Crafanglys coch y coed
| Crafanglys coch y coed Nowellia curvifolia
| |
|---|---|
| Statws cadwraeth | |
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Plantae |
| Rhaniad: | Marchantiophyta |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Jungermanniales |
| Teulu: | Cephaloziaceae |
| Genws: | Nowellia |
| Rhywogaeth: | N. curvifolia |
| Enw deuenwol | |
| Nowellia curvifolia | |
Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Crafanglys coch y coed (enw gwyddonol: Nowellia curvifolia; enw Saesneg: wood-rust). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.
Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru a llawer o wledydd eraill.
Disgrifiad
[golygu | golygu cod]Mae dail unigolwedi eu gosod bob yn ail, ac wedi eu mewnosod ar draws ac ar hyd y coesau, gyda rhai yn gorgyffwrdd; maent yn 0.5–1 mm. o hyd ac ychydig yn llai ar draws.
Mae'r llysiau afu deiliog bytholwyrdd hyn yn ffurfio rhwydwaith isel o goesynnau deiliog hyd at 4 cm ar draws. Fodd bynnag, gall sawl rhwydwaith o goesynnau deiliog dyfu gyda'i gilydd, gan gwmpasu ardal ehangach. Dim ond 0.5–1 mm yw'r coesynnau unigol. Maen nhw'n dryleu (translucent), yn wyrdd golau, coch golau, neu bron yn wyn ac yn eithaf mawr mewn diamedr ar gyfer maint y planhigyn. Yn ogystal, mae celloedd y coesau yn amlwg yn fwy o ran maint na rhai'r dail.
Llysiau'r afu
[golygu | golygu cod]- Prif: Llysiau'r afu
Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.
Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.
Safonwyd yr enw Crafanglys coch y coed gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.