Brycheiniog a Sir Faesyfed (etholaeth seneddol)

Brycheiniog a Sir Faesyfed
Enghraifft o'r canlynolEtholaeth Senedd y Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Daeth i ben30 Mai 2024 Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu14 Rhagfyr 1918 Edit this on Wikidata
Map
Gwladwriaethy Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
RhanbarthPowys Edit this on Wikidata

Roedd Brycheiniog a Sir Faesyfed yn etholaeth seneddol i Dŷ'r Cyffredin yn Senedd y Deyrnas Unedig o 1918 hyd at 2024. Roedd yn etholaeth wledig ym Mhowys, canolbarth Cymru, oedd yn cynnwys hen siroedd Brycheiniog a Maesyfed.

Roedd hi'n sedd diogel i Lafur o 1945 tan 1979, ond ers hynny mae hi wedi bod yn sedd ymylol rhwng y Torïaid a'r Democratiaid Rhyddfrydol. Collodd Llafur oherwydd y daeth y diwydiant trwm yn Nhe-Orllewin Brycheiniog i ben yn y 1960au a'r 1970au.

Aelodau Seneddol

[golygu | golygu cod]

Etholiadau

[golygu | golygu cod]

Canlyniadau Etholiadau yn y 2010au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 2019: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Fay Jones 21,958 53.1 +14.1
Democratiaid Rhyddfrydol Jane Dodds 14,827 35.9 −7.6
Llafur Tomos Davies 3,944 9.5 +4.2
Plaid y Lwnis Lady Lily the Pink 345 0.8 −0.3
Y Blaid Gristionogol Jeff Green 245 0.6 N/A
Mwyafrif 7,131 17.3 N/A
Y nifer a bleidleisiodd 41,319 74.5 +14.8
Ceidwadwyr yn disodli Democratiaid Rhyddfrydol Gogwydd +10.9

Ar 22 Mawrth 2019 plediodd Davies yn euog i gyhuddiadau o dwyll wrth gyflwyno hawliad am dreuliau seneddol. Roedd yr euogfarn yn cychwyn deiseb awtomatig yn yr etholaeth i weld os oedd yr etholwyr am iddo barhau i'w cynrychioli yn y Senedd.[1] Ar 21 Mehefin 2019, cyhoeddwyd bod 19% o bleidleiswyr wedi deisebu i adalw Davies. Gan fod hyn yn fwy na'r trothwy o 10%, datganwyd bod ei sedd yn wag a bod angen isetholiad.[2]

Cafodd Davies ei ddewis gan y Blaid Geidwadol i ail sefyll yn yr isetholiad fel ymgeisydd y blaid.[3]. Penderfynodd Plaid Cymru [4] a'r Blaid Werdd i beidio â chodi ymgeisydd i sefyll yn erbyn Davies er mwyn gwella cyfle Jane Dodds o'r Democratiaid Rhyddfrydol i ennill. Roedd Plaid Cymru, y Blaid Werdd a'r Democratiaid Rhyddfrydol yn cefnogi aros yn yr Undeb Ewropeaidd. Y gred oedd mai'r Rhyddfrydwyr Democrataidd oedd y blaid aros mwyaf tebygol o ennill yr etholiad,[5] a fellu fu, gyda Dodds yn cipio'r sedd.

Jane Dodds
Is-etholiad Brycheiniog a Sir Faesyfed 1 Awst 2019
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Democratiaid Rhyddfrydol Jane Dodds 13,826 43.5 +14.4
Ceidwadwyr Christopher Davies 12,401 39.0 -9.6
Plaid Brexit Des Parkinson 3,331 10.5 n/a
Llafur Tom Davies 1,680 5.3 -12.4
Monster Raving Loony Lady Lily Pink 334 1.0 n/a
Plaid Annibyniaeth y DU Liz Phillips 242 0.8 -0.6
Mwyafrif 1,425
Y nifer a bleidleisiodd 32,887 59.7
Democratiaid Rhyddfrydol yn disodli Ceidwadwyr Gogwydd
Chris Davies
Etholiad cyffredinol 2017: Etholaeth: Brycheiniog a Sir Faesyfed[6]
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Christopher Davies 20,081 48.6 7.5
Democratiaid Rhyddfrydol James Gibson-Watt 12,043 29.1 +0.8
Llafur Dan Lodge 7,335 17.7 +3.0
Plaid Cymru Kate Heneghan 1,299 3.1 -1.3
Plaid Annibyniaeth y DU Peter Gilbert 576 1.4 -6.9
Mwyafrif 8,038 19.4 +6.7
Y nifer a bleidleisiodd 41,334 +3.1
Ceidwadwyr yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 2015: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Christopher Davies 16,453 41.1 +4.5
Democratiaid Rhyddfrydol Roger Hugh Williams 11,351 28.3 -17.8
Llafur Matthew Dorrance 5,904 14.7 +4.2
Plaid Annibyniaeth y DU Darran Thomas 3,338 8.3 +6.1
Plaid Cymru Freddy Greaves 1,767 4.4 +1.9
Gwyrdd Chris Carmichael 1,261 3.1 +2.3
Mwyafrif 5,102 12.7
Y nifer a bleidleisiodd 40,047 73.8 +1.3
Ceidwadwyr yn disodli Democratiaid Rhyddfrydol Gogwydd
Etholiad cyffredinol 2010: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Democratiaid Rhyddfrydol Roger Williams 17,929 46.2 +1.3
Ceidwadwyr Suzy Davies 14,182 36.5 +1.9
Llafur Chris Lloyd 4,069 10.4 -4.5
Plaid Cymru Janet Davies 989 2.5 -1.1
Plaid Annibyniaeth y DU Clive Easton 876 2.3 +0.4
Gwyrdd Dorienne Robinson 341 0.9 +0.9
Plaid Gristionogol Jeffrey Green 222 0.6 +0.6
Monster Raving Loony Lord Offa 210 0.5 +0.5
Mwyafrif 3,747 9.6
Y nifer a bleidleisiodd 38,845 72.5 +3.0
Democratiaid Rhyddfrydol yn cadw Gogwydd -0.3

Etholiadau yn y 2000au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 2005: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Democratiaid Rhyddfrydol Roger Williams 17,182 44.8 +8.0
Ceidwadwyr Andrew Davies 13,277 34.6 -0.2
Llafur Leighton Veale 5,755 15.0 -6.4
Plaid Cymru Mabon ap Gwynfor 1,404 3.7 +0.2
Plaid Annibyniaeth y DU Liz Phillips 723 1.9 +0.7
Mwyafrif 3,905 10.2
Y nifer a bleidleisiodd 38,341 69.5 -1.0
Democratiaid Rhyddfrydol yn cadw Gogwydd 4.1
Etholiad cyffredinol 2001: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Democratiaid Rhyddfrydol Roger Williams 13,824 36.8 -4.0
Ceidwadwyr Felix Aubel 13,073 34.8 +5.9
Llafur Huw Irranca-Davies 8,024 21.4 -5.3
Plaid Cymru Brynach Parri 1,301 3.5 +2.0
Annibynnol Ian Mitchell 762 2.0 +2.0
Plaid Annibyniaeth y DU Elizabeth Phillips 452 1.2 +1.2
Annibynnol Robert Nicholson 80 0.2 +0.2
Mwyafrif 751 2.0
Y nifer a bleidleisiodd 37,516 70.5 -11.8
Democratiaid Rhyddfrydol yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1990au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1997: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Democratiaid Rhyddfrydol Richard Livsey 17,516 40.8 +5.0
Ceidwadwyr Jonathan Evans 12,419 29.0 −7.1
Llafur Chris J. Mann 11,424 26.6 +0.3
Refferendwm Elizabeth Phillips 900 2.1
Plaid Cymru Steven Cornelius 622 1.5 +0.6
Mwyafrif 5,097 11.9
Y nifer a bleidleisiodd 42,881 82.2
Democratiaid Rhyddfrydol yn disodli Ceidwadwyr Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1992: Brycheiniog a Sir Faesyfed[7]
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Jonathan Evans 15,977 36.1 +1.4
Democratiaid Rhyddfrydol Richard Livsey 15,847 35.8 +1.0
Llafur Chris J. Mann 11,634 26.3 −2.9
Plaid Cymru Mrs Sian R. Meredudd 418 0.9 −0.3
Gwyrdd Hugh W. Richards 393 0.9
Mwyafrif 130 0.3 +0.2
Y nifer a bleidleisiodd 44,269 85.9 +1.5
Ceidwadwyr yn disodli Rhyddfrydol Gogwydd +0.2

Etholiadau yn y 1980au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1987: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Rhyddfrydol Richard Livsey 14,509 34.8 +10.4
Ceidwadwyr Jonathan Evans 14,453 34.7 −13.5
Llafur Frederick Richard Willey 12,180 29.2 +4.2
Plaid Cymru John Hamilton Davies 535 1.3 −0.4
Mwyafrif 56 0.1
Y nifer a bleidleisiodd 41,677 84.3
Rhyddfrydol yn disodli Ceidwadwyr Gogwydd
Isetholiad Brycheiniog a Sir Faesyfed, 1985
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Rhyddfrydol Richard Livsey 13,753 35.8 +11.4
Llafur Frederick Richard Willey 13,194 34.4 +9.4
Ceidwadwyr Christopher John Butler 10,631 27.7 −20.5
Plaid Cymru Janet Davies 435. 1.1 −0.6
Monster Raving Loony Screaming Lord Sutch 202 0.5
One Nation Conservative Roger Everest 154 0.4
Annibynnol Andre C.L. Genillard 43 0.1
Mwyafrif 559 1.4
Y nifer a bleidleisiodd 38,412 79.4 −0.7
Rhyddfrydol yn disodli Ceidwadwyr Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1983: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Tom Hooson 18,255 48.2
Llafur Parch. D.R. Morris 9,471 25.0
Rhyddfrydol Richard Livsey 9,226 24.4
Plaid Cymru Mrs Sian R. Meredudd 640 1.7
Annibynnol Richard Booth 278 0.7
Mwyafrif 8,784 23.2
Y nifer a bleidleisiodd 37,870 80.1
Ceidwadwyr yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1970au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1979: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Tom Ellis Hooson 22,660 47.23
Llafur Caerwyn Eifion Roderick 19,633 40.92
Rhyddfrydol N Lewis 4,654 9.70
Plaid Cymru J Power 1,031 2.15
Mwyafrif 3,027 6.31
Y nifer a bleidleisiodd 84.21
Ceidwadwyr yn disodli Llafur Gogwydd
Etholiad cyffredinol Hydref 1974: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Caerwyn Eifion Roderick 18,622 42.12
Ceidwadwyr L H Davies 15,610 35.31
Rhyddfrydol NK Thomas 7,682 17.37
Plaid Cymru D N Gittins 2,300 5.20
Mwyafrif 3,012 6.81
Y nifer a bleidleisiodd 81.43
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol Chwefror 1974: Brycheiniog a Sir Faesyfed
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Caerwyn Eifion Roderick 18,180 40.47
Ceidwadwyr L H Davies 15,903 35.40
Rhyddfrydol N Thomas 8,741 19.46
Plaid Cymru D N Gittins 2,099 4.67
Mwyafrif 2,277 5.07
Y nifer a bleidleisiodd 83.41
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1970: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Nifer y pleidleiswyr 52,694

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Caerwyn Eifion Roderick 18,736 43.42
Ceidwadwyr Gareth J J Neale 13,892 32.20
Rhyddfrydol Geraint Howells 8,169 18.93
Plaid Cymru W George Jenkins 2,349 5.44
Mwyafrif 4,844 11.23
Y nifer a bleidleisiodd 81.88
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1960au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1966: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Nifer y pleidleiswyr 49,464

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Tudor Elwyn Watkins 22,902 57.49
Ceidwadwyr FT Stevens 14,523 36.46
Plaid Cymru Trefor R Morgan 2,410 6.05
Mwyafrif 8,379 21.03
Y nifer a bleidleisiodd 80.53
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1964: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Nifer y pleidleiswyr 50,159

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Tudor Elwyn Watkins 23,967 57.69
Ceidwadwyr F T Stevens 15,415 37.10
Plaid Cymru Trefor R Morgan 2,165 5.21
Mwyafrif 8,552 20.58
Y nifer a bleidleisiodd 82.83
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1950au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1959: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Nifer y pleidleiswyr 51,357

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Tudor Elwyn Watkins 25,411 57.30
Ceidwadwyr J H Davies 18,939 42.70
Mwyafrif 6,472 14.59
Y nifer a bleidleisiodd 86.36
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1955: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Nifer y pleidleiswyr 51,969

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Tudor Elwyn Watkins 23,953 53.10
Ceidwadwyr Henry Graham Partridge 16,412 36.38
Rhyddfrydol William Stanley Russell Thomas 4,745 10.52
Mwyafrif 7,541 16.72
Y nifer a bleidleisiodd 86.80
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1951: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Nifer y pleidleiswyr 52,728

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Tudor Elwyn Watkins 24,572 52.21
Ceidwadwyr James David Gibson-Watt 22,489 47.79
Mwyafrif 2,083 4.43
Y nifer a bleidleisiodd 89.25
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1950: Brycheiniog a Sir Faesyfed

Nifer y pleidleiswyr 51,951

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Tudor Elwyn Watkins 22,519 48.84
Ceidwadwyr James David Gibson-Watt 19,690 42.70
Rhyddfrydol RMR Paton 3,903 8.46
Mwyafrif 2,829 6.14
Y nifer a bleidleisiodd 88.76
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1940au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1945

Nifer y pleidleiswyr 52,689

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Tudor Elwyn Watkins 19,725 46.8
Ceidwadwyr Oscar Montague Guest 14,089 33.4
Rhyddfrydol D Lewis 8,335 19.8
Mwyafrif 5,636 13.4
Y nifer a bleidleisiodd 80.0
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1930au

[golygu | golygu cod]
IsetholiadBrycheiniog a Sir Faesyfed , 1939

Nifer y pleidleiswyr 48,486

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur William Frederick Jackson 20,679 53.4
Ceidwadwyr Richard Hanning Philipps 18,043 46.6
Mwyafrif 2,636 6.8
Y nifer a bleidleisiodd 79.9
Llafur yn disodli Ceidwadwyr Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1935

Nifer y pleidleiswyr 49,827

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Ivor Grosvenor Guest 22,079 52.6
Llafur Leslie Haden Guest 19,910 47.4
Mwyafrif 2,169 5.2
Y nifer a bleidleisiodd 84.3
Ceidwadwyr yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1931

Nifer y pleidleiswyr 49,199

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Ceidwadwyr Walter D'Arcy Hall 25,620 59.8
Llafur Peter Freeman 17,223 40.2
Mwyafrif 8,397 19.6
Y nifer a bleidleisiodd 42,843 87.1
Ceidwadwyr yn disodli Llafur Gogwydd

Etholiadau yn y 1920au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1929

Nifer y pleidleiswyr 49,031

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Peter Freeman 14,551 33.7
Unoliaethwr Walter D'Arcy Hall 14,324 33.3
Rhyddfrydol Elias Wynne Cemlyn-Jones 14,182 33.0
Mwyafrif 187 0.4
Y nifer a bleidleisiodd 87.7
Llafur yn disodli Unoliaethwr Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1924

Nifer y pleidleiswyr 39,943

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Unoliaethwr Walter D'Arcy Hall 12,834 38.4
Rhyddfrydol William Albert Jenkins 10,374 31.1
Llafur Edward Thomas John 10,167 30.5
Mwyafrif 2,460 7.3
Y nifer a bleidleisiodd
Unoliaethwr yn disodli Rhyddfrydol Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1923

Nifer y pleidleiswyr

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Rhyddfrydol William Albert Jenkins diwrthwynebiad
Rhyddfrydol yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 1922

Nifer y pleidleiswyr 38,815

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Rhyddfrydwr y Glymblaid William Albert Jenkins 20,405 67.4
Llafur Edward Thomas John 9,850 32.6
Mwyafrif 10,555 34.8
Y nifer a bleidleisiodd 77.9
Rhyddfrydwr y Glymblaid yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1910au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1918

Nifer y pleidleiswyr

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Rhyddfrydol Sidney Robinson diwrthwynebiad
Rhyddfrydol yn cadw Gogwydd

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Golwg360 25 Ebrill 2019 Chris Davies yn wynebu deiseb i’w ddiswyddo adalwyd 21 Gorffennaf 2019
  2. Cyngor Powys - Hysbysiad cyhoeddus o'r ddeiseb i adalw AS Brycheiniog a Sir Faesyfed Chris Davies Archifwyd 2019-04-25 yn y Peiriant Wayback adalwyd 21 Gorffennaf 2019
  3. Golwg 360 24 Mehefin 2019 Isetholiad: Ceidwadwyr yn dewis Chris Davies i sefyll eto adalwyd 21 Gorffennaf 2019
  4. Golwg360 5 Gorffennaf 2019 Is-etholiad Brycheiniog a Maesyfed: Plaid Cymru ddim yn sefyll adalwyd 21 Gorffennaf 2019
  5. BBC Cymru Fyw 5 Gorffennaf 2019 Chwe ymgeisydd yn isetholiad Brycheiniog a Sir Faesyfed adalwyd 21 Gorffennaf 2019
  6. Daily Post 10 Mehefin 2017 How Wales Voted - results in detail
  7. "Politics Resources". Election 1992. Politics Resources. 9 April 1992. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-12-15. Cyrchwyd 2010-12-06.