Jo Walton

Jo Walton
Ganwyd1 Rhagfyr 1964 Edit this on Wikidata
Aberdâr Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru / Baner Canada Canada
Alma mater
Galwedigaethnofelydd, llenor, awdur ffuglen wyddonol, blogiwr, awdur gwaith ffantasi, awdur Edit this on Wikidata
Gwobr/auGwobr Nebula am y Nofel Orau, Gwobr John W. Campbell am yr Awdur Newydd Gorau, Gwobr Otherwise, Gwobr hugo am y Nofel Orau, Copper Cylinder Award, Q130820029 Edit this on Wikidata
Gwefanhttp://www.jowaltonbooks.com Edit this on Wikidata

Awdur ffantasi a gwyddonias Cymreig sy'n byw yng Nghanada yw Jo Walton (ganwyd 1 Rhagfyr 1964). Enillodd wobr John W. Campbell am yr Awdur Newydd Gorau yn 2002 a gwobr World Fantasy am ei nofel Tooth a Claw yn 2004. Roedd ei nofel Ha'penny yn gyd-enillydd Gwobr Prometheus 2008. Enillodd ei nofel Lifelode Gwobr Mythopoeic 2010. Enillodd ei nofel Among Others Wobr Nebula 2011 am y Nofel Orau ,[1] a Gwobr Hugo 2012 am y Nofel Orau,[2] ac mae'n un o ddim ond saith nofel a enwebwyd ar gyfer Gwobr Hugo, Gwobr Nebula, a Gwobr World Fantasy.

Bywyd cynnar ac addysg

[golygu | golygu cod]

Ganwyd Walton yn Aberdâr, yng Nghwm Cynon. Aeth i Ysgol y Parc yn Aberdâr, ac yna Ysgol Ramadeg Merched Aberdâr. Bu'n byw am flwyddyn yng Nghaerdydd ac aeth i Ysgol Howell's yn Llandaf, cyn cwblhau ei haddysg yn Ysgol Croesoswallt yn Swydd Amwythig, ac ym Mhrifysgol Lancaster. Bu'n byw yn Llundain am ddwy flynedd, ac yna yn Lancaster hyd 1997, yna symudodd i Abertawe, lle bu'n byw nes i symud i Ganada yn 2002.[3]

Mae Walton yn siarad Cymraeg, gan ddweud "dyma ail iaith fy nheulu, roedd fy nain yn ysgolhaig a chyfieithydd Cymraeg adnabyddus. Fe'i astudiais yn yr ysgol o bump i un ar bymtheg, mae gen i rhuglder plentyn deg oed o ran gramadeg a geirfa ond dim problem o gwbl gydag ynganiad".[4]

Gyrfa ysgrifennu

[golygu | golygu cod]

Mae Walton wedi bod yn ysgrifennu ers oedd yn 13, ond ni chyhoeddwyd ei nofel gyntaf tan 2000. Cyn hynny, cafodd ei chyhoeddi mewn nifer o gyhoeddiadau gêmau chwarae rôl, megis Pyramid, yn bennaf mewn cydweithrediad â'i gŵr ar y pryd, Ken Walton.[5] Roedd Walton hefyd yn weithredol mewn fforymau ffuglen wyddoniaeth ar-lein, yn enwedig yn y grwpiau Usenet rec.arts.sf.written a rec.arts.sf.fandom. Mae ei cherdd "The Lurkers Support Me in E-Mail" wedi'i ddyfynnu'n eang arno ac mewn dadleuon ar-lein gan eraill, yn aml heb ei henw ynghlwm.[6]

Roedd ei thair nofel gyntaf, The King's Peace (2000), The King's Name (2001), a The Prize in the Game (2002) i gyd yn ffantasi ac wedi'u gosod yn yr un byd, sy'n seiliedig ar Brydain Arthuraidd a'r Táin Bó Cúailnge yn Iwerddon. Roedd ei nofel nesaf, Tooth and Claw (2003) i fod yn nofel y gallai Anthony Trollope fod wedi ysgrifennu, ond am ddreigiau yn hytrach na phobl.

Farthing oedd ei nofel ffuglen wyddoniaeth gyntaf, gan osod y genre o'r dirgelwch "clyd" yn gadarn o fewn hanes amgen lle gwnaeth y Deyrnas Unedig heddwch gydag Adolf Hitler cyn i'r Unol Daleithiau ymuno yn yr Ail Ryfel Byd. Fe'i enwebwyd ar gyfer Gwobr Nebula, Gwobr Quill,[7] Gwobr Goffa John W. Campbell am y nofel ffuglen wyddonol gorau,[8] a'r Wobr Sidewise ar gyfer Hanes Amgen. Cyhoeddwyd dilyniant, Ha'penny, ym mis Hydref 2007 gan Tor Books,[9] a cyhoeddwyd y llyfr olaf yn y drioleg, Half a Crown, ym mis Medi 2008. Enillodd Ha'penny Wobr Prometheus 2008 (ar y cyd â nofel The Gladiator gan Harry Turtledove ) [10] ac fe'i enwebwyd ar gyfer Gwobr Llenyddiaeth Lambda .[11]

Ym mis Ebrill 2007, dywedodd Howard V. Hendrix na ddylai awduron proffesiynol byth rhyddhau eu gwaith ar-lein am ddim, gan fod hyn yn golygu eu bod yn gyfwerth â bradwyr.[12] Ymatebodd Walton i hyn trwy ddatgan 23 Ebrill fel International Pixel-Stained Technopeasant day, diwrnod lle gall awduron a oedd yn anghytuno â Hendrix ryddhau eu storïau ar-lein yn eu crynswth. Yn 2008, dathlodd Walton heddiw trwy bostio nifer o benodau o ddilyniant anorffenedig i Tooth a Claw, Those Who Favor Fire.

Yn 2008, dechreuodd Walton ysgrifennu colofn ar gyfer Tor.com, adolygiadau yn bennaf o lyfrau hŷn.[13]

Bywyd personol

[golygu | golygu cod]

Symudodd Walton i Montreal, Quebec, Canada, ar ôl cyhoeddi ei nofel gyntaf. Mae hi'n briod â Dr. Emmet A. O'Brien.[14] Mae ganddi un plentyn, mab, Alexander, a anwyd yn 1990.

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]

Nofelau

[golygu | golygu cod]
  • Tooth and Claw (Tachwedd 2003, Tor Books, ISBN 0-7653-0264-0) Won the World Fantasy Award.
  • Lifelode (Chwefror 2009, NESFA Press,[15] ISBN 1-886778-82-5)
  • Among Others (Ionawr 2011, Tor Books), ISBN 978-0-7653-2153-4; Nebula Award for Best Novel 2011, Hugo Award for Best Novel 2012, World Fantasy Award nominee
  • My Real Children (Mai 2014, Tor Books), ISBN 9780765332653; Tiptree Award 2014,[16] World Fantasy Award nominee,[17] Aurora Award nominee[18]
Cyfres Sulien
  • The King's Peace. Tor Books. 2000.
  • The King's Name (Rhagfyr 2001, Tor Books, ISBN 0-312-87653-X)
  • The Prize in the Game (Rhagfyr 2002, Tor Books, ISBN 0-7653-0263-2)
Trioleg Newid Bach
Triolleg Thessaly

Gwaith arall

[golygu | golygu cod]
  • GURPS Celtic Myth (with Ken Walton) (1995, roleplaying supplement)
  • Muses and Lurkers (2001, poetry chapbook, edited by Eleanor Evans)
  • Realms of Sorcery (with Ken Walton) (2002, roleplaying supplement)
  • Sybils and Spaceships, poetry chapbook (2009, NESFA Press)
  • What Makes This Book So Great, collected essays and book reviews (2014, Tor Books) ISBN 0765331934. Review by Paul Di Filippo
  • Starlings, short story and poetry collection (2018, Tachyon Publications)
  • An Informal History of the Hugos collected essays and book reviews (2018, Tor Books)

Traethodau

[golygu | golygu cod]
  • "Story behind "Ha'Penny" by Jo Walton" (2013), from "Story Behind the Book : Volume 1"[19]

Astudiaethau beirniadol ac adolygiadau o waith Walton

[golygu | golygu cod]
Heddwch y Brenin
  • Killheffer, Robert K. J. (Jan 2001). "Books". F&SF 100 (1): 29–36.

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Enillwyr Gwobrau Nebula 2011 yn Locus Online News, a gyhoeddwyd 19 Mai 2012, a gafwyd yn ôl 20 Mai 2012
  2. ↑ Yn cyhoeddi Enillwyr Gwobrau Hugo 2012 Archifwyd 2012-09-08 yn y Peiriant Wayback yn Tor.com, a gyhoeddwyd ar 2 Medi 2012, a gafwyd yn ôl 2 Medi 2012]
  3. ↑ Turner, Robin (2007-12-26). "Jo's scientific approach to writing". Western Mail. Wales. Cyrchwyd 2007-12-29.
  4. ↑ Walton, Jo (2007-12-26). "LiveJournal comment on knowledge of Welsh". LiveJournal. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-03-26. Cyrchwyd 2017-11-14. Unknown parameter |dead-url= ignored (help)
  5. ↑ Jo Walton :: Pen & Paper RPG Database Error in Webarchive template: URl gwag.
  6. ↑ "IRoSF: Angen Mewngofnodi". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-11-13. Cyrchwyd 2019-02-25.
  7. ↑ Announcement of Quills nominees at The Beat Error in Webarchive template: URl gwag., 2 June 2007
  8. ↑ Gwobrau Terfynol Gwobr Goffa John W. Campbell Archifwyd 2011-10-15 yn y Peiriant Wayback , ar 4 Mehefin 2007
  9. ↑ Tudalen Torri Tor Books ar gyfer Ha'penny Archifwyd 2007-12-04 yn y Peiriant Wayback [1] Archifwyd 2007-12-04 yn y Peiriant Wayback .
  10. ↑ "Prometheus Award Finalists Announced". Libertarian Futurist Society. March 2008. Cyrchwyd 25 April 2013.
  11. ↑ 20fed Gwobr Flynyddol Llenyddol Lambda a gafwyd ar 25 Ebrill 2013.
  12. ↑ Hendrix's "webscabs" post on LiveJournal Error in Webarchive template: URl gwag., April 2007
  13. ↑ Jo Walton Yn Darllen Archifwyd 2015-05-07 yn y Peiriant Wayback yn Tor.com
  14. ↑ Langford, David (August 2001). "Infinitely Improbable". Ansible (169). http://news.ansible.co.uk/a169.html.
  15. ↑ Printed, according to the Salt Lake County library catalog, http://www.slcolibrary.org/, "in a limited hardcover edition of 800 copies"
  16. ↑ "2014 James Tiptree, Jr. Award". James Tiptree, Jr. Literary Award.
  17. ↑ Y 2015 Byd Ffantasi Enwebwyd Ar Gyfer Y Wobr Wedi Cael Ei Gyhoeddi!, ar Tor.com; cyhoeddwyd 8 gorffennaf, 2015; adalwyd 25 gorffennaf, 2015
  18. ↑ 2015 Aurora Gwobrau Enwebeion, yn Locws ar-Lein; cyhoeddwyd Mai 26, 2015; adalwyd tachwedd 29, 2015
  19. ↑ Story Behind the Book : Volume 1 – Essays on Writing Speculative Fiction out now! Error in Webarchive template: URl gwag.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]