Gofal Cymdeithasol

Hen ddyn mewn cartref nyrsio yn Norwy .

Cefnogaeth gymdeithasol yw'r canfyddiad a'r realiti bod rhywun yn derbyn gofal, bod cymorth ar gael gan bobl eraill, ac yn fwy na hynny, bod un yn rhan o rwydwaith cymdeithasol cefnogol . Gall yr adnoddau cefnogol hyn fod yn rhai emosiynol (ee, magwraeth), neu wybodaeth (ee, cyngor), neu gwmnïaeth (ee, ymdeimlad o berthyn); rhai diriaethol (ee, cymorth ariannol) neu anniriaethol (ee, cyngor personol). Gellir mesur cymorth cymdeithasol fel y gred bod cymorth ar gael i rywun, y cymorth a dderbyniwyd mewn gwirionedd, neu i ba raddau y mae person wedi'i integreiddio mewn rhwydwaith cymdeithasol. Gall cefnogaeth ddod o sawl ffynhonnell, megis teulu, ffrindiau, anifeiliaid anwes, cymdogion, cydweithwyr, sefydliadau, ac ati.

Mae rhai cenhedloedd yn cyfeirio at gymorth cymdeithasol a ddarperir gan y llywodraeth fel cymorth cyhoeddus.

Astudir cefnogaeth gymdeithasol ar draws ystod eang o ddisgyblaethau gan gynnwys seicoleg, cyfathrebu, meddygaeth, cymdeithaseg, nyrsio, iechyd y cyhoedd, addysg, adsefydlu a gwaith cymdeithasol . Mae llawer o fanteision i iechyd corfforol a meddyliol o gael cymorth cymdeithasol, ond nid yw "cymorth cymdeithasol" (ee, hel clecs am ffrindiau) bob amser yn fuddiol.

Yn y 1980au a'r 1990au, roedd damcaniaethau a modelau cymorth cymdeithasol yn astudiaethau academaidd dwys cyffredin [1][2] [3] [4] [5] ac maent yn gysylltiedig â datblygu modelau gofal a thalu, a systemau darparu cymunedol yn yr Unol Daleithiau a ledled y byd. [6] Cynigir dau brif fodel i ddisgrifio'r cysylltiad rhwng cymorth cymdeithasol ac iechyd: y ddamcaniaeth byffro a'r ddamcaniaeth effeithiau uniongyrchol. [7] O ran cymorth cymdeithasol canfyddwyd gwahaniaethau rhyw a diwylliannol [8] mewn meysydd fel addysg "nad ydynt efallai'n rheoli ar gyfer oedran, anabledd, incwm a statws cymdeithasol, ethnig a hiliol, neu ffactorau arwyddocaol eraill".

Categorïau a diffiniadau

[golygu | golygu cod]

Gwahaniaethau mesur

[golygu | golygu cod]

Gellir categoreiddio a mesur cymorth cymdeithasol mewn sawl ffordd wahanol.

  • Cefnogaeth emosiynol yw dangos diddordeb, cynnig empathi, hoffter, cariad, ymddiriedaeth, derbyn, agosatrwydd, anogaeth, neu ofal; [9] [10] dyma'r cynhesrwydd a'r anogaeth a ddarperir gan ffynonellau cymorth cymdeithasol. Trwy ddarparu cymorth emosiynol gall yr unigolyn wybod ei fod yn cael ei werthfawrogi.[10]
  • Cefnogaeth ddiriaethol yw darparu cymorth ariannol, nwyddau materol, neu wasanaethau.[11][12] Fe'i gelwir hefyd yn gymorth gweithredol, ac mae'r math hwn o gymorth cymdeithasol yn cwmpasu'r ffyrdd pendant, uniongyrchol y mae pobl yn cynorthwyo eraill. [9]
  • Cymorth gwybodaeth yw darparu cyngor, arweiniad, awgrymiadau, neu wybodaeth ddefnyddiol i rywun. Mae gan y math hwn o wybodaeth y potensial i helpu eraill i ddatrys problemau.[9][13]
  • Cymorth cwmnïaeth yw’r math o gymorth sy’n rhoi ymdeimlad o berthyn cymdeithasol i rywun (a elwir hefyd yn perthyn).[14] Gellir gweld hyn fel presenoldeb cyfeillion i gyd-rannu gweithgareddau cymdeithasol. [15] Yn flaenorol, cyfeiriwyd ato hefyd fel "cymorth parch" neu "gymorth gwerthuso," [14] ond ers hynny mae'r rhain wedi datblygu'n fathau eraill o gefnogaeth o dan yr enw "cymorth gwerthuso" ynghyd â chymorth normadol a gweithredol.

Mae ymchwilwyr hefyd yn aml yn gwahaniaethu rhwng cymorth sydd yn cael ei ddirnad a'r cymorth a dderbynnir.[16] Mae cymorth canfyddedig yn cyfeirio at farn oddrychol yr hwn sydd yn cael cymorth y bydd darparwyr yn cynnig (neu wedi cynnig) cymorth effeithiol pan fydd angen. Mae cymorth a dderbyniwyd (a elwir hefyd yn gymorth deddfedig) yn cyfeirio at gamau cefnogi penodol (ee, cyngor neu sicrwydd) a gynigir gan ddarparwyr pan fydd angen.

Yn ogystal, gellir mesur cymorth cymdeithasol yn nhermau cymorth strwythurol neu gymorth swyddogaethol.[17] Mae cefnogaeth strwythurol (a elwir hefyd yn integreiddio cymdeithasol ) yn cyfeirio at y graddau y mae'r hwn sydd yn cael cymorth wedi'i gysylltu o fewn rhwydwaith cymdeithasol. Gall hyn gynnwys nifer y cysylltiadau cymdeithasol neu a yw'r person wedi integreiddio o fewn ei rwydwaith cymdeithasol.[18] Mae perthynas ^a theulu a ffrindiau, ac aelodaeth o glybiau a sefydliadau yn cyfrannu at integreiddio cymdeithasol. [19] Mae cefnogaeth swyddogaethol yn edrych ar y swyddogaethau penodol y gall aelodau yn y rhwydwaith cymdeithasol hwn eu darparu, megis y gefnogaeth emosiynol, gweithredol, gwybodaeth a chwmnïaeth a restrir uchod. [20] Mae data’n awgrymu y gallai cymorth emosiynol chwarae rhan fwy arwyddocaol wrth amddiffyn unigolion rhag effeithiau andwyol straen na dulliau strwythurol o gefnogi, megis cymryd rhan mewn gweithgareddau cymdeithasol. [21]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Drennon-Gala, D. (1987). The effect of social support that is perceived by children in early adolescence and its relationship with antisocial behavior. (Paper presented during a colloquy at the University of Rochester, Rochester, NY).
  2. ↑ Vaux, A. (1988). Social Support: Theory, Research and Interventions. My, NY: Praeger.
  3. ↑ Drennon-Gala, D. (1994). The effects of social support and inner containment on the propensity toward delinquent behavior and disengagement in education (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations Publishing. 942562.
  4. ↑ Drennon-Gala, D. (1995). Drennon-Gala, D. (1995). Delinquency and high school dropouts: reconsidering social correlates. Maryland: University Press of America; a member of the Rowman & Littlefield Publishing Group.
  5. ↑ Racino, J. (2006). Social support. In: G. Albrecht, Encyclopedia on Disability, 1470-1471. Thousand Oaks, CA: SAGE.
  6. ↑ O'Connor, S. (1995). More than they bargained for: The meaning of support to families. In: S. J. Taylor, R. Bogdan, & Lutfiyya, Z.M. The Variety of Community Experience (pp.193-210). Baltimore, MD: Paul H. Brookes.
  7. ↑ Association, American Psychiatric (1997). DSM-IV Sourcebook. ISBN 9780890420744.
  8. ↑ Harry, B., Kaylanpur, M. and Day, M. (1999). Building Cultural Reciprocity with Families: Case Studies in Special Education. London, Toronto: Brookes.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 Langford, C.P.H.; Bowsher, J.; Maloney, J.P.; Lillis, P.P. (1997). "Social support: a conceptual analysis". Journal of Advanced Nursing 25 (1): 95–100. doi:10.1046/j.1365-2648.1997.1997025095.x. PMID 9004016. https://archive.org/details/sim_journal-of-advanced-nursing_1997-01_25_1/page/95.
  10. ↑ 10.0 10.1 Slevin, M.L.; Nichols, S.E.; Downer, S.M.; Wilson, P.; Lister, T.A.; Arnott, S.; Maher, J.; Souhami, R.L. et al. (1996). "Emotional support for cancer patients: what do patients really want?". British Journal of Cancer 74 (8): 1275–1279. doi:10.1038/bjc.1996.529. PMC 2075927. PMID 8883417. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2075927.
  11. ↑ Heaney, C.A., & Israel, B.A. (2008). "Social networks and social support". In Glanz, K.; Rimer, B.K.; Viswanath, K. (gol.). Health Behavior and Health Education: Theory, Research, and Practice (arg. 4th). San Francisco, CA: Jossey-Bass.CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  12. ↑ House, J.S. (1981). Work stress and social support. Reading, MA: Addison-Wesley.
  13. ↑ Tilden, V.P.; Weinert, S.C. (1987). "Social support and the chronically ill individual". Nursing Clinics of North America 22 (3): 613–620. PMID 3649795. https://archive.org/details/sim_nursing-clinics-of-north-america_1987-09_22_3/page/613.
  14. ↑ 14.0 14.1 Wills, T.A. (1991). Margaret, Clark. ed. "Social support and interpersonal relationships". Prosocial Behavior, Review of Personality and Social Psychology 12: 265–289.
  15. ↑ Uchino, B. (2004). Social Support and Physical Health: Understanding the Health Consequences of Relationships. New Haven, CT: Yale University Press. t. 17.
  16. ↑ Taylor, S.E. (2011). "Social support: A Review". In M.S. Friedman (gol.). The Handbook of Health Psychology. New York, NY: Oxford University Press. tt. 189–214.
  17. ↑ Wills, T.A. (1998). "Social support". In Blechman, E.A.; Brownell, K.D. (gol.). Behavioral medicine and women: A comprehensive handbook. New York, NY: Guilford Press. tt. 118–128.
  18. ↑ Barrera, M (1986). "Distinctions between social support concepts, measures, and models". American Journal of Community Psychology 14 (4): 413–445. doi:10.1007/bf00922627.
  19. ↑ Lakey, B. Social support and social integration. http://cancercontrol.cancer.gov/brp/constructs/social_support/social_support.pdf. Adalwyd 2011-11-13.
  20. ↑ Uchino, B. (2004). Social Support and Physical Health: Understanding the Health Consequences of Relationships. New Haven, CT: Yale University Press.
  21. ↑ Kessler, R. C.; McLeod, J. D. (1984). "Sex differences in vulnerability to undesirable life events". American Sociological Review 49 (5): 620–631. doi:10.2307/2095420. JSTOR 2095420. https://archive.org/details/sim_american-sociological-review_1984-10_49_5/page/620.

Gweler Hefyd

[golygu | golygu cod]