Dyddiau'r cŵn

Darluniad o gytser Canis Major o'r 9fed ganrif, yn seiliedig ar waith Cicero.

Dyddiau poethaf a mwyaf llaith yr haf yw dyddiau'r cŵn.[1] Daw'r enw o godiad heuligol Seren y Ci ar yr adeg hon o'r flwyddyn.[2] Ceir dyddiau'r cŵn ym misoedd Gorffennaf, Awst, a Medi cynnar ar ledred tymherus yn hemisffer y gogledd.[3]

Mae'r enw yn dyddio'n ôl i'r Eifftwyr, y Groegiaid a'r Rhufeiniaid, oedd i gyd yn credu taw Seren y Ci (Sirius) – sy'n codi ar yr un pryd â'r haul yn yr haf – sy'n codi'r tymheredd ac yn achosi'r tywydd poeth.[3] I'r Rhufeiniaid, 3 Gorffennaf i 11 Awst oedd cyfnod dyddiau'r cŵn (Lladin: caniculares dies).[4] Roedd pobl yr henfyd hefyd yn credu bod cŵn yn fwy tebygol o gael y gynddaredd yn ystod y tymor hwn. Honnir i Seren y Ci gael effaith niweidiol ar ddynoliaeth gan fod pobl yn tueddu i golli eu hegni yn ystod dyddiau poetha'r flwyddyn.[3]

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Geiriadur yr Academi, [dog days].
  2. ↑  Geiriadur Cataloneg-Cymráeg. Adalwyd ar 17 Medi 2014.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 (Saesneg) dog days. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 17 Medi 2014.
  4. ↑ Rockwood, Camilla (gol.). Brewer's Dictionary of Phrase and Fable, 18fed argraffiad (Caeredin, Chambers, 2009), t. 385.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]
Chwiliwch am ddyddiau'r cŵn
yn Wiciadur.