Math | cymuned, pentref |
---|---|
Enwyd ar ôl | Dewi Sant |
Poblogaeth | 640, 624 |
Daearyddiaeth | |
Sir | Ceredigion |
Gwlad | Cymru |
Arwynebedd | 11,266 ha |
Cyfesurynnau | 52.1796°N 3.9568°W |
Cod SYG | W04000373 |
Cod OS | SN662553 |
Gwleidyddiaeth | |
AS/au Cymru | Elin Jones (Plaid Cymru) |
AS/au y DU | Ben Lake (Plaid Cymru) |
Statws treftadaeth | Henebion Cenedlaethol Cymru |
Manylion | |
Pentref a chymuned yng Ngheredigion, Cymru, yw Llanddewi Brefi[1][2] neu Llanddewibrefi.[3] Saif yng nghanol cefn gwlad yn ne-ddwyrain y sir ar ffordd y B4343, tua 4 milltir i'r de o Dregaron. Fe'i sefydlwyd tua'r 6g. Mae tua 500 o bobl yn byw yno.
Gelwir y pentref yn Llanddewi Brefi am ei fod yn sefyll ar lan Afon Brefi, un o ledneintiau Afon Teifi.
Er nad yw'n lle mawr, mae gan Llanddewi Brefi ran bwysig yn hanes Cristnogaeth yng Nghymru. Yn ôl traddodiad, cynhaliodd Dewi Sant, nawddsant Cymru, Synod Brefi yno. Rhoddodd hynny enw'r pentref ac mae eglwys y plwyf, sy'n dyddio o'r 12g, yn arddangos cerflun ohono. Fe adeiladwyd yr eglwys ar dwyn, lle dwedir y cafodd y ddaear ei chodi'n wyrthiol dan draed Dewi Sant, er mwyn caniatáu iddo gael ei glywed yn glirach gan y bobl ymgynnulledig.
Hawliodd Llanddewi Brefi sylw'r cyfryngau ar ddechrau'r 2000au yn sgil y rhaglen gomedi Little Britain ar y BBC a'r cymeriad Daffyd (sic), yr unig ddyn hoyw yn y pentref. Am gyfnod, bu nifer o wylwyr y rhaglen yn mynd i'r pentref i gael tynnu llun ger yr arwydd i mewn a chafodd hwnnw ei ddwyn sawl gwaith gan ffans o'r gyfres.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Elin Jones (Plaid Cymru)[4] ac yn Senedd y DU gan Ben Lake (Plaid Cymru).[5]
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[6][7][8][9]
Trefi
Aberaeron · Aberteifi · Aberystwyth · Ceinewydd · Llanbedr Pont Steffan · Llandysul · Tregaron
Pentrefi
Aberarth · Aber-banc · Aber-ffrwd · Abermagwr · Abermeurig · Aber-porth · Adpar · Alltyblaca · Betws Bledrws · Betws Ifan · Betws Leucu · Bethania · Beulah · Blaenannerch · Blaenpennal · Blaenplwyf · Blaen-porth · Y Borth · Bow Street · Bronant · Bwlch-llan · Capel Bangor · Capel Cynon · Capel Dewi · Capel Seion · Caerwedros · Castellhywel · Cellan · Cilcennin · Ciliau Aeron · Clarach · Cnwch Coch · Comins Coch · Cribyn · Cross Inn (1) · Cross Inn (2) · Cwm-cou · Cwmystwyth · Cwrtnewydd · Dihewyd · Dôl-y-bont · Eglwys Fach · Felinfach · Y Ferwig · Ffair-rhos · Ffostrasol · Ffos-y-ffin · Ffwrnais · Gartheli · Goginan · Y Gors · Gwbert · Henfynyw · Henllan · Horeb · Llanafan · Llanarth · Llanbadarn Fawr · Llandre · Llandyfrïog · Llanddeiniol · Llanddewi Brefi · Llanfair Clydogau · Llanfarian · Llanfihangel y Creuddyn · Llangeitho · Llangoedmor · Llangrannog · Llangwyryfon · Llangybi · Llangynfelyn · Llangynllo · Llanilar · Llanio · Llan-non · Llanrhystud · Llansantffraid · Llanwenog · Llanwnnen · Llechryd · Lledrod · Llundain-fach · Llwyncelyn · Llwyndafydd · Llwyn-y-groes · Morfa · Mwnt · Nanternis · Penbryn · Penparc · Penrhiw-llan · Penrhyn-coch · Penuwch · Pen-y-garn · Plwmp · Pontarfynach · Ponterwyd · Pontgarreg · Pontrhydfendigaid · Pont-rhyd-y-groes · Pontsiân · Post-mawr · Rhydlewis · Rhydowen · Rhydyfelin · Rhydypennau · Salem · Sarnau · Southgate · Swyddffynnon · Talgarreg · Tal-y-bont · Temple Bar · Trefenter · Trefilan · Tremain · Tre-saith · Tre Taliesin · Troed-yr-aur · Ysbyty Ystwyth · Ystradaeron · Ystrad Meurig · Ystumtuen