Llanfair Dyffryn Clwyd
 | |
| Math | pentref, cymuned  |
|---|---|
| Poblogaeth | 1,053, 1,114 |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Sir Ddinbych |
| Gwlad |  Cymru |
| Arwynebedd | 2,991.29 ha |
| Cyfesurynnau | 53.089°N 3.294°W |
| Cod SYG | W04000163 |
| Cod OS | SJ133554 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Darren Millar (Ceidwadwyr) |
| AS/au y DU | David Jones (Ceidwadwr) |
 | |
Pentref a chymuned yn Sir Ddinbych, Cymru, yw Llanfair Dyffryn Clwyd(
ynganiad ). Saif yn Nyffryn Clwyd tua dwy filltir i'r de o dref Rhuthun
Mae'n bentref tawel mewn lleoliad gwledig ond rhed yr A525 trwyddo; mae o fewn tafliad carreg i Afon Clwyd. Mae nifer o'r tai wedi'u hadeiladu o garreg lwyd y fro, gan gynnwys yr hen ysgol a rhes o elusendai sy'n dyddio o ganol y 19g
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Darren Millar (Ceidwadwyr) ac yn Senedd y DU (San Steffan) gan David Jones (Ceidwadwr).[1][2]
Hynafiaethau
[golygu | golygu cod]Ger y pentref ceir Crug Cefn Coch, crug crwn llydan iawn a godwyd gan bobl Oes Newydd y Cerrig neu Oes yr Efydd fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw.
Tua chan metr o'r pentref, ar un o gaeau Plas Newydd, ceir olion teml Rufeinig, sydd wedi'i chofrestru gyda Cadw; cyfeiriad grid SJ137557.[3]
Mae'r eglwys yn bur hynafol ac yn gysegredig i Gynfarch Sant a Mair. Mae rhannau ohoni yn dyddio o'r 14g. Ceir chwareli prin o wydr lliw canolesol mewn un o'r ffenestri deheuol. Y tu mewn i'r eglwys cedwir nifer o feddfeini canoloesol, un ohonyn nhw'n gerfiedig.
Tua milltir i'r de o'r pentref saif Capel yr Iesu, a godwyd yn 1619-1623 a'i atgyweirio yn y 18g. Hefyd yn y pentref, ceir tafarn hanesyddol, sef 'Y Ceffyl Gwyn'.
Pobl o Lanfair Dyffryn Clwyd
[golygu | golygu cod]- Simwnt Fychan - ganwyd y bardd yn y pentref tua 1530.
- John Williams (naturiaethwr) a glawddwyd yn y fynwent.
Cyfrifiad 2011
[golygu | golygu cod]Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6]
Oriel
[golygu | golygu cod]-
Elusendai yng nghanol y pentref -
Canol y pentref gyda chofgolofn rhyfel ar y chwith -
Yr ysgol leol -
Tŵr Eglwys Sant Cynfarch a'r Santes Fair -
Motiff Celtaidd ar garreg wedi'i defnyddio i flocio drws. -
Carreg fedd, gydag ysgrifen Gymraeg arni -
Y ffenestr ddeheuol enwog -
Yr olygfa dros y fynwent tuag at Moelydd Clwyd -
Porth yr eglwys gyda chloc haul -
Croes Geltaidd, bedd -
Porth yr eglwys
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Gwefan y Cynulliad;[dolen farw] adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ Gwefan parliament.uk; adalwyd 24 Chwefror 2014
- ↑ Data Cadw
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
Dinas
Llanelwy
Trefi
Corwen · Dinbych · Llangollen · Prestatyn · Rhuddlan · Rhuthun · Y Rhyl
Pentrefi
Aberchwiler · Betws Gwerful Goch · Bodelwyddan · Bodfari · Bontuchel · Bryneglwys · Bryn Saith Marchog · Carrog · Cefn Meiriadog · Clocaenog · Cwm · Cyffylliog · Cynwyd · Derwen · Diserth · Y Ddwyryd · Efenechtyd · Eryrys · Four Crosses · Gallt Melyd · Gellifor · Glyndyfrdwy · Graeanrhyd · Graigfechan · Gwyddelwern · Henllan · Loggerheads · Llanarmon-yn-Iâl · Llanbedr Dyffryn Clwyd · Llandegla · Llandrillo · Llandyrnog · Llandysilio-yn-Iâl · Llanelidan · Llanfair Dyffryn Clwyd · Llanferres · Llanfwrog · Llangwyfan · Llangynhafal · Llanrhaeadr-yng-Nghinmeirch · Llanynys · Maeshafn · Melin y Wig · Nantglyn · Pandy'r Capel · Pentrecelyn · Pentre Dŵr · Prion · Rhewl (1) · Rhewl (2) · Rhuallt · Saron · Sodom · Tafarn-y-Gelyn · Trefnant · Tremeirchion