Friederike Mayröcker

Friederike Mayröcker
Ganwyd20 Rhagfyr 1924 Edit this on Wikidata
Fienna Edit this on Wikidata
Bu farw4 Mehefin 2021 Edit this on Wikidata
Fienna Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Awstria Awstria
Galwedigaethlibretydd, bardd, dramodydd, athro, llenor Edit this on Wikidata
Arddullbarddoniaeth, drama radio, rhyddiaith Edit this on Wikidata
TadFranz Mayröcker Edit this on Wikidata
MamFriederike Mayröcker Edit this on Wikidata
PartnerErnst Jandl Edit this on Wikidata
Gwobr/auGwobr Anton Wildgans, Gwobr Fawr Gwladwriaeth Awstria am Lenyddiaeth, Gwobr Georg Büchner, Modrwy Anrhydedd y Ddinas, Gwobr llawysgrifau, Gwobr America am Lenyddiaeth, Gwobr Droste, Gwobr Llenyddiaeth Dinas Bremen, Gwobr Hermann-Lenz, Gwobr SWR-Bestenliste, gwobr llenyddiaeth academi y celfyddydau cainBafaria, Gwobr Llyfr yr Economi, Fienna, Gwobr Celf Awstria ar gyfer Llenyddiaeth, Gwobr Theodor Körner, Hörspielpreis der Kriegsblinden, Gwobr Lenyddiaeth Dinas Vienna, Georg-Trakl-Preis für Lyrik, Gwobr Roswitha, Medal Anrhydedd Dinas Fienna, Gwobr Awstria am Gelf a Gwyddoniaeth, Gwobr Hans-Erich-Nossack, Gwobr Friedrich-Hölderlin, Else Lasker Schüler poetry award, ORF Hörspielpreise, Gwobr Christian-Wagner, Gwobr Karl-Sczuka, Gwobr Peter-Huchel, Horst-Bienek-Preis für Lyrik, Gwobr Diwylliant Awstria Isel, Gwobr lenyddol Johann Beer, honorary citizen of Vienna, Gwobr Llyfr Awstria, Günter-Eich-Preis, Doethuriaeth Anrhydeddus Prifysgol Innsbruck, Ján Smrek Prize, honorary doctor of the University of Bielefeld Edit this on Wikidata
llofnod

Bardd o Awstria oedd Friederike Mayröcker (20 Rhagfyr 1924 – 4 Mehefin 2021) a aned yn Fienna.[1][2] Roedd Friederike Mayröcker yn cael ei chydnabod fel un o'r beirdd Awstriaidd pwysicaf ei chyfnod. Cafodd hefyd lwyddiant gyda dramâu radio. Ysgrifennodd bedwar ohonynt gydag Ernst Jandl, ei phartner rhwng 1954 hyd ei farw yn 2000.

Dechreuodd ysgrifennu pan oedd yn 15 oed. Yn 1946 cyhoeddodd ei gwaith cyntaf yn y cylchgrawn Plan. Bu'n athrawes Saesneg mewn sawl ysgol gyhoeddus yn Fienna rhwng 1946 a 1969. Yn 1969 cafodd ei rhyddhau o'i swydd er mwyn sgwennu, ac ym 1977 ymddeolodd yn gynnar. [3][4][5]

Y bardd

[golygu | golygu cod]
Y bardd yn Nhachwedd 1974

Disgrifiodd Mayröcker y broses o farddoni fel a ganlyn: "Rwy'n byw mewn lluniau. Rwy'n gweld popeth mewn lluniau, fy ngorffennol cyfan, lluniau yw fy holl atgofion. Rwy'n trawsnewid y lluniau hyn yn iaith trwy ddringo i mewn i'r llun. Rwy'n cerdded i mewn iddo nes iddo droi'n iaith."[6]

Cyfrolau o gerddi

[golygu | golygu cod]
  • Gesammelte Prosa 1949-2001 gol. Klaus Reichert, 5 cyfrol, Frankfurt/Main 2001
  • Magische Blätter I-V (I-V), Frankfurt/Main 2001
  • Requiem für Ernst Jandl (requiem i Ernst Jandl), Frankfurt/Main 2001
  • Mein Arbeitstirol - Gedichte 1996-2001, Frankfurt/Main 2003
  • Die kommunizierenden Gefäße, Frankfurt/Main 2003
  • Sinclair Sofokles der Baby-Saurier, St. Pölten 2004
  • Gesammelte Gedichte 1939-2003 gol. Marcel Beyer, Frankfurt/Main 2005
  • Und ich schüttelte einen Liebling, Frankfurt/Main 2005

Dramâu

[golygu | golygu cod]
  • Die Umarmung, nach Picasso
  • Repetitionen, nach Max Ernst
  • Schubertnotizen oder das unbestechliche Muster der Ekstase
  • Arie auf tönernen Füßen
  • Das zu Sehende, das zu Hörende
  • Die Kantate oder, Gottes Augenstern bist Du
  • Der Gigant
  • Gemeinsame Kindheit
  • Five Man Humanity / Fünf Mann Menschen
  • Spaltungen

Libretto

[golygu | golygu cod]
  • Stretta, Cerddoriaeth gan Wolfram Wagner; 2004.


Aelodaeth

[golygu | golygu cod]

Bu'n aelod o Academi Iaith a Barddoniaeth Almaeneg, ac Academi'r Celfyddydau Berlin.

Anrhydeddau

[golygu | golygu cod]
  • Dros y blynyddoedd, derbyniodd nifer o anrhydeddau, gan gynnwys: Gwobr Anton Wildgans (1981), Gwobr Fawr Gwladwriaeth Awstria am Lenyddiaeth (1982), Gwobr Georg Büchner (2001), Modrwy Anrhydedd y Ddinas (2004), Gwobr llawysgrifau (1993), Gwobr America am Lenyddiaeth (1997), Gwobr Droste (1997), Gwobr Llenyddiaeth Dinas Bremen (2011), Gwobr Hermann-Lenz (2009), Gwobr SWR-Bestenliste (1985), gwobr llenyddiaeth academi y celfyddydau cainBafaria (1996), Gwobr Llyfr yr Economi, Fienna (2014), Gwobr Celf Awstria ar gyfer Llenyddiaeth (1973), Gwobr Theodor Körner (1963), Hörspielpreis der Kriegsblinden (1969), Gwobr Lenyddiaeth Dinas Vienna (1975), Georg-Trakl-Preis für Lyrik (1977), Gwobr Roswitha (1982), Medal Anrhydedd Dinas Fienna (1985), Gwobr Awstria am Gelf a Gwyddoniaeth (1987), Gwobr Hans-Erich-Nossack (1989), Gwobr Friedrich-Hölderlin (1993), Else Lasker Schüler poetry award (1996), ORF Hörspielpreise (1997), Gwobr Christian-Wagner (2000), Gwobr Karl-Sczuka (2001), Gwobr Peter-Huchel (2010), Horst-Bienek-Preis für Lyrik (2010), Gwobr Diwylliant Awstria Isel (2013), Gwobr lenyddol Johann Beer (2014), honorary citizen of Vienna (2015), Gwobr Llyfr Awstria (2016), Günter-Eich-Preis (2017), Doethuriaeth Anrhydeddus Prifysgol Innsbruck (2015), Ján Smrek Prize (2006), honorary doctor of the University of Bielefeld (2001)[7][8][9][10][11][12][13][14][15] .


Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ "Schriftstellerin: Friederike Mayröcker ist tot". Die Zeit (yn Almaeneg). 4 Mehefin 2021. Cyrchwyd 4 Mehefin 2021.
  2. ↑ "Friederike Mayröcker ist tot: Österreichische Schriftstellerin mit 96 Jahren gestorben". Der Spiegel (yn Almaeneg). 4 Mehefin 2021. Cyrchwyd 4 Mehefin 2021.
  3. ↑ Man gwaith: Deutsche Nationalbibliothek; Staatsbibliothek zu Berlin; Bayerische Staatsbibliothek; Llyfrgell Genedlaethol Awstria (yn de), Gemeinsame Normdatei, Wikidata Q36578, https://gnd.network/, adalwyd 1 Ebrill 2015
  4. ↑ Galwedigaeth: Národní autority České republiky. dyddiad cyrchiad: 15 Rhagfyr 2022.
  5. ↑ Anrhydeddau: http://www.greeninteger.com/america.cfm. dyddiad cyrchiad: 4 Mehefin 2021. "Bremer Literaturpreis für Friederike Mayröcker". 13 Tachwedd 2010. "Friederike Mayröcker erhält Hermann-Lenz-Preis". 3 Mai 2009. http://www.swr.de/bestenliste/kritikerpreis/1978-1994.html. "Friederike Mayröcker ist Ehrenbürgerin der Stadt Wien". 3 Ionawr 2015. "Ehrendoktorat für Friederike Mayröcker". Prifysgol Innsbruck. 11 Tachwedd 2015. "Friederike Mayröcker erhält Ehrendoktorat der Uni Innsbruck". 10 Tachwedd 2015. https://tirol.orf.at/v2/news/stories/2741463/. dyddiad cyrchiad: 4 Mehefin 2021. dyddiad cyhoeddi: 10 Tachwedd 2015. http://www.eltayeb.at/downloads/programmeJANSMREKFESTIVAL2006.pdf. https://tirol.orf.at/v2/news/stories/2741463/. dyddiad cyrchiad: 4 Mehefin 2021. dyddiad cyhoeddi: 10 Tachwedd 2015. "Friederike Mayröcker erhält Ehrendoktorat der Uni Innsbruck". 10 Tachwedd 2015.
  6. ↑ In: Heimspiel (Journal of ORF – public Austrian radio station) Mawrth 2007, p. 5
  7. ↑ http://www.greeninteger.com/america.cfm. dyddiad cyrchiad: 4 Mehefin 2021.
  8. ↑ "Bremer Literaturpreis für Friederike Mayröcker". 13 Tachwedd 2010.
  9. ↑ "Friederike Mayröcker erhält Hermann-Lenz-Preis". 3 Mai 2009.
  10. ↑ http://www.swr.de/bestenliste/kritikerpreis/1978-1994.html.
  11. ↑ "Friederike Mayröcker ist Ehrenbürgerin der Stadt Wien". 3 Ionawr 2015.
  12. ↑ "Ehrendoktorat für Friederike Mayröcker". Prifysgol Innsbruck. 11 Tachwedd 2015.
  13. ↑ "Friederike Mayröcker erhält Ehrendoktorat der Uni Innsbruck". 10 Tachwedd 2015.
  14. ↑ https://tirol.orf.at/v2/news/stories/2741463/. dyddiad cyrchiad: 4 Mehefin 2021. dyddiad cyhoeddi: 10 Tachwedd 2015.
  15. ↑ http://www.eltayeb.at/downloads/programmeJANSMREKFESTIVAL2006.pdf.