Lemoiz

Lemoiz

Math	bwrdeistref Sbaen
Prifddinas	Lemoiz
Poblogaeth	1,318
Pennaeth llywodraeth	Unai Andraka Casimiro
Cylchfa amser	UTC+01:00
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Basgeg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Q107556240
Lleoliad	Mungialdea
Sir	Uribe-Kosta
Gwlad	Gwlad y Basg  Sbaen
Arwynebedd	18.9 km²
Uwch y môr	89 metr
Gerllaw	Môr Cantabria
Yn ffinio gyda	Gorliz, Plentzia, Gatika, Maruri-Jatabe, Bakio
Cyfesurynnau	43.4114°N 2.9023°W
Cod post	48620
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	mayor of Lemoiz
Pennaeth y Llywodraeth	Unai Andraka Casimiro
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Mae Lemoiz yn dref ar arfordir Bizkaia, yn ardal Uribe Kosta. Yn 2016 roedd ganddi boblogaeth o 1,244. Mae bwrdeistref Lemoiz yn cynnwys tair cymdogaeth, gydag Urizar yn bencadlys. Yn ystod y 1970, bwriadwyd codi atomfa yno.

Daearyddiaeth

Lleoliad

Lleolir Lemoiz ar arfordir Bizkaia, yn ardal Uribe-Kosta. I'r gogledd, ceir Bae Bizkaia; i'r gorllewin, Gorliz a Plentzia; i'r de, Gatika; i'r de-ddwyrain, Jatabe; ac i'r gogledd-ddwyrain, Bakio. Cyfanswm arwynebedd y fwrdeistref yw 18.9 km² ers ychwanegu ardal Basorda (13.8 km² oedd yr arwynebedd cyn hynny).

Mae Lemoiz 26 km i'r gogledd o Bilbo. Yn agosach ceir trefi Mungia 9.5 km i'r de-ddwyrain, a Gorliz, y dref agosaf, 3.5 km i ffwrdd.

Nodweddir yr ardal gan ddyffryn nant Andraka, sy'n tarddu yn ne'r pentref ac yn rhedeg tua'r môr yn y gogledd. Ar bob ochr i'r dyffryn mae bryniau dros 200 metr. Mae gweddill y tir yn fryniog. Y copa uchaf yn y fwrdeistref yw bryn Urizar, 290 metr o uchder. Mae'r arfordir yn llawn clogwyni a thraethau. Copa nodedig arall yw Ermua (289 m), wedi'i leoli ar yr arfordir.

Cymdogaethau

Mae'r tair ardal hanesyddol i'r fwrdeistref, sef pen, canol a gwaelod nant Andraka. Y mwyaf deheuol a'r uchaf yw cymdogaeth Andraka, wrth ymyl tarddle'r nant o'r un enw. Yn y canol, mae cymdogaeth Urizar, lle mae neuadd y dref. Yn olaf, mae Armintza wedi'i leoli ar yr arfordir, ger aber Andraka.

Eglwys Armintza

Hanes

Gweler Atomfa Lemoiz

Diwylliant

Yr Iaith Fasgeg

Ana Mari Mendizabal ac Angel Barturen^{[1] [2]}, fel rhan o brosiect Ahotsak (lleisiau)^[3]

Yn Lemoiz^[4] siaredir Basgeg Uribe Kosta^[5], sef amrywiad o'r dafodiaith orllewinol.

Gwyliau a dathliadau

Porthladd Armintza

• Ar Fai 15 mae dathliadau er anrhydedd i San Isidro yn Urizar.
• Ar Orffennaf 16 mae dathliadau er anrhydedd i Fair y Brodyr Gwynion yn Armintza. Ynghyd â'r dathliadau, trefnir gŵyl Txapel Reggae.
• Ar Hydref 10, dathlir gwledd y nawddsant Sant Thomas yn Armintza gydag ymryson coginio.

Cyfeiriadau

1. Mendizabal Zamakona, Ana Mari - Ahotsak.eus, https://ahotsak.eus/lemoiz/hizlariak/ana-mari-mendizabal-zamakona/
2. Barturen Azkorra, Angel - Ahotsak.eus, https://ahotsak.eus/lemoiz/hizlariak/angel-barturen-azkorra/
3. Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea, https://ahotsak.eus/
4. (yn eu) Lemoiz - Ahotsak.eus, https://ahotsak.eus/lemoiz/
5. (yn eu) Uribe Kostakoa - Ahotsak.eus, https://ahotsak.eus/euskalkiak/mendebalekoa-bizkaiera/sartaldekoa-m/uribe-kostakoa/