Dadl cartwnau Muhammad Jyllands-Posten

Dadl cartwnau Muhammad Jyllands-Posten
Math o gyfrwng	dadleuon
Dyddiad	2005
Dechreuwyd	30 Medi 2005
Gwefan	https://jp.dk
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Y cartwnau dadleuol o Muhammad, fel y'u cyhoeddwyd yn gyntaf yn *Jyllands-Posten* ym Medi 2005. Mae'r pennawd, "Muhammeds ansigt", yn golygu "Wyneb Muhammad".

Dechreuodd dadl cartwnau Muhammad Jyllands-Posten yn dilyn cyhoeddiad deuddeg o gartwnau golygyddol, y rhan fwyaf ohonynt yn portreadu'r proffwyd Islamaidd Muhammad, yn y papur newydd Daneg Jyllands-Posten ar 30 Medi, 2005. Esboniodd y papur newydd taw cyfraniad i'r ddadl ynglŷn â beirniadaeth o Islam ac hunan-sensoriaeth oedd y cyhoeddiad. Fel ymateb, cynhaliodd mudiadau Mwslimaidd Danaidd protestiadau cyhoeddus a chodont wybodaeth ynglŷn â chyhoeddiad Jyllands-Posten. Wrth i'r ddadl mwyhau, ailargraffwyd enghreifftiau o'r cartwnau mewn papurau newydd mewn dros 50 o wledydd eraill, a arweiniodd at brotestiadau treisgar yn ogystal â phrotestiadau heddychol, yn cynnwys terfysgoedd (yn enwedig ym myd Islam).

Disgrifiwyd y cartwnau fel Islamoffobig gan rai beirniaid a ddadleuwyd eu bod yn gableddus i Fwslemiaid, yn bwriadu bychanu lleiafrif Danaidd, mewn cyd-destun o gynnydd baetio mewnfudwyr yn Nenmarc, ac yn enghraifft o anwybodaeth am hanes imperialaeth Orllewinol, o wladychiaeth i'r gwrthdaro cyfredol yn y Dwyrain Canol.^[1]

Dywedir cefnogwyr y cartwnau taw darlunio pwnc pwysig o fewn cyfnod o derfysgaeth eithafol Islamaidd ydynt ac mae'u cyhoeddiad yn ymarfer deg o ryddid barn. Maent hefyd yn dweud cânt gartwnau tebyg am grefyddau eraill eu hargraffu'n aml, ac felly ni chânt ddilynwyr Islam eu gwahaniaethu yn eu herbyn.^[2]

Disgrifiodd Prif Weinidog Denmarc, Anders Fogh Rasmussen, y ddadl fel argyfwng rhyngwladol gwaethaf Denmarc ers yr Ail Ryfel Byd.^[3]

Digwyddiadau tebyg

Jerry Springer: The Opera (sioe gerdd, 2005, Prydain)
The Satanic Verses (nofel, 1988, byd-eang)
Monty Python's Life of Brian (ffilm, 1979, UDA ac Ewrop)

Gweler hefyd

Cyfeiriadau

↑ (Saesneg) Islam and globanalisation. Al Ahram (23 Mawrth 2006).
↑ (Saesneg) The limits to free speech - Cartoon wars. The Economist (9 Chwefror 2006).
↑ (Saesneg) 70,000 gather for violent Pakistan cartoons protest. Times Online (15 Chwefror 2006).

Dolenni allanol

(Daneg) Hafan Jyllands-Posten
(Daneg) Y dudalen Jyllands-Posten sy'n cynnwys cartwnau Muhammad Archifwyd 2006-02-09 yn y Peiriant Wayback
(Saesneg) Lluniau mawrion o'r cartwnau Archifwyd 2008-02-09 yn y Peiriant Wayback

Gwefannau newyddion

(Saesneg) BBC News – Q&A Depicting the Prophet Muhammad
(Saesneg) The Guardian special reports: cartoon protests
BBC Newyddion – Mohamed: Gwahardd golygydd (erthygl am olygydd papur myfyrwyr Prifysgol Caerdydd, gair rhydd, yn cael ei wahardd ar ôl cyhoeddi'r cartwnau)
BBC Newyddion – Cartwn Mohamed: Eglwys yn ymddiheuro (erthygl am ymddiheuriad ac ymddiswyddiad golygydd Y Llan ar ôl cyhoeddi'r cartwnau)

Barnau

BBC Cymru'r Byd — Cyfoes – Wythnos o Feddwl: Hawl y Wasg
Cylchgrawn bARN: Golygyddol – Wyneb Mohamed Archifwyd 2007-09-27 yn y Peiriant Wayback
thisistivyside.net: Newyddion – Beth yw cartwn? Archifwyd 2007-09-27 yn y Peiriant Wayback
Blog Dogfael – Hunan-sensoriaeth… ac ofn, lot fawr o ofn Archifwyd 2007-09-28 yn y Peiriant Wayback
maes-e.com – Gwasg Denmarc ac Islam Archifwyd 2016-03-04 yn y Peiriant Wayback

[1] (Saesneg) Islam and globanalisation. Al Ahram (23 Mawrth 2006).

[2] (Saesneg) The limits to free speech - Cartoon wars. The Economist (9 Chwefror 2006).

[3] (Saesneg) 70,000 gather for violent Pakistan cartoons protest. Times Online (15 Chwefror 2006).

[1]

[2]

[3]