Llangynwyd

Llangynwyd
Math	pentrefan
Daearyddiaeth
Sir	Pen-y-bont ar Ogwr
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	51.5869°N 3.6379°W
Cod OS	SS866888
AS/au Cymru	Sarah Murphy (Llafur)
AS/au y DU	Stephen Kinnock (Llafur)
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Pentref a phlwyf yng nghymuned Llangynwyd Ganol, bwrdeistref sirol Pen-y-bont ar Ogwr, Cymru, yw Llangynwyd (a Llangynwyd Isaf). Saif tua 2 filltir i'r de o dref Maesteg. Bu'n rhan o gwmwd canoloesol Tir Iarll.

Yn y pentref ceir eglwys plwyf Llangynwyd, a sefydlwyd gan Sant Cynwyd, yn ôl traddodiad. Gerllaw ceir adfeilion Castell Llangynwyd.

Cedwir traddodiad y Fari Lwyd o hyd yn Llangynwyd, ar 31 Rhagfyr. Un o'r ardal yma oedd y bardd Rhisiart Iorwerth a elwir hefyd yn Rhisiart Fynglwyd.

Pobl o Langynwyd

Roedd hen bentref Llangynwyd, "Llan Uchaf", yn gartref i Ann Maddocks, "Y Ferch o Gefn Ydfa", a'r bardd Wil Hopcyn, y dywedir iddo gyfansoddi'r gân Bugeilio'r Gwenith Gwyn.

Ganed yr hynafiaethydd Thomas Christopher Evans (1846 - 1918) yn y plwyf.

Yn ôl cyfrifiad 2001, mae gan y pentref boblogaeth o 2,843. Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:^[1]^[2]^[3]^[4]

Cyfrifiad 2011

Poblogaeth cymuned Llangynwyd (pob oed) (440)			100%
Y nifer dros 3 oed sy'n siarad Cymraeg (Llangynwyd) (44)			10.3%
:Y ganran drwy Gymru			19%
Y nifer sydd wedi'u geni yng Nghymru (Llangynwyd) (370)			84.1%
:Y ganran drwy Gymru			73%
Y nifer mewn gwaith rhwng 16 a 74 oed(Llangynwyd) (78)			39%
:Y ganran drwy Gymru			67.1%

↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013^{[dolen farw]}

gw • sg • go

Trefi a phentrefi Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr