaethu).

Pentref, cymuned a phlwyf eglwysig ym Conwy, mwrdeistref sirol Conwy, Cymru, yw Betws-yn-Rhos^[1][2] (hefyd Betws yn Rhos). Fe'i lleolir yng nghantref Rhos.

Y pentref tua 1885

Daearyddiaeth

Fe'i lleolir yng nghefn gwlad Rhos tua 5 milltir i'r de o drefi arfordirol Abergele a Bae Colwyn. Rhed y ffordd B5821 trwy'r pentref, gan ei gysylltu â Llanelwy i'r dwyrain a Llansantffraid Glan Conwy i'r gorllewin. Mae gan y gymuned boblogaeth o 1923 (Cyfrifiad 2001).

Gorwedd mewn ardal o fryniau isel rhwng afon Dulas ac afon Elwy.

Hynafiaethau

Dwy filltir i'r gogledd o'r pentref ceir bryngaer hynafol Pen y Corddyn.

Cyfrifiad 2011

Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[3][4][5]

Cyfrifiad 2011
Poblogaeth cymuned Betws-yn-Rhos (pob oed) (1,052)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Betws-yn-Rhos) (473)			46.4%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Betws-yn-Rhos) (676)			64.3%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer dros 16 sydd mewn gwaith (Betws-yn-Rhos) (137)			31.2%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

Pobl o Fetws-yn-Rhos

• Thomas Gwynn Jones. Ganed y llenor ac ysgolhaig yn Y Gwyndy Uchaf ym mhlwyf Betws yn Rhos, ond symudodd y teulu i fyw yn Llaneilian-yn-Rhos lle treuliodd ei lencyndod. Ceir atgofion y bardd am yr ardal ym mhennof gyntaf ei gyfrol hunangofiannol Brithgofion (Llyfrau'r Dryw, 1941).

Oriel

• 
  Eglwys Mhihangel Sant
• 
  Yr eglwys a'r pentref y tu hwnt
• 
  Tua'r cefn
• 
  Eglwys Mhihangel Sant, tua'r allor
• 
  Carreg fedd ym mynwent yr eglwys
• 
  Plas Coed Coch tua 1885
• 

Cyfeiriadau

1. "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
2. British Place Names; adalwyd 21 Tachwedd 2021
3. "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
4. Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
5. Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Conwy

Trefi
Abergele  · Bae Colwyn  · Betws-y-Coed  · Conwy  · Cyffordd Llandudno  · Degannwy  · Hen Golwyn  · Llandudno  · Llanfairfechan  · Llanrwst  · Penmaenmawr  · Tywyn
Pentrefi
Bae Cinmel  · Bae Penrhyn  · Betws-yn-Rhos  · Bryn-y-maen  · Bylchau  · Caerhun  · Capel Curig  · Capel Garmon  · Cefn Berain  · Cefn-brith  · Cerrigydrudion  · Craig-y-don  · Cwm Penmachno  · Dawn  · Dolgarrog  · Dolwen  · Dolwyddelan  · Dwygyfylchi  · Eglwys-bach  · Esgyryn  · Gellioedd  · Glanwydden  · Glasfryn  · Groes  · Gwytherin  · Gyffin  · Henryd  · Llanbedr-y-cennin  · Llandrillo-yn-Rhos  · Llanddoged  · Llanddulas  · Llanefydd  · Llanelian-yn-Rhos  · Llanfair Talhaearn  · Llanfihangel Glyn Myfyr  · Llangernyw  · Llangwm  · Llangystennin  · Llanrhos  · Llanrhychwyn  · Llan Sain Siôr  · Llansanffraid Glan Conwy  · Llansannan  · Llysfaen  · Maenan  · Y Maerdy  · Melin-y-coed  · Mochdre  · Nebo  · Pandy Tudur  · Penmachno  · Pensarn  · Pentrefelin  · Pentrefoelas  · Pentre-llyn-cymmer  · Pentre Tafarnyfedw  · Pydew  · Rowen  · Rhydlydan  · Rhyd-y-foel  · Tal-y-bont  · Tal-y-cafn  · Trefriw  · Tyn-y-groes  · Ysbyty Ifan