Llanelli (etholaeth seneddol)

Llanelli
Etholaeth Sir
Llanelli yn siroedd Cymru
Creu: 1918
Math: Tŷ'r Cyffredin
AS presennol: Nia Griffith (Llafur)
Pwnc yr erthygl hon yw etholaeth seneddol Llanelli. Am ddefnydd arall o'r enw Llanelli gwelir y dudalen gwahaniaethu ar Lanelli.

Mae etholaeth Llanelli yn etholaeth seneddol sy'n cael ei chynrychioli yn Senedd San Steffan gan un Aelod Seneddol. Yr Aelod Seneddol presennol yw Nia Griffith (Llafur).

Ymestynna'r etholaeth o Dŷ-croes i lawr y Gwendraeth drwy Cross Hands, Y Tymbl, Pontyberem, Pont-iets, Trimsaran ac i Gydweli, ac o Gydweli gyda'r arfordir i'r Bynea ac i'r Hendy.

Mae Llafur wedi rheoli'r etholaeth seneddol hon ers 1922. Enillwyd y sedd i Lafur yn wreiddiol gan Dr John Henry Williams a wasanaethodd fel Aelod Seneddol am 14 mlynedd. Fe'i olynwyd gan James Griffiths (Jim Griffiths), a bu'n Aelod Seneddol am 34 mlynedd. Yna, daeth Denzil Davies i gynrychioli'r etholaeth dros Lafur, a daliodd y swydd am 35 mlynedd. Ymddeolodd Denzil Davies cyn etholiad cyffredinol 2005.

Yn hanesyddol mae Llanelli wedi bod yn etholaeth ddiwydiannol, ond gyda difodiad y gweithfeydd glo a'r gwaith tun mae pwyslais erbyn hyn ar dwristiaeth.

Yn hanesyddol dyma'r etholaeth ddiwydiannol sydd a'r mwyaf o Gymry Cymraeg ynddi. 52% yn 1981.

Ffiniau

[golygu | golygu cod]

Mae pob ward o fewn yr etholaeth yn Sir Gaerfyrddin:


Aelodau Seneddol

[golygu | golygu cod]

Etholiadau

[golygu | golygu cod]

Etholiadau yn y 2020au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 2024: Etholaeth: Llanelli[1]
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Nia Griffith 12,751 31.3 -8.0
Reform UK Gareth Beer 11,247 27.6 +18.7
Plaid Cymru Rhodri Davies 9,511 23.3 +2.2
Ceidwadwyr Cymreig Charlie Evans 4,275 10.5 -20.2
Democratiaid Rhyddfrydol Cymreig Chris Passmore 1,254 3.1 +3.1
Y Blaid Werdd Karen Laurence 1,106 2.7 +2.7
UKIP Stan Robinson 600 1.5 +1.5
Pleidleisiau a ddifethwyd
Mwyafrif 1,504 3.7
Nifer pleidleiswyr 40,744 -5.8
Etholwyr cofrestredig 71,536
Llafur cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 2010au

[golygu | golygu cod]
Nia Griffith
Etholiad cyffredinol 2019: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Nia Griffith 16,125 42.2 - 11.3
Ceidwadwyr Tamara Reay 11,455 30.0 + 6.3
Plaid Cymru Mari Arthur 7,048 18.4 + 0.2
Plaid Brexit Susan Boucher 3,605 9.4 + 9.4
Mwyafrif 4,670
Y nifer a bleidleisiodd 63.2% -4.7
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol 2017: Etholaeth: Llanelli[2]
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Nia Griffith 21,568 53.5 +12.1
Ceidwadwyr Stephen Andrew Davies 9,544 23.7 +9.3
Plaid Cymru Mari Arthur 7,351 18.2 -4.7
Plaid Annibyniaeth y DU Kenneth Rees 1,331 3.3 -13.0
Democratiaid Rhyddfrydol Rory Daniels 548 1.4 -0.6
Mwyafrif 12,024
Y nifer a bleidleisiodd 40,342 67.88
Llafur yn cadw Gogwydd 1.4
Etholiad cyffredinol 2015: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Nia Rhiannon Griffith 15,948 41.3 −1.1
Plaid Cymru Vaughan Williams 8,853 23.0 −7.0
Plaid Annibyniaeth y DU Kenneth Denver Rees 6,269 16.3 +13.5
Ceidwadwyr Selaine Saxby 5,534 14.3 0.0
Democratiaid Rhyddfrydol Cen Phillips 751 1.9 −8.5
Gwyrdd Guy Martin Smith 689 1.8
Pobl yn Gyntaf Siân Mair Caiach 407 1.1
Trade Unionist and Socialist Coalition Scott Jones 123 0.3
Mwyafrif 7,095 18.4
Y nifer a bleidleisiodd 38,574 65.0
Llafur yn cadw Gogwydd −2.3
Etholiad cyffredinol 2010: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Nia Griffith 15,916 42.5 -4.5
Plaid Cymru Myfanwy Davies 11,215 29.9 +3.5
Ceidwadwyr Christopher Salmon 5,381 14.4 +0.7
Democratiaid Rhyddfrydol Myrddin Edwards 3,902 10.4 -2.5
Plaid Annibyniaeth y DU Andrew Marshall 1,047 2.8 +2.8
Mwyafrif 4,701 12.5
Y nifer a bleidleisiodd 37,461 67.3 +3.4
Llafur yn cadw Gogwydd -4.0

Etholiadau yn y 2000au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 2005: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Nia Griffith 16,592 46.9 -1.7
Plaid Cymru Neil Baker 9,358 26.5 -4.4
Ceidwadwyr Adian Phillips 4,844 13.7 +4.2
Democratiaid Rhyddfrydol Ken Rees 4,550 12.9 +4.4
Mwyafrif 7,234 20.5
Y nifer a bleidleisiodd 35,344 63.5 +1.2
Llafur yn cadw Gogwydd +1.4
Etholiad cyffredinol 2001: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 17,586 48.6 -9.3
Plaid Cymru Dyfan Jones 11,183 30.9 +11.9
Ceidwadwyr Simon Hayes 3,442 9.5 -2.6
Democratiaid Rhyddfrydol Ken Rees 3,065 8.5 -0.7
Gwyrdd Jan Cliff 515 1.4 +1.4
Llafur Sosialaidd John Willock 407 1.1 -0.7
Mwyafrif 6,403 17.7
Y nifer a bleidleisiodd 36,198 62.3 -8.4
Llafur yn cadw Gogwydd -10.6

Etholiadau yn y 1990au

[golygu | golygu cod]
Denzil Davies
Etholiad cyffredinol 1997: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 23,851 57.9 +3.0
Plaid Cymru Marc Phillips 7,812 19.0 +3.4
Ceidwadwyr A. Hayes 5,003 12.1 -4.8
Democratiaid Rhyddfrydol N. Burree 3,788 9.2 -3.5
Llafur Sosialaidd John Willock 757 1.8 +1.8
Mwyafrif 16,039 30.9
Y nifer a bleidleisiodd 41,211 70.7 -7.1
Llafur yn cadw Gogwydd -0.2
Etholiad cyffredinol 1992: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 27,802 54.9
Ceidwadwyr Graham Down 8,532 16.9
Plaid Cymru Marc Phillips 7,878 15.6
Democratiaid Rhyddfrydol Keith Evans 6,404 12.7
Mwyafrif 19,270 38.0
Y nifer a bleidleisiodd 50,616 77.8
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1980au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol 1987: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 29,506 59.2 +11.0
Ceidwadwyr P J Circus 8,571 17.2 -2.8
Cyngrhair Dem Cym - Rhyddfrydol Martyn J. Shrewsbury 6,714 13.5 -5.4
Plaid Cymru Adrian Price 5,088 10.2 -2.0
Y nifer a bleidleisiodd 49,879 78.1 +2.7
Mwyafrif 20,935 42.0 +13.7
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad Cyffredinol 1983: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 23,207 48.2 -11.3
Ceidwadwyr N Kennedy 9,601 20.0 -0.5
Cyngrhair Dem Cym - Rhyddfrydol K.D. Rees 9,076 18.9 +7.4
Plaid Cymru Hywel Teifi Edwards 5,880 12.2 +4.8
Plaid Gomiwnyddol Prydain R E Hitchon 371 0.8 -0.4
Y nifer a bleidleisiodd 48,135 75.4 -4.0
Mwyafrif 13,606 28.3 -10.7
Llafur yn cadw Gogwydd {{{gogwydd}}}

Etholiadau yn y 1970au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1979: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 30,416 59.5 +0.1
Ceidwadwyr G D J Richards 10,471 20.5 +8.1
Rhyddfrydol K D Rees 5,856 11.5 -3.0
Plaid Cymru H Roberts 3,793 7.4 -6.3
Plaid Gomiwnyddol Prydain R E Hitchon 617 1.2
Y nifer a bleidleisiodd 51,153 79.4 +2.6
Mwyafrif 19,945 39.0 -6.0
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Hydref 1974: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 29,474 59.4 +2.6
Rhyddfrydol E J Evans 7,173 14.5 +0.2
Plaid Cymru R Williams 6,797 13.7 +1.7
Ceidwadwyr G Richards 6,141 12.4 -2.6
Y nifer a bleidleisiodd 49,585 76.9 -0.4
Mwyafrif 22,301 45.0 -1.0
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, Chwefror 1974: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 28,941 57.8 -5.0
Ceidwadwyr G Richards 7,496 15.0 +3.4
Rhyddfrydol E J Evans 7,140 14.3 +6.6
Plaid Cymru R Williams 6,060 12.0 -4.8
Plaid Gomiwnyddol Prydain R E Hitchon 507 1.0 -0.2
Y nifer a bleidleisiodd 49,999 77.3 +1.1
Mwyafrif 23,011 46.0 -10.3
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1970: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Denzil Davies 31,398 62.8 -8.6
Plaid Cymru Carwyn James 8,387 16.8 +5.9
Ceidwadwyr M A Jones 5,777 11.6 -3.6
Rhyddfrydol D Lewis 3,834 7.7
Plaid Gomiwnyddol Prydain R E Hitchon 603 1.2 -1.4
Y nifer a bleidleisiodd 49,999 77.3 +1.1
Mwyafrif 23,011 46.0 -10.3
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1960au

[golygu | golygu cod]
Jim Griffiths
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1966: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 33,674 71.4 +5.9
Ceidwadwyr J C Peel 7,143 15.2 +2.4
Plaid Cymru Pennar Davies 5,132 10.9 +3.9
Plaid Gomiwnyddol Prydain R E Hitchon 1,211 2.6 +0.4
Y nifer a bleidleisiodd 47,160 76.2 -3.2
Mwyafrif 26,531 56.3 +3.2
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1964: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 32,546 65.9 +0.8
Ceidwadwyr P A Maybury 6,300 12.8 -6.7
Rhyddfrydol E G Lewis 6,031 12.2
Plaid Cymru Pennar Davies 3,469 7.0 -6.8
Plaid Gomiwnyddol Prydain R E Hitchon 1,061 2.2
Y nifer a bleidleisiodd 59,407 79.4 -1.7
Mwyafrif 26,246 53.1 +5.9
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1950au

[golygu | golygu cod]
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1959: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 34,625 66.7 +0.1
Ceidwadwyr Henry Gardner 10,128 19.5 -0.7
Plaid Cymru Parch. D Eirwyn Morgan 7,176 13.8 +1.3
Y nifer a bleidleisiodd 51,929 81.1 -0.5
Mwyafrif 24,497 47.2 -4.6
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1955: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 34,021 66.6 -5.9
Ceidwadwyr Trevor Herbert Harry Skeet 10,640 20.8 +0.2
Plaid Cymru Parch. D Eirwyn Morgan 6,398 12.5 +5.6
Y nifer a bleidleisiodd 51,059 78.7 -2.9
Mwyafrif 23,381 45.8 -6.0
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1951: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 39,731 72.5 +1.7
Ceidwadwyr Henry Gardner 11,315 20.6 +9.1
Plaid Cymru Parch. D Eirwyn Morgan 3,765 6.9 +3.1
Y nifer a bleidleisiodd 54,811 81.6 +0.7
Mwyafrif 28,416 51.8 -5.2
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1950: Llanelli
Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 39,326 70.8 -10.3
Rhyddfrydol H G Thomas 7,700 13.9
Ceidwadwyr D P Owen 16,362 11.5 -7.4
Plaid Cymru Parch. D Eirwyn Morgan 2,134 3.8
Y nifer a bleidleisiodd 55,522 80.9 +6
Mwyafrif 31,626 57.0 -5.1
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1940au

[golygu | golygu cod]
Etholiad Cyffredinol, 1945: Llanelli

Nifer y pleidleiswyr 73,385

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 44,514 81.1 +14.2
Ceidwadwyr G O George 10,397 18.9
Y nifer a bleidleisiodd 54,911 74.9
Mwyafrif 34,117 62.2 +28.3
Y nifer a bleidleisiodd 74.8
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1930au

[golygu | golygu cod]

Bu farw Dr J. H. Williams ym 1936 a chynhaliwyd isetholiad:

Isetholiad Llanelli, 1936

Nifer y pleidleiswyr 70,380

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Jim Griffiths 32,188 66.8
Rhyddfrydol Syr William Albert Jenkins 15,967 33.3
Mwyafrif 16,221 33.5
Y nifer a bleidleisiodd 68.4
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol, 1935: Llanelli

Nifer y pleidleiswyr

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Dr. John Henry Williams diwrthwynebiad ' '
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1931: Llanelli

Nifer y pleidleiswyr 67,047

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Dr. John Henry Williams 34,196 65.3 +5.2
Ceidwadwyr Frank J Rees 18,163 34.7 +26.5
Mwyafrif 16,033 30.6 +2.6
Y nifer a bleidleisiodd 78.1
Llafur yn cadw Gogwydd

Etholiadau yn y 1920au

[golygu | golygu cod]
Dr John Henry Williams
Etholiad Cyffredinol 1929: Llanelli[3]

Nifer y pleidleiswyr 65,255

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Dr. John Henry Williams 28,595 55.4 +2.5
Rhyddfrydol Richard Thomas Evans 19,075 36.9
Unoliaethwr James Purdon Lewes Thomas 3,969 7.7 N/A
Mwyafrif 9,520 18.5
Y nifer a bleidleisiodd 79.1 +3.4
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad Cyffredinol, 1924: Llanelli[3]

Nifer y pleidleiswyr 51,213

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Dr. John Henry Williams 20,516 52.9 -2.8
Rhyddfrydol Richard Thomas Evans 18,259 47.1 +16.8
Mwyafrif 2,259 5.8 -18.2
Y nifer a bleidleisiodd 75.7
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad Cyffredinol, 1923: Llanelli[3]

Nifer y pleidleiswyr 49,825

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Dr. John Henry Williams 21,603 55.1 -3.6
Rhyddfrydol Richard Thomas Evans 11,765 30.7 -10.4
Unoliaethwr Lionel Beaumont Thomas 5,442 14.2 N/A
Mwyafrif 9,298 24.4 +5.8
Y nifer a bleidleisiodd 76.8
Llafur yn cadw Gogwydd
Etholiad Cyffredinol, 1922: Llanelli[3]

Nifer y pleidleiswyr 48,795

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Llafur Dr. John Henry Williams 23,213 59.3 +6.2
Rhyddfrydwr Cenedlaethol G Clarke Williams 15,947 40.7 -6.2
Mwyafrif 7,266 18.6
Y nifer a bleidleisiodd 80.3 +11.4
Llafur yn disodli Rhyddfrydwr Cenedlaethol Gogwydd

Etholiadau yn y 1910au

[golygu | golygu cod]
Parch J Towyn Jones adeg diwygiad 1904-05
Etholiad Cyffredinol 1918: Llanelli

Nifer y pleidleiswyr 44,657

Plaid Ymgeisydd Pleidleisiau % ±%
Rhyddfrydwr Cenedlaethol Josiah Towyn Jones 16,344 53.1
Llafur Dr. John Henry Williams 14,409 46.9
Mwyafrif 1,935 6.3
Y nifer a bleidleisiodd 30,753 68.9

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ BBC Cymru Fyw Canlyniadau Llanelli adalwyd 6 Gorff 2024
  2. ↑ Daily Post 10 Mehefin 2017 How Wales Voted - results in detail
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 British Parliamentary Election Results 1918-1949, FWS Craig
gw • sg • go
Etholaethau seneddol i Dŷ'r Cyffredin yng Nghymru (2024 ymlaen)

Aberafan Maesteg · Aberhonddu, Maesyfed a Chwm Tawe · Alun a Glannau Dyfrdwy · Bangor Aberconwy · Blaenau Gwent a Rhymni · Bro Morgannwg · Caerfyrddin · Caerffili · Canol a De Sir Benfro · Castell-nedd a Dwyrain Abertawe · Ceredigion Preseli · De Caerdydd a Phenarth · Dwyfor Meirionnydd · Dwyrain Caerdydd · Dwyrain Casnewydd · Dwyrain Clwyd · Gogledd Caerdydd · Gogledd Clwyd · Gorllewin Abertawe · Gorllewin Caerdydd · Gorllewin Casnewydd ac Islwyn · Gŵyr · Llanelli · Maldwyn a Glyndŵr · Merthyr Tudful ac Aberdâr · Pen-y-bont ar Ogwr · Pontypridd · Rhondda ac Ogwr · Sir Fynwy · Torfaen · Wrecsam · Ynys Môn