Crawniad peritonsilaidd

Crawniad peritonsilaidd
Mathcrawniad Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mae crawniad peritonsilaidd[1] yn grawniad sy'n datblygu rhwng y tonsilau a wal y gwddf (mae peri yn rhagddodiad Groeg sy'n golygu o amgylch)[2].

Enwau Cymraeg eraill

[golygu | golygu cod]

Mae nifer o enwau Cymraeg traddodiadol ar y cyflwr gan gynnwys

  • Yr ysbinagl
  • Y sbineg
  • Y fynyglog
  • Y cwinsi
  • Y cwins
  • Yr hychgrug
  • Y dwymyn doben

Mae nifer o'r enwau hyn yn cael eu defnyddio ar gyfer clwy'r pennau (y mymps) hefyd[3]. Mae gan y ddau afiechyd symptomau tebyg weithiau (poen a chwyddo yn y gwddf) ond nid ydynt yn perthyn.

Symptomau

[golygu | golygu cod]

Mae'r symptomau'n cynnwys twymyn, poen yn y gwddf, trafferth i agor y geg, a newid i'r llais. Fel arfer mae poen yn waeth ar un ochr. Gall cymhlethdodau gynnwys rhwystro'r llwybr anadlu a niwmonitis sugniad (pan fydd y pws yn cael ei sugno i'r ysgyfaint gan achosi haint yno).

Mae crawniad peritonsilaidd yn cael ei achosi gan amlaf trwy haint o nifer o fathau o facteria. Yn aml mae'n dilyn pharyngitis streptococol. Nid ydyw, fel arfer yn digwydd yn y rhai hynny sydd wedi cael tynnu eu tonsilau.

Triniaeth

[golygu | golygu cod]

Y driniaeth yw cael gwared â'r pws trwy ddefnyddio gwrthfiotigau, yfed digonedd o hylif a meddyginiaeth ar gyfer y poen. Gall steroidau hefyd bod yn ddefnyddiol. Yn gyffredinol nid oes angen mynediad i'r ysbyty. Mae oedolion ifanc yn fwy tebygol o gael eu heffeithio fel arfer[4].

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Y term Cymraeg o: Geiriadur Deintyddiaeth Gol. J. Elwyn Hughes, Y Gymdeithas Ddeintyddol, 2005 adalwyd 18 Ionawr 2018
  2. ↑ NHS Wales Encyclopedia - Quinsy Archifwyd 2018-01-29 yn y Peiriant Wayback adalwyd 18 Ionawr 2018
  3. ↑ Geiriadur y Brifysgol term ymchwil ysbinagladalwyd 18 Ionawr 2018
  4. ↑ US National Library of Medicine peritonsillar abscess adalwyd 18 Ionawr 2018


Cyngor meddygol

Sgrifennir tudalennau Wicipedia ar bwnc iechyd er mwyn rhoi gwybodaeth sylfaenol, ond allen nhw ddim rhoi'r manylion sydd gan arbenigwyr i chi. Mae llawer o bobl yn cyfrannu gwybodaeth i Wicipedia. Er bod y mwyafrif ohonynt yn ceisio osgoi gwallau, nid ydynt i gyd yn arbenigwyr ac felly mae'n bosib bod peth o'r wybodaeth a gynhwysir ar y ddalen hon yn anghyflawn neu'n anghywir.

Am wybodaeth lawn neu driniaeth ar gyfer afiechyd, cysylltwch â'ch meddyg neu ag arbenigwr cymwys arall!