Cwnsler y Brenin

Gwawdlun o Robert McCall CB (ynghynt CF) yn gwisgo'i ynau sidan ym Mar Cymru a Lloegr (1903).

Mewn nifer o deyrnasoedd y Gymanwlad, cyfreithegwr a benodir trwy freinlythyrau yw Cwnsler y Brenin^[1] (ôl-enw: CB^[1] neu KC)^[2] neu Cwnsler y Frenhines^[1] (ôl-enw: CF^[1] neu QC)^[3] yn ystod teyrnasiad brenhines. Dywedir eu bod yn Gwnsleriaid ei Fawrhydi (neu ei Mawrhydi), dysgedig yn y Gyfraith.^[1]

Mae Cwnsleriaid y Brenin yn gwisgo gŵn sidan. Dywedir bod un sy'n gwneud cais i fod yn Gwnsler y Brenin yn gwneud cais am sidan,^[4][5] a bod un sy'n dod yn Gwnsler y Brenin yn cael sidan.^[6] Gellir hefyd cyfeirio at Gwnsleriaid y Brenin fel sidanwyr.^[7]

Mewn gwledydd eraill, mae swyddi fel Uwch Gwnsler, Uwch Adfocad neu Gwnsler yr Arlywydd yn debyg i Gwnsler y Brenin.

Cyfeiriadau

1. Lewis, Robyn. Termau Cyfraith (Llandysul, Gwasg Gomer, 1972), t. 155.
2. O'r Saesneg: King's Counsel.
3. O'r Saesneg: Queen's Counsel.
4. Lewis (1972), t. 174.
5. Geiriadur yr Academi, [silk, to apply for].
6. Geiriadur yr Academi, [silk, to take].
7. Geiriadur yr Academi, [silk].