Carn pinwydd
| Carn pinwydd Fomitopsis pinicola
| |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Polyporales |
| Teulu: | Fomitopsidaceae |
| Genws: | Fomitopsis[*] |
| Rhywogaeth: | Fomitopsis pinicola |
| Enw deuenwol | |
| Fomitopsis pinicola (Sw.) P.Karst. | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Fomitopsidaceae yw'r Carn pinwydd (Lladin: Fomitopsis pinicola; Saesneg: Red-belted Bracket).[1] Mae'r teulu Fomitopsidaceae yn gorwedd o fewn urdd y Polyporales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yng Ngogledd America.
Lliw sborau'r fadarchen hon yw melyn. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un heb gapan. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: mandyllog. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel maethiad saproffytig.
Ffyngau
[golygu | golygu cod]Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Fomitopsidaceae
[golygu | golygu cod]Mae gan Carn pinwydd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Ceriomyces alveolatus | Ceriomyces alveolatus | |
| Ceriomyces atkinsonianus | Ceriomyces atkinsonianus | |
| Ceriomyces aurantiacus | Ceriomyces aurantiacus | |
| Ceriomyces aureissimus | Ceriomyces aureissimus | |
| Ceriomyces auriflammeus | Ceriomyces auriflammeus | |
| Resinoporia crassa | Resinoporia crassa | |
| Resinoporia piceata | Resinoporia piceata | |
| Rhodofomes cajanderi | Rhodofomes cajanderi | |
| Rhodofomes roseus | Rhodofomes roseus | |
| Rhodofomitopsis feei | Rhodofomitopsis feei |
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Carn pinwydd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.