Helmlys cyffredin

Helmlys cyffredin
Frullania dilatata

Statws cadwraeth
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Plantae
Rhaniad: Marchantiophyta
Dosbarth: Jungermanniopsida
Urdd: Porellales
Teulu: Frullaniaceae
Genws: Frullania
Rhywogaeth: F. dilatata
Enw deuenwol
Frullania dilatata

Math o blanhigyn, di-flodau, ac un o lysiau'r afu yw Helmlys cyffredin (enw gwyddonol: Frullania dilatata; enw Saesneg: dilated scalewort). O ran tacson, mae'n perthyn i urdd y Porellales, o fewn y dosbarth Jungermanniopsida.

Mae’r rhywogaeth hon yn gyffredin iawn yng Nghymruac yng ngwledydd eraill Prydain, ac Iwerddon.

Disgrifiad

[golygu | golygu cod]

Mae gan y llysieuyn afu gwyrddlas neu frown, canghennog hwn goesynnau sy'n 0.7–1.5 mm o led, gyda dail hyd at 1 mm o led a 1.2 mm o hyd; mae llabedau crwn i'r dail.

Mae'n tyfu ar amrywiaeth o goed, yn enwedig coed ynn (Fraxinus excelsior), helyg (Salix), poplys (Populus) ac ati, mewn amgylchoedd gyda digon o haul.

Llysiau'r afu

[golygu | golygu cod]
Prif: Llysiau'r afu

Planhigion anflodeuol bach o'r rhaniad Marchantiophyta yw llysiau'r afu. Defnyddir y term "lysiau'r afu" am un planhigyn, neu lawer. Erbyn 2019 roedd tua 6,000 o rywogaethau wedi cael eu hadnabod gan naturiaethwyr.[1] Fe'u ceir ledled y byd, mewn lleoedd llaith gan amlaf. Mae gan lawer ohonynt goesyn a dail ac maent yn debyg i fwsoglau o ran golwg.

Mae rhai rhywogaethau i'w cael yng Nghymru; gweler y categori yma.

Is-rywogaethau

[golygu | golygu cod]
  • Frullania dilatata subsp. (dilatata 1982) (L.) Dumortier, 1835
  • Frullania dilatata subsp. (dilatata 1982) f. fuscovirens Jorgensen, 1934
  • Frullania dilatata subsp. (dilatata 1982) var. anomala Corbiere, 1889
  • Frullania dilatata subsp. (dilatata 1982) var. macrotus Nees, 1838
  • Frullania dilatata subsp. (dilatata 1982) var. subtilissima Nees, 1838
  • Frullania dilatata subsp. asiatica Hattori, 1982
Safonwyd yr enw Helmlys cyffredin gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Raven, Peter H.; Ray F. Evert & Susan E. Eichhorn (1999) Biology of Plants, W. H. Freeman, Efrog Newydd.