Coprosma repens

{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/{{taxonomy/Nodyn:Taxonomy/Coprosma|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}} |machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}|machine code=parent}}

Coprosma repens
Dosbarthiad gwyddonol
Unrecognized taxon (fix):	Coprosma
Rhywogaeth:	C. repens
Enw deuenwol
Coprosma repens A.Rich.
Cyfystyron
Coprosma baueriana Hook. f. Coprosma baueri auct. non Endl. Coprosma retusa Hook. f Coprosma stockii Williams

Coprosma repens
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Plantae
Cytras:	Tracheophytes
Cytras	Angiosperms
Cytras:	Eudicots
Cytras:	Asterids
Trefn:	Gentianales
Teulu:	Rubiaceae
Genws:	Coprosma
Rhywogaeth:	C. repens
Enw binomaidd
Coprosma repens A.Rich.
Cyfystyron
Coprosma baueriana Hook. f. Coprosma baueri auct. non Endl. Coprosma retusa Hook. f Coprosma stockii Williams

Rhywogaeth o lwyn blodeuol neu goeden fechan o'r genws Coprosma, yn y teulu Rubiaceae, sy'n frodorol o Aotearoa yw Coprosma repens . ^[1] Ymhlith yr enwau cyffredin mae taupata (Māori),tree bedstraw, mirror bush, lookng-glass bush, New Zealand laurel a shiny leaf yn Saesneg . ^{[2] [3] [4]}

Disgrifiad

Mae cynefin y rhywogaeth hon yn amrywio'n fawr gyda'i sefyllfa. Mewn sefyllfaoedd agored, megis clogwyni, mae'n mabwysiadu arfer ymledol, tra mewn ardaloedd mwy cysgodol gall dyfu fel coeden fach hyd at 8 metr o uchder. ^[5] Mae ganddo ddail trwchus a sgleiniog iawn sy'n amrywio'n sylweddol o ran maint, yn dibynnu ar amlygiad i'r elfennau. Mae ymylon y dail yn atroëdig, weithiau i'r graddau y gall y ddeilen fod yn silindrog mewn croestoriad. ^[5] Mae'r dail sgleiniog yn helpu i oroesi ger lleoliadau arfordirol.

Mae C. repens yn ddeuoecaidd . Cynhyrchir blodau yn y gwanwyn a'r haf, gyda'r blodau gwrywaidd yn ymddangos mewn clystyrau trwchus, cyfansawdd, a'r blodau benywaidd mewn clystyrau llai. ^[3] Mae gan flodau gwrywaidd gorolla siâp twndis/twmffat sy'n 5 mm o hyd, gyda llabedau hafal i'r tiwb. Mae gan flodau benywaidd blodamlenni byr, a chorolla tiwbaidd 3 mm o hyd, gyda llabedau yn fyrrach na'r tiwb. Mae planhigion benywaidd yn cynhyrchu aeron wyffurf oren-goch, sydd tua 8 mm mewn diamedr a 10 mm o hyd. ^[5]

Dosbarthiad

Mae'r rhywogaeth yn frodorol i Ynys y Gogledd, Ynys y De, Ynysoedd Kermadec ac Ynysoedd Three Kings yn Aotearoa. ^[5]

Yn Awstralia, mae wedi cynefino'n naturiol yn ardaloedd arfordirol Victoria, De Cymru Newydd, De Awstralia, Gorllewin Awstralia a Tasmania, ^[3] ac mae bellach yn cael ei ddosbarthu fel chwyn amgylcheddol yno. ^[2]

Bellach hefyd mae wedi cynefino ar Ynysoedd Syllan, Cernyw, gorllewin Ewrop.

Amaethu

  Mae'r rhywogaeth wedi bod yn boblogaidd mewn gerddi arfordirol oherwydd ei allu i wrthsefyll halen môr. ^[2] Er ei bod yn well ganddo briddoedd tywodlyd sydd wedi'u draenio'n dda, gall ymdopi â phriddoedd trymach. ^[4]

Mae yna nifer fawr o gyltifarau :

• 'Coffee Cream' - ymylon dail melyn hufennog
• 'Coppershine' - dail gydag arlliw efydd copr
• 'Evening Glow' - dail euraidd sy'n newid i arlliwiau oren a phinc-goch cyfoethog yn ystod yr hydref a'r gaeaf ^[6]
• 'Marble Chips' - dail gydag ymylon gwyn a brycheuyn
• 'Picturata' - dail gydag ardal ganolog euraidd
• 'Pink Splendour' - mae gan y dail ymylon pinc a lliw marwn
• 'Rainbow Surprise' - cyltifar bach gyda dail bach pinc a melynwyrdd
• 'Taupata Gold' - dail hufen gyda chanol gwyrdd
• 'Variegata' - dail gydag ymyl gwyn hufennog
• 'Yvonne' - ffurf gryno gyda dail gwyrdd tywyll

Mae'r cyltifarau 'Marble Queen' ^[7] a 'Picturata' ^[8] wedi ennill Gwobr Teilyngdod Gardd y Gymdeithas Arddwriaethol Frenhinol (cadarnhawyd 2017). ^[9]

Cyfeiriadau

1. "WCSP". World Checklist of Selected Plant Families. Cyrchwyd 8 June 2019.
2. "Weed Identification - Looking glass bush". Weeds Australia. Australian Weeds Committee. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-04-20. Cyrchwyd 2012-08-14. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "AWC" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
3. "Coprosma repens A.Rich". PlantNET - New South Wales Flora Online. Royal Botanic Gardens & Domain Trust, Sydney Australia. Cyrchwyd 2009-04-26. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "NSW" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
4. "Shiny Leaf - Coprosma repens". Environmental Weeds of the South East. Department of Environment and Heritage South Australia. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-05-23. Cyrchwyd 2009-04-26. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "DEH" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
5. "Coprosma repens". Flora of New Zealand Series. Landcare Research. Cyrchwyd 2009-04-26. Gwall cyfeirio: Tag <ref> annilys; mae'r enw "NZ" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol
6. Coprosma repens 'Evening Glow'
7. "RHS Plant Selector - Coprosma repens 'Marble Queen'". Cyrchwyd 15 April 2020.
8. "RHS Plant Selector - Coprosma repens 'Picturata'". Cyrchwyd 15 April 2020.
9. "AGM Plants - Ornamental" (PDF). Royal Horticultural Society. July 2017. t. 22. Cyrchwyd 24 January 2018.