Gefeil-lys cyd-dueddol

Gefeil-lys cyd-dueddol
Cephalozia connivens

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Jungermanniales
Teulu: Cephaloziaceae
Genws: Cephalozia
Rhywogaeth: C. connivens
Enw deuenwol
Cephalozia connivens

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Gefeil-lys cyd-dueddol (enw gwyddonol: Cephalozia connivens; enw Saesneg: forcipated pincerwort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Jungermanniales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida. Mae'n blanhigyn bychan iawn, sy'n hoffi cynefinoedd fel corsydd a mannau gwlyb a llaith eraill, lle ceir migwyn (Sphagnum).

Mae’r rhywogaeth hon i’w chanfod yng Nghymru, a ledled gwledydd Prydain, ond yn cymharol brin yng nghanol Lloegr, ac nid yw'n or-hoff o dir asidig.

Disgrifiad

[golygu | golygu cod]

Mae coesynnau'r Gefeil-lys cyd-dueddol, fel arfer, oddeutu 0.5–1 mm o led ac mae'r dail yn 0.8 mm o led a 0.6 mm o hyd. Mae ganddi gelloedd dail mawr, sy'n golygu ei bod yn edrych yn hynod o dryloyw trwy chwyddwydr.

Llysiau'r afu

[golygu | golygu cod]
Prif: Llysiau'r afu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

Safonwyd yr enw Gefeil-lys cyd-dueddol gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.